Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) dahil olan çiftçilere bu yıl için ödenecek tarımsal destekler belli oldu.
"2021 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2022 yılında Uygulanacak Gübre ve Sertifikalı Tohum Kullanım Desteklerine İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı", Resmi Gazete'de yayımlandı.
Buna göre, ÇKS'ye dahil çiftçilere Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında, dekar başına buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için 22 lirası mazot ve 20 lirası gübre olmak üzere toplam 42 lira, çeltik, kütlü pamuk için 68 lirası mazot ve 8 lirası gübre olmak üzere 76 lira, nohut, kuru fasulye, mercimek için 24 lirası mazot ve 8 lirası gübre olmak üzere toplam 32 lira, kanola, aspir için 20 lirası mazot ve 8 lirası gübre olmak üzere 28 lira mazot desteği sağlanacak.
Patates, soya için 30 lirası mazot ve 8 lirası gübre olmak üzere 38 lira, yağlık ayçiçeği için 29 lirası mazot ve 8 lirası gübre olmak üzere 37 lira, dane mısır için 27 lirası mazot ve 8 lirası gübre olmak üzere 35 lira, kuru soğan, yem bitkileri için 19 lirası mazot ve 8 lirası gübre olmak üzere 27 lira, yaş çay, fındık için 18 lirası mazot ve 8 lirası gübre olmak üzere 26 lira, zeytin ve diğer ürünler için 17 lirası mazot ve 8 lirası gübre olmak üzere 25 lira destek verilecek. Nadas için de dekar başına 8 liralık mazot desteği sağlanacak.
Toprak analizi desteği olarak asgari 50 dekar ve üzeri tarım arazilerinde, her 50 dekar araziye kadar analiz başına yetkili toprak analiz laboratuvarlarına 40 lira destek olunacak.
Organik tarım için kategorilerine göre dekar başına 10 ila 100 lira destek ödemesi yapılacak.
Arıcılara kovan başına 15 lira destek
Arıcılık Kayıt Sistemi ve Organik Tarım Bilgi Sistemi'ne kayıtlı, organik statüde bulunan kovanlar için arı yetiştiriciliği yapan çiftçilere kovan başına 15 lira destek verilecek.
İyi tarım uygulamaları desteği de kategorilerine göre dekar başına 10 ile 150 lira arasında değişecek. Küçük aile işletmelerinin desteklenmesi uygulamalarında dekara 100 lira ödenecek.
Fındık üreticilerine alan bazlı gelir desteği, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 lira olarak ödenecek. Katı organik-organomineral gübre desteği kapsamında dekara 20 lira destekleme ödemesi yapılacak. Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği kapsamında dekara 100 lira destek verilecek.
Havzalarda yetiştirilen ürünlere destekler
Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek ürünler için verilecek destekler de tespit edildi.
Bu kapsamda kilogram başına yağlık ayçiçeği, kuru fasulye, nohut ve mercimeğe 50 kuruş, kütlü pamuğa 110 kuruş, soyaya 60 kuruş, kanolaya 80 kuruş, aspire 55 kuruş, dane mısıra 3 kuruş, buğday, arpa, yulaf, çavdar, tritikale ve çeltiğe 10 kuruş, zeytinyağına 80 kuruş, yaş çaya 13 kuruş ve dane zeytine 15 kuruş destek sağlanacak.
Su kısıtı olan bölgelerde nohut, mercimek ekenlere verilen fark ödemesine ilave yüzde 50 destek ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar hariç dane mısıra destekleme ödemesi yapılmayacak.
Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında desteklenen ürünlerin havza dışında yetiştirilmesi durumunda belirlenen ürünlere mazot, gübre, fark ödemesi, yurt içi sertifikalı tohum kullanım, yem bitkileri ve fındık alan bazlı gelir desteği verilmeyecek.
Desteklemelerden, ÇKS'de özlük, ürün, arazi bilgileri kayıtlı olan ve belirlenen havzalarda yer alan, arazilerde desteklemeye esas ürünleri ürettiği Tarım ve Orman Bakanlığı il ve ilçe müdürlüklerince tespit edilen ve belirlenecek yasal süre içinde destekleme başvurularını yapan kamu kurum ve kuruluşları hariç gerçek ve tüzel kişiler yararlanacak.
Yaş çayda fark ödemesi desteği
Yaş çay üreticilerine yapılacak fark ödemesi desteği, belirlenen havzalarda Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan "Çay Tarım Alanlarının Belirlenmesi ve Bu Alanlarda Çay Tarımı Yapan Üreticilere Ruhsatname Verilmesine Dair Karar" ile tespit edilen ve Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından ruhsatname verilen alanlarda üretim yapan çiftçilere yapılacak.
Hasat makineleriyle hasadı yapılan ürün ve üretim alanları için uzaktan izleme ve verim tespiti yapan sistemlerin kullanılmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirilecek.
Hayvancılık destekleri
Hayvancılık alanında, programlı aşıları tamamlanmış, 4 ay ve üzeri yaşta, ilkine buzağılama yaşı en fazla 810 gün veya son iki buzağılama arası en fazla 450 gün olan ineklerin doğan buzağıları için hayvan başına 370 lira destek sağlanacak.
Etçi veya kombine ırk boğaların sperması ile suni tohumlamasından veya bu ırkların Bakanlıkça izinli boğaları ile tabi tohumlamasından doğan buzağıları için 600 lira destek verilecek.
Soy kütüğüne kayıtlı buzağıların ilave desteklemesi, Bakanlıkça belirlenecek birim fiyat ve şartlar doğrultusunda yapılacak.
Döl Kontrolü Protokolü kapsamındaki boğalardan, suni tohumlama sonucu doğan buzağılara ilave 50 lira destek ödenecek.
Buzağı destek şartlarını karşılayan buzağı başına ödeme birim miktarlarının 20 başa kadar tamamı, 21-100 başa kadar yüzde 75’i, 101-500 baş için yüzde 50’si ödenecek.
Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Ordu, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli, Van'da doğan buzağılar için ilave 100 lira destek ödemesi yapılacak.
Çoban istihdamına 6 bin liralık destek
Dişi mandalar için 250 lira, soy kütüğüne kayıtlı dişi mandalar için ilave 200 lira, programlı aşıları tamamlanması kaydıyla 4 ay ve üzeri malaklar için 250 lira, soy kütüğüne kayıtlı malaklar için de ilave 200 lira, suni tohumlamadan doğan malaklara ayrıca ilave 250 lira destek ödenecek.
Islah amaçlı süt içerik analizi yapılan ve Bakanlıkça belirlenen süt kalite kriterlerini sağlayan suni tohumlamadan doğan saf sütçü veya kombine ırk her bir inek için 100 liraya kadar destek verilecek.
En az 1 baş, en fazla 50 baş düve (manda dahil) alımına da Bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzde 40'ı kadar destekleme ödemesi yapılacak.
Hastalıklardan ari işletme desteği damızlık boğalar dışındaki 6 ay üzeri yaştaki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için hayvan sahiplerine 450 lira ödeme gerçekleştirilecek.
Ari sığır başına ödeme birim miktarları 500 başa kadar tam, 501 baş ve üzeri için yüzde 50'sine karşılık gelen tutarın ödenmesi suretiyle uygulanacak. Ayrıca, Onaylı Süt Çiftliği Sertifikası'na sahip işletmelerdeki ari işletme desteği alan tüm sığırlar için ilave 100 lira destek verilecek.
Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı, yurt içinde doğmuş ve besi süresini tamamlamış erkek sığırlarını (manda dahil), mevzuatına uygun kesimhanelerde kestiren, Bakanlıkça ırk ve tür bazında belirlenecek karkas ağırlığı kriterini sağlayan 1-200 baş için (200 baş dahil) hayvan başına dönem ve birim fiyat üzerinden 250 lirayı geçmeyecek şekilde destek ödenecek. Bu kararın yayımlandığı tarihten sonra besiye alınan hayvanlarda, besi başlangıcı ile tahmini kesim tarihini Kırmızı Et Kayıt Sistemi'ne kayıt ettirilme şartı aranacak.
Küçükbaş hayvancılık desteklemelerinde, çoban istihdam desteği, 100 baş ve üzeri anaç koyun keçi varlığına sahip işletmelere veya çobanlara 6 bin lira olarak ödenecek.
Damızlık koyun-keçi yetiştiricileri birliklerine üye yetiştiricilerin, Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı anaç koyun başına 30 lira, anaç keçi başına 35 lira, anaç tiftik keçisi başına ilave 20 lira, göçer yetiştiricilerin anaç koyun keçi başına ilave 2 lira destek ödemesi yapılacak.
Bir önceki yılın anaç koyun-keçi desteğini alan ve destekleme yılında anaç koyun keçi sayısını artıran işletmelere, bir önceki yılın kuzu ve oğlaklarının, destekleme yılında anaç koyun, keçi vasfına ulaşanlarına Bakanlıkça belirlenen artış oranını aşmamak kaydıyla hayvan başına 125 lira destek ödenecek.
Islah programına dahil olan damızlık koyun ve keçi yetiştiricileri birliklerine üye, Küçükbaş Soy Kütüğü ve Ön Soy Kütüğü Bilgi Sistemi (SOYBİS) ile Bakanlık HBS'sine kayıtlı yetiştiricilerin koyun-keçilerine hayvan başına 100 lira, soy kütüğü işletmelerinde yetiştirilen koç-tekeleri alan yetiştiricilere 500 lira hayvan başına destek ödemesi yapılacak.
Tiftik ve ipek böceği yetiştiricilerine destek
Tiftik ve Yapağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliğine (Tiftikbirlik) bağlı kooperatiflere, Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliklerine veya Bakanlığa kayıtlı yün işleme tesislerine müstahsil makbuzu karşılığında satan ve Tiftik Kayıt Sistemi (TKS) Veri Tabanı'na kaydettiren üreticilerine oğlak tiftiğinin kilogramına 35 lira, anamal tiftiğin kilogramına 30 lira, tali tiftiğin kilogramına 22 lira, sözleşmeli üretim kapsamında üretilen tiftiğe de ilave 10 lira ödeme yapılacak.
İpek böceği yetiştiriciliğinde ücretsiz tohum sağlayan Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliğine (Kozabirlik) dağıttığı kutu başına 120 lira, ürettiği yaş ipek böceği kozasını Kozabirlik/kooperatifleri veya faaliyet alanı kozadan flatürle ipek çekimi ve işleme olan tüzel kişilik vasıflarına haiz işletmelere satan yetiştiricilere yaş kozanın kilogramına 80 lira ödeme gerçekleştirilecek.
Bakanlık Arıcılık Kayıt Sistemi'ne kayıtlı, merkez birliği düzeyinde örgütlenmiş yetiştirici birlikleri ve/veya üretici birliklerine üye üreticilerine de arılı kovan başına 20, Bakanlıktan üretim izni almış damızlık ana arı üreticilerinden satın alıp kullandıkları damızlık ana arı başına 80 lira destek sunulacak.
Bu yıl doğal afetler (yangın ve sel) nedeniyle hasar tespit komisyonları tarafından yapılan tespit sonucunda, kovanları zarar gören yetiştiricilere arılı kovan başına 30 lira, çam balı üretim alanlarının zarar görmesi sonucu üretim kaybı yaşayan yetiştiricilere ürün kaybının telafisi için kilogram başına 30 lira ödeme yapılacak.
Bakanlıkça programlanan aşı uygulamaları sonrasında oluşan atıklar için hayvan sahiplerine, büyükbaş hayvan atıkları için 1000 lira, küçükbaş hayvan atıkları için 150 lira atık desteği, hayvan hastalıkları ile mücadele çerçevesinde, Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve küpe uygulamaları için uygulayıcılara büyükbaş hayvan başına 1,5 lira, küçükbaş hayvan başına ise 1 lira destek ödemesi yapılacak.
Bitkisel üretime arız olan zararlı organizmalara karşı biyolojik veya biyoteknik mücadelenin yaygınlaştırılmasıyla kimyasal ilaç kullanımının azaltılması ve kalıntının önlenmesi amacıyla biyolojik ve biyoteknik mücadele desteği dekar başına 70 ila 500 lira arasında olacak.
Balıkçılık destekleri
Su ürünleri desteği çerçevesinde 350 bin kilogram dahil, alabalık için kilogram başına 0,75 lira, yeni türlere, kapalı sistem üretime, kilogram üstü alabalık yetiştirilmesine ve sazana 1,5'ar lira, midye için kilogram başına 10 kuruş destek sağlanacak.
10 bin adede kadar kuluçkahane damızlık alabalık desteği balık başına 60 lira, toprak havuzlarda balık yetiştiriciliğine 30 bin kilogram dahil kilogram başına 1 lira, Dijital Tarım Pazarı'nda (DİTAP) kilogram başına 0,25 lira verilecek.
Hayvan genetik kaynaklarının yerinde korunması ve geliştirilmesi destekleri kapsamında Bakanlıkça uygulanan projeler için yetiştiricilere, büyükbaş koruması amacıyla hayvan başına 600 lira, küçükbaş korumaya hayvan başına 90 lira, sığır pedigrili korumaya 800 lira, arı korumaya kovan başına 45 lira, ipek böceği korumaya kilogramda 115 lira, ıslah programındaki koyun, keçi ve yavrularına halk elinde ıslah elit sürüde hayvan başına 80 lira, taban sürüde 40 lira, halk elinde manda ıslahı (anaç manda), boğa ve yıl içinde doğuran anaç mandaya hayvan başına 960 lira, yıl içinde doğurmayan anaç mandaya hayvan başına 600 lira, damızlığa ayrılan mandaya (düve/tosun) hayvan başına 225 lira, damızlık erkek materyale (koç-teke) hayvan başına 225 lira destekleme yapılacak.
Yeni zararlı organizmaların bulaşmasını engellemek, mevcut olanların eradikasyonu ve mücadelesinin yapılması ile yayılmasını önlemek amacıyla ilgili mevzuata uygun olarak gerekli karantina tedbirleri kapsamında fındıkta yasaklama süresi olan 4 yıllık ürün bedelinin aynı alan için bir kereye mahsus olmak üzere kilogram başına 26,5 lira, taş çekirdekli meyvelerde yasaklama süresi olan 3 yıllık ürün bedelinin aynı alan için bir kereye mahsus olmak üzere kilogram başına 6 lira bitki karantinası tazminatı destekleme ödemesi verilecek.
Sertifikalı patates tohumu kullanana 100 lira destek
Yurt içi sertifikalı tohum kullanım desteği çerçevesinde dekara aspir için 5 lira, kanola için 20 lira, susam için 4 lira, arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltik için 16 lira, kuru fasulye, mercimek ve yonca için 30 lira, nohut için 20 lira, patates için 100 lira, fiğ, yem bezelyesi, korunga ve soya için 22 lira, yer fıstığı için 17 lira ödeme gerçekleştirilecek. 2022 üretim yılı sertifikalı tohum kullanım desteği arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltik için dekara 24 lira olacak.
Sertifikalı fide/fidan kullanım desteği Antep fıstığı, ceviz, badem, mavi yemiş ve aronya için 400 lira, armut, ayva, elma, kiraz, nektarin, şeftali, erik, limon, mandalina, portakal, kayısı, vişne, zeytin, diğer meyve türleri ve asma (nar ve muz hariç) 280 lira, sertifikalı çilek fidesi ile bahçe tesisi için de dekar başına 400 lira olacak.
Yurt içinde sertifikalı tohum üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, yurt içinde satışını gerçekleştiren, Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş tohumculuk kuruluşu kabul edilen ÇKS'ye kayıtlı çiftçilere bu yıl ürettikleri çeşitli sertifikalı tohumluklarla orijinal/temel ve üstü tohumluklara da türüne göre kilogram başına 0,1-5 lira yurt içi sertifikalı tohum üretim desteği ödemesi yapılacak.
Sertifikalı aşılı fidan başına 0,5 lira aşısız fidan başına ise 0,25 lira destek sunulacak.
Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemi'nin 81 ilde uygulanmasına devam edilecek ve geçen yıl kayıt altına alınan 6 bin işletmeye, işletme başına 600 lira ödenecek.
Tarımsal yayım ve danışmanlık desteği olarak, Bakanlıkça yetkilendirilerek tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti sunan serbest tarım danışmanları ile ziraat odası ve üretici örgütlerinde en fazla 5 tarım danışmanı olmak üzere istihdam edilen her bir tarım danışmanı için 46 bin lira ödenecek. Ödemeler 12 aylık hizmet sunumuna bağlı olarak eşit iki dilim halinde yapılacak.
Bakanlığın ve tarım sektörünün ihtiyaç duyduğu öncelikli konulara ilişkin bilgi ve teknolojilerin geliştirilmesi ve bunların çiftçilerle tarımsal sanayicilere aktarılması amacıyla Bakanlıkça uygun görülen Ar-Ge projelerine destekleme ödemesi yapılacak.
Öte yandan, Kararda Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli çerçevesinde desteklenecek ürün listeleri de yer aldı.
Söz konusu karar 1 Ocak 2021'den geçerli olmak üzere bugün itibarıyla yürürlüğe girdi.
Kararın hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütecek. (AA)