Gündem

Cumhurbaşkanlığı sistemine dair tartışmalar sürüyor: Yama ile olmaz sistem değişmeli

CHP Genel Başkan Yardımcısı Torun, "Güçlendirilmiş, demokratik, parlamenter sistem ortaya konmalı” dedi

01 Temmuz 2019 08:31
 
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin birinci yılı geride kalırken, sisteme ilişkin tartışmalar derinleşiyor. Mevcut sistemin AKP içinde de rahatsızlık yarattığı ifade edilirken, son olarak AKP Grup Başkanı Naci Bostancı’nın ‘sistemin rehabilite edilmesi’ gerektiği şeklindeki açıklamaları dikkati çekti. Konuyu değerlendiren Anayasa Profesörleri Ergun Özbudun ve Sibel İnceoğlu, sistemdeki ‘rehabilite’nin daha çok makyaj niteliğinde değişiklikler olacağını, bunun da sistem için çözüm üretmeyeceğini belirtti. CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun da, “Mevcut sisteme yama yapmak çözüm değil. Güçlendirilmiş, demokratik, parlamenter sistem ortaya konmalı” dedi.

BirGün'den Mehmet Emin Kurnaz'ın haberine göre “Türkiye’de ne yazık ki muhalefetle uzlaşma ile halkın önünde yeterince tartışma ve halkın katılımı sağlanarak uzun soluklu bir anayasal reform yapma geleneği oluşmadı” diyen Profesör İnceoğlu, “Şimdi yeniden Anayasa değiştirilmek isteniyor, demek ki doğru yapılmamış, o halde öncelikle toplum olarak yöntemi tartışmamız gerekir” ifadelerini kullandı.

Başkanlık rejimine geçerken iktidarın en çok kullandığı argümanlardan birinin “hızlı karar almak” olduğunu hatırlatan İnceoğlu, “Oysa hızlı karar almak değil, doğru karar almak önemlidir. Hızlı karar alıp yaptığınızı sürekli değiştirmek zorunda kalıyorsanız bunun anlamı yoktur, bundan ancak hukuki belirsizlik ve istikrarsızlık çıkar” dedi.

"Yargının tarafsızlığı sağlanmalı"

“Başkanlık rejimini savunanların bir diğer argümanı istikrarın sağlanacak olması idi, bunun dahi sağlanamadığı görüldü” diyen İnceoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “O halde yapılması gereken öncelikle yasama organını, yasama organının içinde de muhalefetin etkinliğini ve denetleme mekanizmalarını güçlendirmektir. Diğer, birincisi kadar önemli vazgeçilmez husus, yargının bağımsızlığının ve tarafsızlığının sağlanmasıdır.“

"Makyaj niteliğinde değişiklikler kurtarmaz"

“Cumhurbaşkanı’nın mevcut sistem konusunda ne kadar ısrarcı olduğu ve son ana kadar da sistemi nasıl güçlü şekilde savunduğu malum” diyen Profesör Özbudun ise, “Ben bu konuda şu an fazla iyimser olamıyorum. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde bazı değişiklikler yapılsa bile tıpkı Yargı Reformu’nda olduğu üzere bunun daha çok makyaj niteliğinde değişiklikler olabileceğini düşünüyorum. Şu an bu sistemde AKP’nin nelerden rahatsızlık duyduğunu tahmin etmek güç. Ancak parça parça ortaya çıktıktan sonra görebileceğiz. Bu ancak AKP dışındaki partilerin, belki de AKP’den kopacak partinin mecliste çoğunluğu sağlamasıyla ciddi bir değişiklik olabilir. AKP’nin öncülük edeceği reformun ciddi bir reform olacağına inanmıyorum“ diye konuştu.

"Türkiye bunu hak etmiyor"

“Bu sistem, yamalarla ayakta kalmaz” diyen CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, “Bu sistemin Türk halkına uygun olmadığını biz referandum sürecinde de anlatmış, izah etmeye çalışmıştık. Yani görülüyor ki o gün ne söylediysek bugün gerçekleşiyor. Türkiye tek adam yönetimiyle yönetilemez” şeklinde konuştu.

Saray yönetimiyle devlet yönetimi arasında birbirine paralel bir yapı kurulduğunu vurgulayan Torun, “Bunlar birbirinden habersiz durumdalar, çözüm üretemiyorlar. Birbirine rağmen işleri yürütmeye çalışıyorlar. Türkiye bunu hak etmiyor. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin çalışmadığını, sorunlar yarattığını bu kanunu çıkaranlar da farkında. Grup başkanvekilinin ifadesi de o. Gördüler ki bu sistemin bu ülkeye hiçbir faydası yok. Hiçbir şekilde çözüm üretmiyor ve uygun olmadığı da ortada. Ama bu palyatif çözümlerle yama yaparak veya belli düzeltmelerle olacak iş değil” dedi.

Güçlendirilmiş demokratik parlamenter bir sisteme ihtiyaç olduğunu dile getiren Torun sözlerini şöyle sürdürdü:

“Tabii ki önceki yapının da eksikleri olabilir ama bunu tamamlamak mümkün. Bu anlamda bir çalışma yapılırsa çok daha uygun olur.”