Ceza hukukçularından Esenyurt Belediye Başkanı Özer için bilimsel mütalaa: Gözaltı ve tutuklama hukuka aykırı, kanıtlar akla uygun değil

T24 Ankara

Tutuklanan ve yerine kayyım atanan Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer’in gözaltına alınarak tutuklanması konusunda bilimsel mütalaa hazırlayan ceza hukukçuları, Türk Ceza Kanunu’nun mimarlarından Prof.Dr. Adem Sözüer ile Prof. Dr. Ali Kemal Yıldız ve Doç. Dr. Tolga Şirin, yapılan işlemlerin ve tutuklamaya konu kanıtların hukuka uygun olmadığını vurguladı. Tutukluluk kararına yapılan itirazla birlikte sunulan bilimsel mütalaada, Özer’in evine gün doğmadan baskın yapılması, yatak odasına girilmesi, eşi ve çocuklarının önünde uyandırılarak kelepçelenmesinin hukuka aykırı olduğu kaydedildi. Arama uygulamasının hukuka aykırı olması nedeniyle, elde edildiği söylenen kanıtların da hukuka aykırı olduğunun belirtildiği mütalaada, kaçma şüphesi olmayan Özer’le ilgili ortaya konulan kanıtların da akla uygun bulunmadığı vurgulandı. Özer’in kendisiyle ilgisi olmayan konuşmalar, suçun şahsiliğine aykırı birtakım deliller ve içeriği belirsiz telefon görüşmeleri nedeniyle tutuklandığına işaret edildi. 

Ceza hukukçuları tarafından hazırlanan bilimsel mütalaada yer alan görüşler şöyle:

''Soruşturmanın tam olarak hangi tarihteki somut suç şüphesini ortaya koyan delil üzerine başladığı anlaşılamamıştır. Soruşturma numarasının 2024 tarihli olması Temmuz 2024 ayında başlatılmış olabileceği düşüncesini doğurmuş ise de kolluk tarafından alınan 16 sayfalık ifadesinin 3. Sayfasında “28.03.2016 tarihinde Diyarbakır D Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda tutuklu ve hükümlülerin bulunduğu koğuşta yapılan aramada elde edilen dijital materyaller üzerine soruşturma başlatılmıştır” denilmiş, keza 4. Sayfasında 'PKK/KCK terör örgütüne üye olmak gerekçesiyle hakkınızda kullanmış olduğunuz telefon hattına tedbir uygulandığı' belirtildiğinde, ilk soruşturmanın 2024 öncesinde, en erken 29016, en geç 2023’te başladığı değerlendirilmiştir.

Tutanakta imzaları bulunan avukat ve diğer kişilerin arama sırasında belediye binasına sokulmadıkları ifade edilmiştir.

Özer, şafak baskını olarak adlandırılan bir arama kararı ile sabaha karşı evinde yakalanmış, gerçekleştirilen işlemlere ilişkin içeriğinde yatak odasının bulunduğu görüntüler de dahil olmak üzere basının erişimine açılmış, hakkında soruşturmanın konusuna ilişkin açıklama yapılmadan kimi yetkililer ve basının Özer’i terör örgütü üyesi olarak nitelendirdikleri görülmüştür. Bu veriler hem masumiyet karinesi hem insan onurunun korunması ilkesi yönünden çeşitli sorunlar içermektedir.

“Gün doğmadan baskın”

İHAM (AİHM), özellikle özel timlerin görev aldığı ve sabahın erken saatlerinde gerçekleşen şafak operasyonları bağlamında ilkesel bir belirlemede bulunarak, 'Böyle bir durumda yetkinin kötüye kullanılması ve insan onurunun ihlal edilmesi riski bulunmaktadır' şeklinde ilke kararı vermiştir.

İHAM, Bulgaristan Varna Belediye Meclisi Başkanı’nın sabah operasyonuyla bu şekilde gözaltına alınmasını 'aşağılayıcı muamele' ve 'psikolojik çile' olarak yorumlamıştır. Bunu yaparken başvurucunun şiddetli direniş gösterme olasılığını ve arama sırasında eşi ve çocuklarının evde olmasını dikkate almıştır. 

Ahmet Özer açısında da çağrılması halinde gelecek olmasına rağmen, sabah saatlerinde arama yapılması, ruhsatlı ve ruhsatsız silahının olmaması, eşinin itilmesi, eşinin uyandırmasına izin verilmeyip yatak odasına zorla girilmesi, eşinin travmatize olduğuna dair sağlık raporu, gereği olmamasına rağmen kelepçe takılması, itibarının sarsılıp, kamuoyu nezdinde suçlu gösterilmesi söz konusudur. Bu verilen sabit olması halinde, bunlar anayasaya ve İHAS’a aykırılık yaratır görünmektedir. Bu çerçeveden bakıldığında somut olayda özel yaşama saygı gösterilmesini isteme hakkı ve konut dokunulmazlığına dönük bir ihlal olduğu pekala söylenebilir. 

Açık kaynaklara göre 30 Ekim’de gündoğumu 07.34’te gerçekleşmiştir. Buna göre 06.34’ten evvel konutta, işyerinde, diğer kapalı yerlerde arama yapılması olanaklı değildir. Tutanaklara göre ise Özer’in evinde ve işyerinde aramalar 06.10’da başlamıştır. 'Gece vakti' yapıldığı anlaşılan arama işlemleri açıkça hukuka aykırıdır.

Hukuka aykırı tanık

Evde yapılan aramada muhtar ve site güvenlik görevlisi, belediyede yapılan aramada muhtar ve iki güvenlik görevlisi tanık olarak hazır bulundurulmuştur. Güvenlik görevlilerinin objektif arama tanığı olmalarına yasal imkan bulunmamaktadır. Yapılan arama işlemlerinde kanunda belirtilen nitelikleri haiz arama tanıkları bulunmadığından işlemler hukuka aykırıdır. 

Yasaya göre hakkında arama yapılan kişinin aramada hazır bulundurulması gerekmektedir. Somut olayda Ahmet Özer evinde hazır bulunmuş ise de belediye binasında yapılan aramada hazır bulunamamıştır. Belediye makam odası ve belediye makam arabasındaki aramaya katılmasının engellenmesi hukuka aykırıdır. 

Belediyeden alınan dijital materyallerin imajının laboratuvar ortamında alınması gerektiği belirtilerek, bunlara el konulduğu söylenmiştir. İmajın el koyma işlemi sırasında alınması gerektiğinde, bilgisayar, bilgisayar programları ve bilgisayar kütüklerinde yapılan el koyma işlemleri hukuka aykırıdır. 

Kısıtlama kararı

Dosya ile ilgili kısıtlama kararı verilmiştir. Tutuklama kararından sonra kısıtlama kararının devamı artık başlı başına hukuka aykırıdır. 

Somut olayda yakalama ve gözaltına alma tedbirine başvurulmasının tek makul sebebi şüphelinin ifadesinin alınabilmesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak Özer’in ifadeye çağrıldığı ve gelmediğine yönelik bir bilgi yoktur. Gelmeyeceği, aksine kaçacağı ve bu suretle kendisine ulaşılamayacağı hususunda bir yargıya varılması olanaklı görünmemektedir. Yakalama ve gözaltı işlemlerinin zorunlu ve orantılı olmadığı anlaşılmaktadır. Yakalama ve gözaltı hukuka aykırıdır. 

“Konuşmanın tarafı değil”

İfadesinde Abdullah Öcalan’la yapılan görüşmede Ahmet Özer’in isminin geçtiği belirtilerek, soru yöneltilmiştir. Aktarılan konuşmanın herhangi bir tarafında Ahmet Özer’in yer almadığı anlaşılmaktadır. Diğer tarafından farklı kişiler arasında geçtiği iddia edilen bir konuşmada, taraflardan biri, üçüncü kişi konumundaki Ahmet Özer hakkında belli bir isnatta bulunmakta ve bizatihi bu isnat, bundan haberi olduğuna yönelik delil ortaya konulmadan Ahmet Özer’e yüklenmektedir. 

Özer’in başsağlığı için açtığı telefonda kullandığı iddia edilen, 'sizin gibi değerli evlatlar yetiştirdi' şeklindeki cümlenin, kişinin örgüt üyesi olduğu yönündeki kabul için delil mahiyeti taşıdığı söylenemez. 

Bir terör örgütüne üye olduğu iddia edilen kişinin bu kadar uzun zaman diliminde yalnızca iki telefon konuşmasının şüpheli görünmesi, iki konuşmanın da taziye görüşmesine ilişkin olması, örgütsel bağa işaret edecek ifadelerin bulunmaması bütün olarak değerlendirildiğinde, örgüt üyeliği iddiasının aksini ispata daha elverişli olduğu değerlendirilmiştir.

Görüşüldüğü iddia edilen kişilerden Şevket Tuci için, 'şahsın PKK suçlarından yargılanan şahıslar ve aileleri ile irtibatlı olabileceği' notuna yer verilmektedir. Özer’in seçim çalışmaları yapmak amacıyla gittiği Van ilinde görüştüğü pek çok kişi arasından belli isimlerin seçildiği, bu kişilerle ne görüştüğüne dair hiçbir bilgiye yer verilmediği, bu kişilerle ilgili doğrudan terör örgütü üyeliği iddiasının bulunmadığı,, soyut ve ihtimale dayalı sübjektif yorumlara yer verildiği görülmektedir. 

“Sloganlardan sorumlu tutulamaz”

Çeşitli etkinliklerde atılan sloganlarla sorumlu tutulmuştur. Sloganların atılıp atılmadığı net olmadığı gibi atılmışsa Ahmet Özer, bunları atan kişi bile değildir. 450 bin kişinin katıldığı festivalde atılan sloganlarla suçlanmak suç ve cezada şahsilik ilkesiyle bağdaşmamaktadır. 

Örgüt üyeliği iddiasına delil olara gösterilen tüm bu hususların bir kısmının akla uygunluk niteliği taşımayan sübjektif ve zorlama yorumlar mahiyetinde oldukları, bir kısmının ise iddia ile mantıksal bağ taşımadıkları, açıklık ve kesinlik niteliği arz etmedikleri, delil olduklarından söz edilemeyeceği değerlendirilmiştir. 

Remzi Kartal ile görüştüğü iddia edilen şüphelinin akademisyen ve siyasetçi olmasından ötürü kendisini arayan yüzlerce kişi için bir filtre uygulaması mümkün olmadığı her iletişimin otomatikman terör örgütü üyeliği için delil sayılması makul görünmemektedir. 

Aramada ele geçirilen Golik isimli dergideki fotoğraf ve karikatürlerin ne yönden terörizmi, terörü, şiddeti meşrulaştırdığı, Özer’in bu tutumu ne yönden desteklediği ortaya konulamamıştır. Dergi nüshasının terör örgütü üyeliğine dayanak gösterilmesi hukuka aykırıdır.''