T24 Dış Haberler
Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) Hava ve Deniz Kuvvetleri, ABD ve Kanada donanmalarının geçen Cumartesi günü iki savaş gemisini bölgeye göndermesinin ardından Tayvan Boğazı'na onlarca uçak ve gemi gönderdi. ABD'nin bölgedeki askeri faaliyetlerinin ardından gelen bu hareketliliğin Washington ve Pekin'in ilişkileri iyileştirme çabalarının ivme kaybettiği bir döneme denk gelmesi dikkat çekti.
Tayvan Milli Savunma Bakanlığı'na göre, Salı günü Tayvan saatiyle sabah 6'ya kadar geçen 24 saat içinde, PLA Doğu Tiyatro Komutanlığı tarafından Tayvan çevresindeki bölgelere en az 22 uçak ve Shandong uçak gemisi de dahil olmak üzere 20 gemi konuşlandırıldı.
Tayvan ve Japonya yetkilileri Pekin'in büyük deniz tatbikatları planlıyor olabileceğine inanıyor. Çin yaklaşan deniz tatbikatları hakkında herhangi bir açıklama yapmadı.
TIKLAYIN | Tayvan: Ada çevresinde Çin'e ait 32 hava aracı ve 9 gemi tespit edildi
ABD geçen haftalarda Çin yakınlarında Japonya ve Filipinler gibi müttefiklerinin de katıldığı başka deniz tatbikatları düzenlemişti. Geçen Cumartesi günü ise güdümlü füze destroyeri USS Ralph Johnson ve Kanada Kraliyet Donanması'na ait fırkateyn HMCS Ottawa, Tayvan Boğazı'ndan geçmişti.
Tayvan Ordusu'nun istihbarattan sorumlu Genelkurmay Başkan Yardımcısı General Huang Wen-chi, dün başkent Taipei'de düzenlediği basın toplantısında, uçak gemisinin yeni büyük destroyerlerle eşleştirildiğini belirterek, "Shandong şüphesiz Tayvan için yeni bir tehdit oluşturuyor" dedi.
Çin ise Tayvan'ı Çin anakarasından ayıran yaklaşık 100 mil genişliğindeki bir kanal olan Tayvan Boğazı'ndan Amerikan ve diğer savaş gemilerinin geçişlerini özellikle kışkırtıcı olarak görüyor. Haziran ayında ABD, bir Çin destroyerini su yolundan geçerken bir ABD savaş gemisine tehlikeli bir şekilde yakın seyretmekle suçlamıştı.
TIKLAYIN | Tayvan Cumhurbaşkanı Yardımcısı'nın ABD ziyareti sonrası Çin'den Tayvan çevresinde askeri tatbikat
Washington, ABD ve Çin orduları arasındaki iletişimi geliştirmeye çalıştı. Çin yetkilileri, ABD'nin askerden askere kriz hattı kurma girişimlerine direnerek, bu tür kanalları kabul etmenin Çin'in kendi alanı olarak gördüğü bölgelerde daha fazla ABD askeri faaliyetini teşvik edeceğini savundular.
Ancak The Wall Street Journal'ın haberine göre Çin, dışişleri bakanını Birleşmiş Milletler'in bu ay sonunda yapacağı yıllık hükümet liderleri toplantısına göndermemeye karar verdi. Bu durumun, Çin lideri Şi Cinping ile ABD Başkanı Joe Biden arasında Kasım ayında San Francisco'da yapılacak Asya-Pasifik liderleri zirvesinde bir görüşme ayarlamak için aylardır süren çabaları zorlaştırabileceği değerlendiriliyor.
Biden'ın 'kötü ekonomi' yorumlarına Çin'den yanıt
ABD Başkanı Joe Biden Pazar günü Vietnam'ı ziyareti sırasında basın mensuplarına yaptığı açıklamada Çin'in yavaşlayan ekonomisi nedeniyle yakın vadede Tayvan'ı işgal etme ihtimalini azalttığını söylemişti. Biden, "Bunun Çin'in Tayvan'ı işgal etmesine neden olacağını sanmıyorum. Aslına bakarsanız, tam tersi, muhtemelen daha önce sahip olduğu kapasiteye sahip değil" demişti.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning ise dün yaptığı açıklamada, "Çin ekonomisinin çöküşünü öngören her türlü yorum ara sıra yeniden ortaya çıkmaya devam ediyor. Ancak Çin ekonomisi bunların hepsini geride bıraktı. Çöken şey bu tür söylemlerdir, Çin ekonomisi değil" diyerek Biden'a yanıt verdi.
ABD'den Tayvan'a milyonlarca dolarlık askeri yardımlar
28 Temmuz'da Biden yönetimi Tayvan'a 345 milyon dolarlık dış askeri finansman (FMF) yardımı sağlayacağını açıkladı. Bu yardım, ABD'nin egemen devlet olarak tanımladığı devletlere sağladığı bir yardım olmakla biliniyor. Ayrıca 23 Ağustos'ta yönetim Tayvan'a yeni bir silah satışını onayladı.
29 Ağustos'ta ise ABD Kongresi'ne Tayvan'a ilk 80 milyon dolarlık FMF yardım dilimini sağlama planını bildirdi.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Wang Wenbin, 31 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, ABD'nin Tayvan Boğazı'nda gerilimi arttıracak durumlar yaratmaktan vazgeçmesi ve ayrılıkçıların güç kullanarak Tayvan'ın bağımsızlığını elde etme girişimlerini desteklemekten vazgeçmesi gerektiğini söyledi.
Çin'in devlet tarafından işletilen Xinhua Haber Ajansı tarafından yayımlanan bir gazete olan Cankaoxiaoxi (Referans Haber), 6 Eylül'de Chinatimes.com tarafından yayımlanan ve Biden'ın Tayvan'a FMF yardımı sağlama kararının Tayvan Boğazı'nda çatışmayı körükleyeceğini söyleyen bir başyazıya atıfta bulundu. Chinatimes.com Tayvan'da yayımlanan Pekin yanlısı bir haber sitesi olarak kabul ediliyor.