Mayıs 2016'da yapılan dokunulmazlıkların kaldırılmasına ilişkin hazırlanan anayasa değişikliği teklifine CHP'nin verdiği destek konusundaki tartışma, CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'nun tutuklanması üzerine tekrar canlandı. AKP temsilcileri ve ceza hukuku profesörü Ersan Şen, CHP'nin anayasa değişikliğine verdiği desteği hatırlattılar.
Doğan Akın: 20 soruda dokunulmazlıklar
Prof. Şen, CNN Türk canlı yayınında soruları yanıtlarken, "CHP'nin, hukuka aykırı olduğu açıklaması yapmasına rağmen dokunulmazlıkların kaldırılmasına destek vermesini" hatırlatarak, ana muhalefet partisini eleştirdi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, AKP’li 316 milletvekilinin imzasıyla TBMM Başkanlığı'na sunulan dokunulmazlıkların kaldırılmasına ilişkin anayasa değişikliği teklifine destek vereceklerini, 13 Nisan 2016'da şu sözlerle açıklamıştı:
“Anayasa’ya aykırı, halkı kandırmaya yönelik bir düzenleme geliyor. Dokunulmazlık kalktıktan sonra bizi hapse atacaklarlarsa atsınlar. Gerçek demokrasiyi bu ülkeye getirmek için, gereken tüm bedeli ödemeye hazırız. Ciddi bir karar almalı ve herşeyi göze almalıyız. HDP de ‘Evet’ demeli.”
CHP'nin tartışmalara neden olan desteğiyle TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek anayasaya "geçici 20. madde" olarak eklenen dokunulmazlıkların kaldırılmasına ilişkin değişiklik aynen şöyle:
GEÇİCİ MADDE 20- (Ek: 20/5/2016-6718/1 md.)
"Bu maddenin Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edildiği tarihte; soruşturmaya veya soruşturma ya da kovuşturma izni vermeye yetkili mercilerden, Cumhuriyet başsavcılıklarından ve mahkemelerden; Adalet Bakanlığına, Başbakanlığa, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına veya Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığına intikal etmiş yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyaları bulunan milletvekilleri hakkında, bu dosyalar bakımından, Anayasanın 83 üncü maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesi hükmü uygulanmaz.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren onbeş gün içinde; Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığında, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığında, Başbakanlıkta ve Adalet Bakanlığında bulunan yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyalar, gereğinin yapılması amacıyla, yetkili merciine iade edilir."
Tutuklamaların yolunu açan kritik hüküm
Önce HDP milletvekillerinin, son olarak CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'nun tutuklanmasınının yolunu açan dokunulmazlığın kaldırılması, anayasanın 83. maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesindeki koruma hükmünün etkisizleştirilmesiyle mümkün oldu. Anayasanın "Yasama Dokunulmazlığı" başlığını taşıyan 83. maddesinin, tartışılan dosyalar açısından hükmü kaldırılan cümlesi şöyle:
"Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz."
CHP'nin, "anayasaya aykırı" açıklamasına rağmen dokunulmazlıkların kaldırılmasına destek verirken neyi amaçladığı yolundaki tartışma sırasında, "AKP, HDP milletvekillerini suçlarken ana muhalefet partisinin milliyetçi seçmeni etkilemeye çalıştığı" görüşü de öne sürülmüştü.