Raporun tamamı için tıklayınız...
Raporda, “ağustos ayı dış ticaret verileri, eylül ayı enflasyon verileri, döviz yükümlülüklere uygulanan munzam karşılıkların düşürülmesine ilişkin Merkez Bankası kararı ve Merkez Bankasının döviz satım ihalesi” değerlendiriliyor.
CHP'nin raporunda dikkat çeken başlıklar şöyle;
* Ağustos ayındaki 8,2 milyar dolarlık dış ticaret açığı, piyasaların 7,1 milyar dolarlık beklentisinin üstünde kalmıştır. Bu sapma büyük ölçüde, ithalatın beklentileri aşmasından kaynaklanmıştır.
* Ağustosta ithalatta ve dış açıkta beklenen ölçüde bir gerileme olmamasına karşın, TL’deki hızlı değer kaybının dış ticaret üzerinde etkisini hissettirmeye başladığı da dikkati çekmektedir
*İthalattaki daralma beklentilerin altında kalmasına karşın ithalatın kompozisyonundaki gelişmeler, TL’deki değer kaybının özellikle tüketim malları ithalatı üzerinde etkili olmaya başladığını göstermektedir.
*Nitekim ithalat içinde yüzde 11–12 civarında ağırlığa sahip olan tüketim malları ithalatı, bir önceki yılın aynı ayına göre, Temmuz’da, yüzde 20 civarında artarken; Ağustos’ta bu oran yüzde 8,6’ya gerilemiştir.
*Toplam ithalat içinde yüzde 16–17 ağırlığa sahip yatırım malı ithalatı da ivme kaybetmeye başlamıştır. Temmuz ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre, yüzde 31,3 olan yatırım malı ithalat artış hızı, Ağustos ayında yüzde 25,3’e gerilemiştir.
*Geçen yılın son üç ayında yatırım malı ithalatındaki yüksek baz da dikkate alındığında önümüzdeki aylarda bu gruptaki yavaşlamanın belirgin hale geleceği düşünülmektedir.
* ÜFE’de üçüncü üç ayda yaşanan gelişmeler kurdan enflasyona geçişin hızlandığını göstermektedir. ÜFE ve TÜFE arasındaki makasın giderek açılması da önümüzdeki günlerde üretici fiyatlarındaki artışın tüketim mallarına yansıtlması ihtimalini kuvvetlendirmektedir.
* Hükümet, kötü yönetimi sonucu oluşan cari açığın faturasını halka kesmeye karar vermiştir. Nitekim yaşanan devalüasyon, daha önceden de uyardığımız gibi, vatandaşa zam olarak yansımaya başlamıştır
* Bu çerçevede 1 Ekim 2011 tarihinden geçerli olmak üzere konutta kullanılan elektriğe % 9,57 zam yapılırken; sanayide kullanılan elektriğe % 9,26 oranında zam yapılmıştır. Yine konutlarda kullanılan doğal gaz için, 1 Ekim 2011 tarihinden geçerli olmak üzere, % 12,28- % 14,35 arasında zam yapılırken; sanayide kullanılan doğal gaz için % 13,7- % 14,3 oranında zam yapılmıştır.
* Merkez Bankasının bu derece yüksek bir döviz satım ihalesi ile kura müdahale etmesi TL’de yaşanan son değer kayıplarını spekülaif bir atağa bağladığını düşündürmektedir.
* Ancak son dönemde TL’deki değer kaybı eğilim haline gelmiştir ve son kayıplar da bu eğilimin devamı şeklinde görünmektedir. Dolayısıyla ortada bir eğilim değişimi veya spekülatif atak görünmemektedir. Bu husus düşünüldüğünde Merkez Bankasının önemli miktarda barutu bir anda tüketmesinin gerekçesi anlaşılamamaktadır.