"Bu benim son eylemim,
arkamızdan gelenler davanın takipçisi olsunlar."
Çarlık Rusyası'nın Çerkesleri anavatanları Kafkasya'dan sürmesinin üzerinden 153 yıl geçti. Resmi olmayan rakamlara göre 1.5 milyona yakın Çerkes sürgüne tabi tutuldu. Zorlu hava şartları, salgın hastalıklar ve açlıktan dolayı yaklaşık 500 bin kişi hayatını kaybetti.
Çerkesler, her yıl olduğu gibi, bu yıl da 21 Mayıs'ta 250 yıllık "Çığ Daxe"nin (kutsal ağaç) altında anma töreni düzenledi. Katılımcılar kanaat önderi olarak kabul ettikleri Ruslan Guaşe’den de bir konuşma yapmasını istedi:
"Yaklaşık 300 kişi anma programı için, Rusya'nın diğer bölgelerinde anmaların yapıldığı gibi, burada da yas gününü anmak için toplandık. Orada birçok kişi ve polisler vardı. Bana bir büyük olarak söz verdiler. Elimde asa vardı ve Çerkesçe olarak geçmişlerimizi andım. Ben hiçbir şekilde yönetime muhalif bir şey söylemedim. Buradaki programın izinli yada izinsiz olduğu konusuyla hiç ilgilenmedim. Çünkü Çerkeslerde buna gerek yok. Yıllardır her 21 Mayıs'ta nasıl yapıldı ise yine aynı şekilde, burada ağacın altında toplanarak kendi hazırladığımız yiyecekler hazırlanıp dağıtıldı. Bugün Çerkesler için önemli bir gün. Konuşmam 20 dakika sürmüştü. Daha sonra insanlar deniz sahiline indiler ve geçmişlerinin anısına denize çiçek bıraktılar. O program anında polis tarafından bana hiçbir uyarıda bulunulmadı."
Ancak, etkinliğin bitiminde Ruslan Guaşe ve arkadaşları karakola götürülerek “izinsiz etkinlik düzenledikleri” gerekçesiyle gözaltına alındı. İki yıl önce geçirdiği rahatsızlık nedeniyle bir bacağını kaybeden ve yakın zamanda kalp operasyonu geçiren 67 yaşındaki Ruslan Guaşe mahkemeye çıkarılacağı sırada fenalaştı. Avukatının itirazlarına rağmen mahkemeye devam edildi. Sekiz gün hapis yatırılan Guaşe’ye 10 bin ruble para cezası verildi:
"21 Mayıs etkinliğinden 11 gün sonra mahkemeye çağrıldım. İlk duruşmada hipertansiyon krizine girdim. Mahkeme beni izinsiz etkinlik suçlamasıyla tazminata mahkum etti. Avukatım Marina Dubrovina duruşmaya alınmadı. Temyize başvurdum. Yel değirmenleriyle savaşmayacağım, Karadeniz Bölgesi Adigelerinin haklarının tanınmasını ve bölgenin yerli halkı olduğumuzun kabul edilmesini istiyorum. Bu oyun ne kadar sürecek? 50 yıldır halkımın haklarını savunma mücadelesi veriyorum. 21 Mayıs 1864, Çerkes toprağı Kbaada’da yaşananları sembolize eder. Kafkasya Savaşı’nda ölen masum insanları anmak yasal bir haktır. Bunu yapmamız için izin almamızı istiyorlar. Bu çok saçma."
Guaşe, "Haksızlık" diyerek kararı temyize götürdü. Üst mahkeme yaptığı değerlendirmede kararı bozarak yeniden görüşülmek üzere yerel mahkemeye iade etti. Fakat yerel mahkeme ikinci duruşmada da aynı kararı verdi. Bunun üzerine Guaşe'nin avukatı Marina Dubrovina karara itiraz edeceklerini ve gerekirse davayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşıyacaklarını açıkladı.
11 Eylül'de Facebook hesabı üzerinden açıklama yapan Guaşe, “Ben Ruslan Guaşe burada ve şimdi süresiz açlık grevine başlıyorum. Halkıma ve şahsıma yönelik adaletsizliği böyle kınıyorum" dedi. Avukatı Marina Dubrovina’ya göre açlık grevi kararı, Guaşe'nin yargı sisteminin kararları karşısındaki duygusal tepkisini yansıtıyor:
“Bu eylem benim şahsımda mensubu olduğum Çerkes toplumuna karşı uygulanan taraflı, adaletsiz, önyargılı, ahlak dışı yaklaşıma karşı bir protestodur. Bu benim son eylemim, arkamızdan gelenler davanın takipçisi olsunlar.”
Ambulansı yolda durduruldu
Açlık grevinin 24'üncü gününde (5 Ekim 2017) Krosnadar Kray Yüksek Mahkemesi'nde yapılacak duruşmaya gitmek üzere yola çıkan Ruslan Guaşe'nin ambulansı, Tuapse otoyolunda durduruldu. Burada bir süre bekletilen ambulans, daha sonra Kiçmay köyüne döndü. Avukat Marina Dubrovina'ya duruşmanın 16 Ekim'e ertelendiği söylendi.
200 den fazla kişi Guaşe’ye destek için Krasnodar Mahkemesi önünde toplandı. Burada çözüm yolları ve ona destek için neler yapılması gerektiği konuşuldu. Guaşe, kendisine yapılan çağrı sonucu açlık grevine son verdi.
Cezası onandı
Krasnodar Kray Yüksek Mahkemesi, dün (16 Ekim 2017) görülen duruşmada Guaşe'nin avukatı aracılığıyla yaptığı itirazı reddederek, daha önce yerel mahkemenin verdiği cezayı onadı.
Ruslan Guaşe hakkında
Rusyan Guaşe, 17 Ağustos 1950’de Krasnodar Bölgesi, Kiçmay köyünde doğdu.
1968 yılında Golovinka’daki meslek okulundan mezun oldu. 1968-70 yılları arasında Yoşkar-Ola şehrinde askerlik görevini yaptı.
1972 yılında Maykop Ziraat Teknik Okulu’nu bitirdi.
1974-1976 yılları arasında Rostov-na-Donu’da sendikacılık eğitimi aldı.
1988 yılında Karadeniz Bölgesi Şapsığ Xase kurulması için çalışma yapan grubun liderliğini yaptı.
1990 yılına kadarki süreçte Guaşe’nin okuldaki çocuklarını ve çalışan eşini gözetim altına aldı. Guaşe’ye psikolojik baskı uygulandı.
1989-1991 Karadeniz Kıyıboyu Şapsığları Derneği’nde başkan yardımcılığı görevini üstlendi.
1989 yılında Kafkas Dağlı Halkları Konfederasyonu’na katıldı ve başkan yardımcısı olarak seçildi.
1993-95 yıllarında ise başkanlık yaptı.
19-20 Mayıs 1991’de Dünya Çerkes Birliği’nin kurulduğu ilk kongreye katıldı. Şapsığları temsilen 4 yıl görev yaptı.
1991’de Nalçik Devlet Üniversitesi Tarih bölümüne başladı ama Abhazya’daki savaş için gönüllüler birliğinin oluşturulması çalışmalarına katıldığı için 1992 yılında okuldan atıldı. Savaşın ardından Guaşe’ye "Abhazya Kahramanlık Madalyası" verildi.
1995 yılının ocak ve şubat aylarında Çeçenya’daki savaşı durdurmak için Nalçik’te düzenlenen protesto gösterilerine katıldı ve diğer aktivistlerle birlikte gözaltına alındı. Türkiye, Ürdün, Suriye ve İsrail’deki Çerkeslerin protestoları sonucunda serbest bırakıldılar. Sonrasında Nalçik’teki gösteriye ait videolar Moskova’ya ulaşınca Guaşe tutuklandı ve 10 günlük tutukluluğu süresince açlık grevi yaptı.
10 Mart 1995 tarihinde yürürlüğe giren Adigey Cumhuriyeti Anayasası’nın hazırlık çalışmalarına katıldı.
2002-2005 yılları arasında Adigey Ulusal Müzesi’nde Arkeoloji Bölümü başkanlığı yaptı.