Ekonomi çevreleri, ABD'nin 700 milyar dolarlık kurtarma paketine odaklanmış durumda bekliyor. Ancak, cumhuriyetçilerin 'sosyalist darbe' olarak nitelendirdikleri banka kurma operasyonlarına muhalefetlerinden dolayı paket uygulamaya konulamıyor.
ABD Başkanı George W. Bush önceki gece iki halefi Barrack Obama ve John McCain ile 700 milyar dolarlık kurtarma planı konusunda yaptığı görüşmeden eli boş dönünce, ABD’nin TMSF’si olarak bilinen FDIC de ülkenin en büyük mevduat bankası Washington Mutual’a el koyduğunu açıkladı. FDIC el koyma işleminin ardından WaMu«nun 188 milyar dolar aktifi bulunan mevduat bölümünü de 1.9 milyar dolar karşılığında hemen JP Morgan Chase«e sattı. WaMu için hisse başına 45 sent ödeyen JP Morgan, mart ayında WaMu’yu almak istediğinde hisse başına 8 dolar önermişti.
16.7 milyar dolar çıktı
FDIC, ABD’nin en büyük mevduat bankasına el koymasına gerekçe olarak 16 Eylül’den bu yana kaybolan güven nedeniyle WaMu müşterilerinin hesaplarından 16.7 milyar dolar çekmesini gösterdi. Mortgage krizi nedeniyle bugüne kadar varlıkları 19 milyar dolar eriyen banka geçtiğimiz hafta önce CEO’su Kerry Killinger’ı işten çıkararak yerine Alan Fishman’i getirmişi. Ardından da uygun bir alıcı aradığını açıklamıştı. Citigroup, Wells Fargo, Banco Santander, JP Morgan ve Toronto-Dominion olası alıcılar olarak öne çıkarken, ABD’nin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) olarak kabul edilen "Federal Deposit Insurance Corp" devreye girdi. FDIC’in Başkanı Sheila Bair, kurtarma operasyonunun banka hakkındaki spekülasyonlar ve müşterilerin sakinleşmesi için perşembe gecesi yapıldığını söyledi.
ABD’nin en büyük iflası
Gece, Washington Mutual’a el konulması, bankanın 119 yıllık bağımsızlık deneyimini sona erdirirken, bu el koyma ve satış işlemi Washington yönetiminin bankacılık endüstrisini tıkayan sorunlu mortgage kredilerini temizleme girişimlerindeki son tarihi adım olarak değerlendiriliyor. Mortgage kredilerinden kaynaklanan zararlardan ve küresel finansal krizden en fazla etkilenen bankalardan biri olan Washington Mutual’ın varlıkları 307 milyar doları, mevduatları ise 188 milyar doları buluyordu. ABD’de en büyük mwevduat bankası olan Washington Mutual’dan önce en büyük bankacılık iflası Continental Illinois National Bank & Trust olmuştu. Banka 1984 yılında çöktüğünde 40 milyar dolar varlığa sahipti.
Morgage’da 6’ncı sırada
Toplam kredi hacmi 230 milyar doları bulan Washington Mutual’ın elindeki çok riskli mortgageların değeri ise 19 milyar doları buluyordu. ABD’nin en büyük altıncı mortgage şirketi olan WaMu, 2006’da 11’inci büyük subprime veren firmaydı. Önmüzdeki 2, 2.5 yıl boyunca 19 milyar dolar zarar yazması beklenen WaMu’nun notu S&P tarafından da son 9 günde 2 kez düşürülmüştü. El konulmasıyla birlikte de Wamu müşterileri bugün normal işlemlerini yapabilecekler. ABD hükümetinin bankaya el koymasının, alternatifler üzerinde çalışan banka yönetim kurulu için sürpriz olduğu da belirtildi.
WaMu’nun yükselişi
WASHINGTON Mutual kriz nedeniyle görevden almak zorunda kaldığı CEO’su Kerry Killinger ile en iyi günlerini yaşamıştı. 1982 yılında Washington Mutual’a katılan Kerry 1988’den bu yana bankanın CEO’luk görevini üstleniyordu. O yıllarda 7 milyar dolarlık varlığı olan banka 1995’de Killinger ile agresif bir satın alım süreci yaşadı. 7 yılda 14 bankayı bünyesine katan Washington Mutual bu yolla varlıklarının hacmini 300 milyar doların üzerine çıkartmayı başardı. 1990 ile 2006 yılları arasında Washington Mutual hisseleri ikiye katladı. FDIC’nin el koyduğu ve JP Morgan’a satışın gerçekleştiği önceki gün ise hisselerin ddeğeri bir anda yüzde 95 oranında geriledi.
İsyancı Cumhuriyetçilerden ’sosyalist darbe’ eleştirisi
İSYANCI Cumhuriyetçiler, bankaların ve finans kuruluşlarının batık kredilerinin devlet tarafından devralınmasını öngören plana karşı çıkarak, pakete ’Sosyalist darbe’ diye eleştiri yağdırdı. Cumhuriyetçiler söz konusu kuruluşlara devletin sigorta imkanı sağlamasını öngören alternatif bir planı savunmaya başladı. Paket üzerinde anlaşmaya yakınlaşıldığının sanıldığı bir ortamda görüşmelerin çıkmaza girmesinden dolayı Demokratlar, Cumhuriyetçi aday McCain’i suçladı. Demokratlar, krizin çözümü yönünde çalışma yapmak üzere kampanyasına ara vererek Washington’a gelen McCain’in, isyancı Cumhuriyetçileri el altından destekleyerek görüşmeleri sabote ettiğini savundu.
Merkez bankalarından FED’e 290 milyar dolarlık destek
ABD Merkez Bankası (FED) dış piyasalara 290 milyar dolar kanalize etmeye hazırlanıyor. FED bu karar kapsamında dört merkez bankasıyla geçici döviz takas anlaşması da yaptı.
FED, yeni yaptığı takas hattı anlaşması ile Avustralya ve İsveç Merkez Bankalarına, 10’ar milyar dolarlık, Norveç ve Danimarka Merkez Bankalarına da 5’e milyar dolarlık döviz takası yapabilme imkanı tanıdı.
30 Ocak 2009’a kadar geçerli olacak takas işlemi, merkez bankalarından piyasalara, likidite sıkışıklığını gidermek için kısa vadeli dolar fonlamayı amaçlıyor.
FED, daha once de, Avrupa Merkez Bankası ile 110 milyar dolar, Japonya Merkez Bankası ile 60 milyar dolar, İngiltere Merkez Bankası ile 40 milyar dolar, İsviçre Merkez Bankası ile 27 milyar dolar ve Kanada Merkez Bankasıyla da 10 milyar dolarlık geçici takas anlaşmaları yapmıştı.