Uluslararası Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) Ekim ayında yayınladığı "Türkiye’nin Basın Özgürlüğü Krizi" başlıktaki rapordan sonra, dünya genelinde yaptığı bir değerlendirme raporu yayınladı.
CPJ, Ekim ayındaki raporunda 61’i doğrudan gazetecilik faaliyetleri ile ilgili 76 gazetecinin tutuklu olduğunu yazmıştı. İçinde Türkiye’nin de olduğu 27 ülkedeki tutuklu gazetecilerle ilgili yayınlanan yeni raporda ise bu sayı 49 olarak görülüyor.
BBC Türkçe'den Rengin Arslan, Uluslararası Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ)'nin son açıkladığı yıllık global raporunu Ekim ayındaki Türkiye raporuyla karşılaştırdı. Arslan'ın değerlendirmesi şöyle:
CPJ, yeni raporunda bu sayı farkına ilişkin bir açıklama yapmadı ancak iki rapor arasındaki kıyaslamaya göre farkın iki nedeni var.
Birincisi, CPJ’nin “doğrudan gazetecilik faaliyetleri ile ilgili tutulup tutulmadıklarını saptayamadığı” 15 gazetecinin yeni listede yer almaması.
Yeni rapordan çıkarılan bu 15 kişilik liste içinde, Kanal Biz ve Kanaltürk’ün eski sahibi Tuncay Özkan, Özgür Gündem köşe yazarı Cengiz Kapmaz ve Aydınlık’ın Ankara Temsilcisi Hikmet Çiçek de bulunuyor.İkinci neden ise, Ekim ayındaki Türkiye raporunun yayınlanmasından bu yana, CPJ’in listesindeki bazı gazetecilerin tahliye edilmesi.
İki rapor arasındaki tutuklu gazeteci sayısında ortaya çıkan farka rağmen Türkiye hâlâ dünyada en çok tutuklu gazetecinin olduğu ülke oldu.
Bunun yanında CPJ’in araştırmalarına başladığı 1990 yılından bu yana dünya genelindeki tutuklu gazeteci sayısı da 2012 yılında en yüksek seviyesine ulaştı.
CPJ raporun sunuşunda şöyle diyor: “Hükümetler terörizm ve devlet karşıtı suçları kritik önemdeki sesleri susturmak için kullanıyor. Türkiye dünyada en çok gazeteciyi tutuklayan ülke.”
Türkiye hükümeti bu raporlardaki görüşleri reddediyor. Başbakan Yardımcısı ve hükümet sözcüsü Bülent Arınç, Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) heyetiyle yaptığı görüşmede, “Ülkede tutuklu (gazeteci) sayısı 3’ü geçmez” demişti.
Türkiye’deki tutuklu gazetecilerin sayısına ilişkin tartışma geçen yıl CPJ’in yayınladığı raporla gündeme gelmişti.
Geçen yılki CPJ raporunda, Türkiye’de 8 gazetecinin tutuklu olduğunun belirtilmesi tartışmaya neden olmuştu. Aynı dönemde Türkiye’deki meslek örgütleri 100’e yakın gazetecinin tutuklu olduğunu belirtiyordu.
Dünyada 232 gazeteci tutuklu
CPJ’in yıllık olarak yayınladığı ve dünyadaki tutuklu gazetecilerin sayısını açıkladığı bu rapora göre 1 Aralık 2012 itibariyle 232 kişi tutuklu bulunuyor.Geçen yıl açıkladığı raporda bu sayı 179 idi.
Uluslararası kuruluş, en çok tutuklu gazetecinin olduğu diğer ülkelerin İran ve Çin olduğunu söylerken, bundan önceki en yüksek sayının 1996 yılında kaydedildiğini belirtiyor: 185.
İran'da 45, Çin'de 32 gazeteci tutuklu bulunuyor.
Rapordaki tek Avrupa ülkesi ise bir gazetecinin tutuklu olduğu İtalya.
CPJ’in açıklamasına göre en az 132 gazeteci "terörizm, vatana ihanet ve suç teşkil eden yıkıcı faaliyetlerden" dolayı tutuklu bulunuyor.
Ayrıca dünya genelinde 63 gazeteci kamuoyuna bir suçlama açıklanmaksızın parmaklıkların ardından tutulurken, 19 gazetecinin de, "hükümetler tarafından susturulmak için gazetecilik faaliyetiyle ilgili olmayan suçlamalarla tutuklu bulunduğunu" belirtiyor.