Dünya çapında faaliyet gösteren İnsan Hakları için Doktorlar (PHR) örgütü, Amerikan Merkezi Haberalma örgütünün (CIA) çalıştırdığı doktorların, şimdiye kadar bilinenlerden daha fazla CIA’nın gizli "işkence programında" yer aldığı suçlamasında bulundu.
İngiliz The Guardian gazetesinin internet sitesinde yayımlanan habere göre, ABD’nin terör zanlılarını tuttuğu Guantanamo, Ebu Garib, Bagram ve diğer gözaltı tesislerindeki işkence iddialarında doktorların rolünü araştıran PHR, CIA’nın "geliştirilmiş sorgulamalarını" izlemeleri için çalıştırdığı doktor ve psikologların insanlar üzerinde yasa dışı deney yapmaya yaklaştıklarını, hatta belki de yaptıklarını kaydetti.
Bu doktorların CIA’nın sorgulama tekniklerinin etkinliği üzerine çalıştığını belirten PHR, sağlık uzmanlarının, CIA’nın gizli "işkence programı"nın geliştirilmesi, uygulanması ve yasal gerekçelendirilmesinin her aşamasında yer aldığını bildirdi.
PHR’nin "İşkenceye Yardım"a ilişkin son raporunda, doktorların CIA’nın sorgulama tekniklerini, etkili olup olmadığını belirlemek üzere aktif olarak izlemesi ve rızaları olmadan gözaltındakileri denek olarak kullanması en ağır suçlama olarak yer aldı.
Raporda, doktorların bu tür verileri toplamasının da "yasa dışı deney"i işaret eden bir uygulama olduğu belirtildi.
Nürnberg Yasası
Her tür ortam ve zamanda, insanlar üzerinde rızasız yapılan deneyler 1947’den bu yana, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerin kullandığı doktorların yargılanması sonrası çıkarılan ve 10 ilkeyi içeren Nürnberg yasası uyarınca yasak.
Cenevre anlaşmaları da mahpuslar ve savaş esirleri üzerinde tıbbi deneyleri yasaklarken, bunu "ağır ihlal" olarak niteliyor.
Amerikan Tabipleri Birliği
ABD’deki doktorların en büyük meslek örgütü Amerikan Tabipler Birliği de doktorların rolünün araştırılması konusunda Barack Obama yönetimi ve resmi kurumlarla diyaloğa açık olduklarını belirterek, "doktorların işkence ve sorgulamaya katılmasının temel etik ilkelerin ihlali" olduğunu vurguladı.
Uluslararası Kızılhaç örgütünün Nisan ayında basına sızan bir raporunda, CIA’nın sorgulamada suda boğulma hissi verilen "waterboarding" uygulaması sırasında görevli sağlık personelinin esirin parmağına yerleştirilen nabız ölçer bir aletle oksijen doygunluğunu izlediği ortaya çıkmıştı.
Kızılhaç bu tür uygulamaları "tıbbi etiğin ağır ihlali" olarak kınamıştı.
PHR başta insanlar üzerindeki deneylerle ilgili suçlamalarına dayanak olarak, mahkemelerin baskısı sonucu iki hafta önce ancak ağır biçimde sansürlü olarak yayımlanan, CIA’nın kendi müfettişinin hazırladığı 2004 yılına ait sorgulama yöntemleriyle ilgili raporunu alıyor.
CIA’nın, şimdi dünyada yaygın biçimde işkence iddialarını gündeme getiren programında yer alan doktorlar için resmi soruşturma açılmasını isteyen bu tıbbi etik örgütü, bu programlara kaç doktorun katıldığını, neler yaptıklarını, ne kayıtlar tuttuklarını, ne gibi "bilimsel" uygulamalar yaptıklarını bilmek istiyor.