CHP Aydın Milletvekili avukat Süleyman Bülbül, Adalet Raporu'nun dördüncüsünü yayımladı. Bülbül, raporuna göre, "Son dört ay içerisinde en az 3 bin 262 kişi gözaltına alındı; 539 habere erişim engeli getirildi" ifadesini kullandı.
Bülbül'ün raporunda; kamuda birden fazla maaş alanlara ilişkin olarak, "Kamuda tasarruf tedbirleri yayımlanırken çift maaş ile çalışan bürokratların sayısı artıyor. Demokratik yönetimin esasları gereğince ve içinde yaşadığımız çağın bu konuda getirdiği kolaylıklarla ülke yönetiminin daha da şeffaflaşması gerekirken, kamuda denetim azalıyor. AKP iktidarı yolsuzluğu, yandaşlarına yaptığı kaynak transferlerini arttırıyor. Tüm bunlarla birlikte hesap verebilirlik ilkesini hiçe sayıyor" değerlendirmesini yaptı.
Rapora göre; Türkiye'de son dört ay içerisinde en az 120 toplantı ve gösteri yürüyüşüne müdahale edildi. Çeşitli soruşturmalar nedeniyle 3 bin 262 kişinin gözaltına alındı, 521 gün boyunca her türlü eylem ve gösteri salgın gerekçesiyle engellendi.
Kadın cinayetleri konusunda Bülbül, 95 kadının boşanmak istediği, barışmayı reddettiği, ilişkiyi reddettiği için yani kendi hayatına dair karar aldığı için birinci derece yakını, eski eşi ya da sevgili tarafından öldürüldüğünü, 72 kadın ise şüpheli şekilde ölü bulunduğunu raporladı.
Haziran ayından ekim ayına kadar, en az 539 habere erişim engeli getirildi, cezaevlerinde ise 2 bin 383 kişi hak ihlaline uğradığı belirtildi. Bülbül, raporda yer verdiği bu veriler üzerine, "Tüm yetkilere rağmen kendine sorumluluk atfetmeyen Saray’ın kara tablosudur. Bir devletin yerine getirmesi gereken kamu hizmetinden yurttaşlarını yoksun ve ihmal zinciriyle baş başa bırakmasının sonucudur" ifadesini kullandı.
Bülbül raporunda; TBMM çatısı altında 27 yasama döneminin tamamında AKP'nin 572 kanun teklifinden 172'sinin kabul edilerek kanunlaştığını; muhalefetin verdiği 3 bin 76 kanun teklifinden ise hiçbirinin kabul edilmediğini vurguladı.
Adalet Bakanlığı'na bağlı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü, 2020 yılına ait "Adli İstatistikleri"ne değinilirken raporda, geçtiğimiz yıl 1 milyon 541 bin kişi hakkında çeşitli suçlardan mahkûmiyet verildiğine tespit edildi. Terörle Mücadele Kanunu kapsamında geçtiğimiz yıl 2 bin 897 mahkûmiyet, 3 bin 384 hakkında beraat kararı verildi.
"İhbarların yüzde 74.5'i soruşturmaya değer görülmedi"
Bülbül, yıllara göre gelen suç ihbarındaki artışa da dikkat çekti. 2018 yılında 80 bin 866 ihbar gelirken, 2019'de 176 bin 380, 2020'de ise 200 bin 288 ihbar yapıldığına yer verdi. 2020 yılında yapılan 200 bin 288 ihbara vurgu yapan Bülbül, "141 bin 986'sında soruşturmaya yer olmadığına karar verilirken, 19 bin 622 ihbar ise soruşturmaya dönüştürüldü. Yani ihbarların yüzde 74,5'i soruşturmaya değer görülmedi" dedi.
"2020'de 4 milyon 226 bin 101 soruşturma dosyası çözülmediği için faili meçhul kaldı"
Geçen yıl savcılıkların soruşturma dosyası sayısının 8 milyon 995 bin 141 olduğunu ifade eden Bülbül, bu sayının 10 yıl öncesine göre yüzde 48 arttığını söyledi. Bülbül, bu dosyalardan 4 milyon 978 bin 662'sinin 2019 yılından devredilen dosyalar olduğunu, 4 milyon 16 bin 479'unun ise yeni açıldığını ifade ederken, şu değerlendirmeyi yaptı:
“2013'te toplam soruşturma sayısı ise yalnızca 6 milyon 716 bin 800 olarak kayıtlara geçmişti. Faili meçhul dosyalarından arındırılmış soruşturma sayısı ise 4 milyon 769 bin 40 oldu. Yani, 2020'deki 4 milyon 226 bin 101 soruşturma dosyası çözülemediği için faili meçhul kaldı. Bu dosyalardan yalnızca 7 bin 238'inin faili bulunurken, 634 bin 438 faili meçhul dosyada takipsizlik kararı verildi. 2013 yılındaki faili meçhul dosya sayısı 3 milyon 385 bin 775'ti.”
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 2017 yılında hiç hak ihlali kararı vermemiş
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'nun bu yıl dahil son 5 yılda toplam 67 milyon TL'nin üzerinde bir bütçesinin olduğu belirtilen raporda, 2017 yılında hiçbir dosya hakkında hak ihlali kararı verilmediği; 2018, 2019 ve 2020 yıllarında ise yalnızca 375 dosya hükme bağlandığı, bu dosyalar hakkında da "incelenemezlik kararı" verildiğine dikkat çekildi.
Raporda kurumun 3 yıl içinde ayrımcılık yasağı ihlali, ulusal önleme mekanizması ve genel insan hakları konularında yapılan başvuruların sadece 18’ine ihlal kararı verildiği belirtildi.
"431 milyon TL ile şampiyon MEB oldu''
Raporunda Cumhurbaşkanlığı Genel Faaliyet Raporu’na atıf yapan, Bülbül; "2020 yılında dernek, vakıf, birlik ve benzeri teşekküllere yardım amacıyla 969 milyon TL cari transfer ödemesi yapıldı. 953 milyon TL genel bütçeli idarelerin, 15 milyonu da özel bütçeli idarelerin bütçelerinden aktarıldı. Sermaye transferi tutarı ise 129 milyon TL oldu. Geçen yıl aktarılan tutar 1,1 milyar TL’ye ulaşırken şampiyon 431 milyon TL ile MEB oldu. 2021’in 7 ayında aktarılan tutar da 600 milyon TL" dedi.
"Bakanlık 2020'de yolluk gideri olarak 39 milyon 716 bin 831 TL harcadı"
Akdeniz ve Ege bölgelerinde özellikle yaz döneminde yaşanan orman yangınlarında söndürme uçakların müdahale etmemesi nedeniyle eleştirilen Türk Hava Kurumu'na (THK) ilişkin Bülbül, raporunda şu değerlendirmeyi yaptı:
THK'nın yangın söndürme uçakları için 4 milyon dolar bulamamakla eleştirilen Tarım ve Orman Bakanlığı'nın yolluk ve temsil giderleri dikkat çekti. Faaliyet raporuna göre bakanlık, 2020'de yolluk gideri olarak 39 milyon 716 bin 831 lira harcadı. Orman Genel Müdürlüğü de aynı dönemde 27 milyon 777 bin 529 lira yolluk harcaması yaptı. Bakanlık 2020 yılında temsil ve tanıtmaya da 1 milyon 762 bin lira ödedi. Orman Genel Müdürlüğü'nün temsil ve tanıtma gideri ise 22 milyon 280 bin lira olarak belirlendi. Bakanlık ayrıca, 'kâr amacı gütmeyen kuruluşlara yardım' adı altında 11 milyon 587 bin 496 lira para dağıttı. Toplam 4 bin 215 aracı bulunan Bakanlık bünyesindeki araçların sayısı da bin 104 olarak açıklandı. Bakanlık bünyesinde, 482 yolcu taşıma aracı, bin 323 yük taşıma aracı, 295 de deniz aracı bulunuyor."
Aylık toplam 45 BİN 917 TL maaş alan bürokrat
Bülbül, raporuna çift maaş alan kamu çalışanlarını da taşıdı. CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz'ın paylaşımına yer veren Bülbül, "Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı, İklim Değişikliği Başmüzakerecisi Prof. Mehmet Emin Birpınar'ın, Bakan yardımcılığı dışında Emlak Katılım Bankası Yönetim Kurulu Başkanlığı’ndan aldığı maaşı ifşa etti. Buna göre Birpınar, Bakan Yardımcılığı’ndan 27 bin 917 TL, Emlak Katılım Bankası Yönetim Kurulu Başkanlığından 18 bin TL olmak üzere aylık toplam 45 bin 917 TL maaş alıyor" dedi.
CHP Grubu'nun hazırladığı ekonomi raporuna değinene Bülbül, Hazine'nin Temmuz ayı sonu itibariyle toplam borcunun 2 trilyon 32.3 milyar TL olduğunu belirtti. Toplam tutarın 1 trilyon 152 milyar TL'sinin iç borç, 880 milyar TL'lik kısmının ise dış borçlardan kaynaklandığına işaret edilen CHP Grubu'nun ekonomi raporunda, dış borcun dolar türünden ise 104.4 milyar dolar düzeyinde olduğu ifade edildi.