CHP’li Umut Oran, 2019’da yapılması öngörülen cumhurbaşkanlığı seçiminde gereken yüzde 50+1’lik oy oranının, ancak CHP’nin cumhurbaşkanı adayının iki turlu önseçimle belirlenmesi hâlinde sağlanabileceğini iddia etti. Oran, “Halk, Cumhurbaşkanı seçeceği kişinin kim olacağına kendisi karar verirse, yani kimi aday görmek istiyorsa onu da kendisi belirlerse ancak o zaman yüzde 50+1 barajını geçeriz" dedi.
Oran, "CHP Ayağa Kalkmadan İktidar Bloğu Yerine Oturmaz! Değişime Tüzükten Başlamak" başlıklı bir çalışma ile saptamalarda bulundu.
2017 yılı başından itibaren dile getirdiği cumhurbaşkanı adayının iki turlu önseçimle belirlenmesi modelinin ayrıntılarını hazırladığı kitapçıkla anlatan Umut Oran, şunları kaydetti:
“Cumhuriyet Halk Partisi ayağa kalmadan Türkiye Cumhuriyeti’nin ayağa kalkması mümkün değildir. Türkiye’yi karanlıktan kurtarmanın yegâne yolu Cumhuriyet Halk Partisinin tüm Türkiye’ye umut olmasıdır… Her koşulda koltukta kalmak isteyenlerle de her koşulda aynı koltuğa tekrar tekrar aday olanlarla da aynı fikirleri paylaşmıyorum. Dün olduğu gibi bugün de Mustafa Kemal’in Askeri olma onurunu, Cumhuriyet Halk Partililerle beraber omuz omuza yol yürümenin büyük zevkini yaşayan bir partili olarak bir kez daha “Kaybedeni değiştirerek kazananı değiştirebiliriz. Kaybedene kaybetme alışkanlığında olanları kenara çekerek yeni bir yol da bulabiliriz!” fikrimi tekrarlıyorum.
Cumhurbaşkanı adayına tek kişi karar veremez
Kabul etmek zordur ancak 2019’da yapılacak olan seçim 16 Nisan’ın rövanşı değil “yeni dönemin ilk Cumhurbaşkanını belirleyecek” olan seçimdir. Seçilecek Cumhurbaşkanı da nerdeyse “tek başına her şey” anlamına geleceği için Parlamenter Sisteme dönmeden önce zorunlu ve kaçınılmaz olarak onlarca bakan atayacaktır, yüzlerce üst düzey bürokratı belli makamlara getirecektir, devleti her anlamda yönetecektir ve MİT başta olmak üzere devletin tüm önemli kurumlarına dair kararlar alacaktır. Bir başka deyişle Parlamenter Sisteme geçmek için “bir gün değil belki de birkaç yıl” gerekecektir. Seçilecek Cumhurbaşkanı, devleti bir süre, çok geniş yetkilerle yönetecektir. Yani anılan makam “bir emanetçi için çok ama çok büyük bir sorumluluk makamını” işaret etmektedir. Doğal olarak CHP’nin ikinci bir Ekmeleddin İhsanoğlu hatası yapmasının bedeli tüm tahminlerin ötesine geçecek büyüklükte hasarlar oluşturacaktır.
Cumhurbaşkanı adayı 2 turlu seçimle belirlenmeli
– Aday Adaylarının Belirlenmesi: CHP Kurultay delegeleri, il-ilçe başkanları, milletvekilleri ile PM üyelerinden toplam 50 imza alan her CHP’li, “Cumhurbaşkanı Aday Adayı” olabilecektir. 50 imza ile aday adayı olan CHP üyelerinin isimleri Genel Merkez tarafından ilan edilecek ve 45 günlük süre için chp.org.tr adresinden “imza sayfası” açılacaktır. Aynı sayfaya erişim için il ve ilçe başkanlıkları da yetkili kılınacak bu sayede CHP üyeleri evlerinden ya da CHP örgütlerine giderek Cumhurbaşkanı adayı görmek istedikleri kişiye oy verebilecektir. Yapılan oylama sonucunda en fazla oy alan 3 kişi 2.tura katılmaya hak kazanacaktır. Üye tam sayısının %3’ünden az imza alan adaylar ilk 3 sırada yer alsalar bile ikinci tura katılamayacaktır.
– İkinci Tur: İlk turda CHP üyelerinden en fazla oy alan 3 kişi, 45 gün sürecek ikinci turda CHP üyelerinin tamamının yanında “Parlamenter Sisteme Dönme” taahhüdünü paylaşan ve “Temel İlkeler Beyannamesini” imzalayan tüm yurttaşlardan da oy talep edebileceklerdir. chp.org.tr adresinin yanında, il ve ilçe başkanlıklarının aktif çalışmasıyla imza standları kurulacak ve imzalar günlük olarak, mükerrer oyların kontrol edilerek sağlıklı listelerin oluşturulması için genel merkeze bildirilecektir. “İl ve ilçe bilişimden sorumlu başkan yardımcılarının” koordinasyonuyla gerçekleştirilecek “imza kampanyası” sürecinin uygulama yönetmeliği de ayrıca hazırlanacaktır. İkinci turda en çok oy alan kişi, CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı olarak tespit edilecektir. Her iki turda da adayların eşit ve adil şartlarda yarışabilmeleri için “bütçe sınırlaması” getirilecek ve adaylardan birinin lehine ortam oluşması engellenecektir. Böylece ilk turda tüm CHP örgütleri, ikinci turdaysa tüm “hayır bileşenleri” aday adaylarını dinleme ve faaliyetlerin parçası olma şansına ulaşacaktır. Benzeri örnekleri pek çok Avrupa ülkesinde olan aday belirleme süreci sayesinde seçilecek olan Cumhurbaşkanı, toplumun tüm kesimlerinden oy almış olarak Parlamenter Sisteme geçilene kadar ülkeyi yönetecek ve eksikleri tamamlandıktan, anti-demokratik yönleri törpülendikten sonra yeniden Parlamenter Sisteme dönüş sağlanmış olacaktır.
Oyunu 2 seçimde artıramayan genel başkan değişmeli
Genel Başkanlar için “devralınan oy oranlarını arka arkaya iki seçimde yüzdelik olarak arttıramayan Genel Başkan, seçim sonuçlarının kesinleşmesinden sonra aday olmamak üzere Olağanüstü Kurultay’ı toplar” maddesinin eklenmesi parti içindeki yenilenmeyi sağlayacağı ve yeni kadroların siyasette yer almasına imkân vereceği için dikkatle değerlendirilmelidir.
Her makama 3 dönem kuralı getirilmeli
Siyaseti “meslek” haline getirenler de isimleri ne kadar büyük olursa olsun, unvansız siyaset yapmayı öğrenebilmelidir. 16 yıldır aralıksız milletvekilliği yapanlar var. Bu anlamda 3 dönem kuralı getirilmesi anlamlıdır.
Yüzde 50-50 kadın erkek eşitliği
Tüzük kurultayında hiçbir bahanenin arkasına sığınmadan “%50-%50 cinsiyet eşitliğini sağlayacak” değişiklikleri yapmak ve cinsiyet eşitliği sağlanmamış kurulların istifa etmiş sayılacaklarını tüzüğe eklemektir.
PM’ye milletvekili ayarı
“Parti Meclisi’ne seçilecek Milletvekili sayısı PM üye sayısının %20’sini geçemez!” şeklinde bir tüzük maddesi sayesinde hem milletvekillerinin gereksiz rekabeti engellenmiş olacak hem de Meclis Grubu dışında da fenomen siyasetçiler yetiştirilebilecektir.
– “Onur Kurulu’nun ve Küçük Kurultay’ın süresi içinde toplanmaması halinde ihlalin yapıldığının tespitinden itibaren 45 gün içinde Olağanüstü Kurultay toplanır.
– Danışmanlara/Başdanışmanlara Siyasi Görev Vermek Seçilmişleri İtibarsızlaştırmak Demektir.
– Maymuncuk ya da Anahtar Liste Dağıtmakla Blok Liste Arasında Fark Yoktur: İkisi de Anti-Demokratiktir
– Parti Meclisinin Seçeceği Bir Genel Sekreter, Kaos Görüntüsünü Bir Nebze Dağıtacaktır.
-Şehit Ailelerinin ve Gazilerin Temsil Edilmesi, CHP’nin Kurucularına Vefa Göstermek Demektir.
– Öz Gücümüz Olan Gençlik Kollarına mali özerklik sağlanıp, ayrı bina tahsis edilerek Ana Kademenin Gölgesinden Kurtulmalıdır.