Çin'de 10 Türk vatandaşı, Uygurların Çin'den çıkışına sahte pasaportlar temin etmek iddiasıyla tutuklandı. Çin medyasına göre, aralarında terör zanlısı 9 Uygur'un da bulunduğu diğer 11 kişi, Kasım 2014'te gözaltına alındı.
Çin'in devlet medyasından Pekin merkezli Global Times gazetesinin haberine göre, söz konusu terör şüphelileri Şanghay şehrindeki Pudong Havalimanı'dan kanunsuz çıkış yaparken yakalandı. Haberde, her bir illegal pasaport için 60 bin yuan (9 bin 700 dolar yada 22 bin TL) ödendiği de belirtildi. Haberde ayrıca Çin'den çıkmak isteyen söz konusu kişilerin beraberinde terörle ilgili ses ve video kaydı da bulunduğu ve bu kişilerin "cihada katılmak için" Türkiye üzerinden Suriye, Afganistan ve Pakistan'a gitmek istedikleri ileri sürüldü.
Global Times'a göre, 10 Türk vatandaşı, diğerlerine kanunsuz şekilde Çin'den çıkması için ayarlama yapmak suçundan resmen tutuklandı. Habere göre, Çin kanunlarında bu suçun karşılığı 2 ila 7 yıl arası hapis cezası. Ancak suçta "ağırlaştırıcı durumlar" olduğunda suçluların cezaları 7 yıldan ömür boyu hapse kadar olabiliyor. Mahkemece tutuklanan söz konusu kişilerle ilgili araştırmanın sürdüğü belirtiliyor.
Organizasyonun detayları
Çin medyasının Şanghay emniyetinden edindiği bilgilere göre, şu an yurtdışında olan Uygur asıllı Türk vatandaşı Davut adlı kişi ve yine yurtdışında olan Ramazan adlı Türk, değiştirilmiş Türk pasaportu kullanılarak Çin'in dışına yasadışı çıkmalarını organize etmek için her bir pasaport başına söz konusu kişilerden 60 bin yuan para topladı. Davut ve Ramazan adlı kişilerin, vize davetiyesi düzenlemek, aralarında Selahattin adlı Türk'ün de bulunduğu 9 Türk vatandaşına Çin'in Türkiye'deki elçiliğinden vize aldıktan sonra Çin'e gelmelerini organize etmek için pasaport başına 2 bin dolar ön ücret aldığı da ileri sürüldü. Ayrıca, Davut ve Ramazan'ın, aralarında Yasin, Yimin, Tohti ve Ebubekir'in bulunduğu Çin'den çıkmaya hazırlanan kişilerden de ayrıca rakamı açıklanmayan depozit aldıkları iddia edildi.
Sonrasında ise Ramazan adlı kişinin, Çin'e getirdikleri Türklerden aldıkları Türk pasaportlarını, yasadışı olarak Çin'den çıkmaya çalışan 9 Uygur için değiştirilmesi ve hazır hale getirilmesini organize ettiği, ancak bu kişilerin havaalanından çıkarken Çin makamlarınca yakalandığı da ifade edildi.
Selahattin adlı kişinin de aralarında bulunduğu 10 Türk vatandaşının mahkemece tutuklu yargılanmalarına karar verildiği de açıklandı.
Çin medyasına göre ayrıca, Ebubekir'in emniyet güçlerince çete kurmak, liderlik yapmak ve terör organizasyonuna katılmak şüphesiyle tutuklandığı ve yargılamasının devam ettiği ifade edildi. Çin medyası, bu durumu Türkler ile Çin'deki Uygurların ortak hareket ettikleri büyük çaplı bir olay olarak yorumladı.
Türkiye'ye sahte pasaport uyarısı
CHA'nın haberine göre, Uygurların Çin'den çıkıp Türkiye ve buradan da "cihada katılmak için" diğer ülkelere gitmelerine neden olarak, yasadışı boş pasaport, yasadışı vize ve Güneydoğu Asya ülkelerinin sınırdaki ciddi güvenlik açıkları gösterildi. Çin medyasında ayrıca, eğer gerçekte, sahte pasaport, vize ve diğer belgeler olmasa, bu kadar Doğu Türkistanlının Irak ve Suriye'de olamayacağı savunuldu. Haberde, Türk dışişleri ve ilgili yetkililerin bu çıkış yöntemini incelemeleri gerektiği vurgulandı. Çin'in terörle mücadele biriminin, Türkiye'nin, şüphelilere rastgele sahte pasaport verdiği iddiaları konusunda da ikaz ettiğine dikkat çekildi.
Aileler perişan
Öte yandan edinilen bilgilere göre, tutuklanan Türklerin Türkiye'deki aileleri de perişan durumda. Ailelerden biri, çocuklarının 22 Eylül 2014'te Çin'e gittiğini ve ertesi gün yemek yerlerken Çin polisi tarafından gözaltına alındığını, ondan sonra da kendilerinden haber alamadıklarını ifade etti. Aile, çocuklarının pasaportlarını Çin'de kendilerini götüren kişilere verdiklerini, pasaportu üzerinde olan İsmail Usta'nın eşinin ise Türkiye'ye geri döndüğü ancak olayla ilgili bir şey bilmediğini söylediğini aktardı.
Ayrıca aile, Türk Dışişleri Bakanlığı'nın da kendilerini, çocuklarının durumlarıyla ilgili bilgilendirmediği ve kendilerinin ısrarlı aramalarından sonra sadece iki kez kısa bilgi verdiklerini ifade etti. Acılı aile, suçsuz olduklarını söylediği çocuklarının kurtulması için Türk yetkililerden yardım beklediklerini de dile getirdi.
Çin'den açıklama
Çin Dışişleri Bakanlığı, Uygurlara yasadışı yollardan ülkeden çıkmaları için yardım ettikleri gerekçesiyle tutuklanan 10 Türk vatandaşıyla ilgili açıklama yaptı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüleri'nden Hong Lei, Pekin'de düzenlenen olağan basın toplantısında konuyla ilgili soruyu yanıtlarken, Çin medyasının duyurduğu söz konusu haberi gördüklerini söyledi. Hong, yasadışı göçle mücadelenin uluslararası toplumun ortak arzusu ve bunun aynı zamanda Çin hükümetinin her zamanki tutarlı pozisyonu olduğunu kaydetti. Bu sorun karşısında uluslararası toplumla yakın ortak bir çalışma yürüttüklerini belirten Çinli sözcü, söz konusu haberde yetkililerin, durumla ilgili yeterli bilgiyi verdiklerini ve ekleyeceği bir şey olmadığını ifade etti.