Covid pandemisi sırasında uygulanan kısıtlamalar ve karantina önlemleri, internet üzerinden verilen hizmetlere talebin artmasına neden oldu. Peki, aradan geçen iki yılda bu eğilim tersine mi döndü?
Evlerine kapanan insanlar, paket servislere, online alışverişe ve çevrimiçi egzersizlere yöneldi.
Ancak kısıtlamalar kaldırıldığında, bazı hizmetlerin popülerliğinde düşüş gözlendi.
Netflix, Peloton ve Boohoo, pandemi sırasında sahip oldukları popülerliğin azaldığını gördüler.
Peki bu sürecin kazananı ve kaybedeni kim oldu?
Çevrimiçi spor dersleri
Kısıtlamalarla birlikte spor salonları, yoga ve fitness merkezlerinin kapanmasıyla insanlar internete yöneldi.
Kondisyon bisikletleri ve uzaktan eğitim dersleri için abonelikleri satan firma Peloton, çevrimiçi egzersizlerden para kazanan ilk şirketlerden biriydi.
Ancak, insanlar spor salonlarına döndükçe şirketin hisseleri düştü. Hisse senetleri bu yıl %60'tan fazla düşüş gösterdi.
Birçok kişisel antrenör de pandemi sırasında çevrimiçi derslere geçti. Ancak kısıtlamaların kalkmasıyla bu da artık çok popüler bir seçenek olmaktan çıktı.
Bristol merkezli kişisel antrenör Roxy Sullivan, çevrimiçi derslere devam eden çok az müşterisi kaldığını söylüyor.
"Müşterileri yüz yüze eğitmeyi tercih ediyorum. İnsanlarla yüz yüze iletişim kurmak ve kişisel bir eğitmen olarak aynı odadayken onları motive edebilmek çok daha kolay."
Ancak çevrimiçi yoga derslerinin popülerliği devam edecek görünüyor.
Fat Whippet Yoga'nın kurucusu Ian Vollum, pandemi sırasında online derslere başladığını ve yüz yüze derslere yeniden başlamayı planlamadığını söylüyor.
Vollum, müşterilerinin çoğunun pandemi sırasında evde egzersize alıştığını ve evin rahat ortamında kendilerini daha iyi hissettiklerini belirtiyor.
Dersleri çevrimiçi tutmanın, Covid konusunda hala endişeli olan müşteriler için de iyi olduğunu söylüyor.
"Kendilerini riske atacak şekilde kalabalık yerlere geri dönmek istemiyorlar. Kısıtlamalar kalkmış olabilir ama hala bunu önemseyen birçok insan var."
Online alışveriş
Owen Drew markasıyla mum satışı yapan Drew Cockton, karantina döneminde satışların patladığını söylüyor.
Ama kısıtlamalar kalkınca satışlarda keskin bir düşüş olmuş. Mağazaların yeniden açılması, rekabetin artması, bu ise online satış yapan işletmelerin zarar görmesi demekti.
Resmi rakamlar da online satışların pandemi dönemindeki artışının devam etmediğini gösteriyor.
İngiltere Ulusal İstatistik Ofisi'ne (ONS) göre, çevrimiçi perakende satışlar koronavirüs kısıtlamaları sırasında zirve yaptı ve o zamandan beri yavaş bir düşüş yaşadı.
Asos, Boohoo ve AO World gibi online satış devlerinin, pandeminin ilk günlerinde yükselen hisse fiyatları tekrar düşüşe geçti.
Pazar araştırma firması Mintel'den Nick Carroll'a göre, "Çevrimiçi perakendeciler pandemi ve kısıtlamalardan büyük fayda sağladı; ama şimdi virüse yakalanma endişesinin de azalmasıyla insanlar mağazalara geri dönüyor."
İngiltere Küçük İşletmeler grubunun kurucusu Michelle Ovens, çevrimiçi işletmelerin hayatta kalabilmek için daha yaratıcı düşünmek zorunda olduklarını söylüyor.
"Bu, tıkla ve teslim modelleri, hem dijital hem de fiziksel dünyanın en iyi yanlarını bir araya getirmeyi içeriyor."
Paket servisler ve eve teslimat
Doğu Londra'dan Saima Salahuddin, ilk karantina sırasında Güney Asya yemekleri için çevrimiçi sipariş almaya başladı.
"Chattpatta Kitchen adlı işletmemiz Covid sırasında gerçekten gelişti. Facebook'ta satış yaparak başladık, daha sonra da (eve teslim hizmeti veren) Deliveroo ve Uber Eats'e genişlettik" diye anlatıyor gelişmeleri.
Salahuddin, restoranların yeniden açılması ve dışarıda yemeye geri dönüşle bile satışların devam ettiğini ancak müşterileri için bazı cazip kampanyalar ve indirimler sunması gerektiğini söylüyor.
Muhasebe firması KPMG'den alınan rakamlar, yemek bakımından tüketici alışkanlıklarının uzun vadede değiştiğini gösteriyor.
KPMG, pandemiden önce İngilizlerin paket servis, eve teslimat ve yemek aletleri için ayda yaklaşık 38 sterlin harcadığını, 2020 baharı ile 2021 baharı arasında kişi başına ortalama aylık harcamanın 53 sterline ulaştığını belirtiyor.
2022'ye kadar yüksek seyreden bu rakamın henüz düşüş göstermediği, kısıtlamalar sırasında görülen eğilimlerin devam ettiği ve insanların hala online yemek siparişi verdiği belirtiliyor.
Ancak, tüketicilerin artan hayat pahalılığı nedeniyle kemerlerini sıktıkları ve bunun artık düşmeye başlayacağı öngörülüyor.