Sayıştay Başkanlığı'nın ÇAYKUR denetiminde, kurumun Varlık Fonu'na devredildiği yıldan bu yana zarar ettiği ortaya kondu.
Sayıştay, “çaylıkların yenilenmesinin düşünce olmaktan ileriye gidemediği” için 15 - 20 yıl gibi yakın bir gelecekte sağlıklı çay bulmakta zorlanılacağı ve üretim kapasitesinin düşeceği saptamasını yaparak Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nü (ÇAYKUR) uyardı.
Sayıştay Başkanlığı, 2017’de Türkiye Varlık Fonu’na devredilen ÇAYKUR’a ilişkin 2018 yılı denetimini tamamladı. Çayın, 2 milyar dolar ticaret hacmi ile Doğu Karadeniz’in en önemli ekonomik ürünü olduğuna dikkat çekilen raporda, çay üretiminde görülen sorunlar sıralandı. En önemli sorunun çay bahçelerinin tamamının tohumla oluşturulması ve bu bahçelerin ekonomik ömrünü doldurması.
Alınan kredi miktarı artıyor
“ÇAYKUR’un darboğazda olduğu” kaydedilen raporda, 2016’da 4.59 milyar TL kredi alındığı, 4.42 milyar TL ödendiği; 2017’de 5.85 milyar TL kredi alındığı, 5.61 milyar TL ödendiği belirtildi.
Ancak, 2018’de kredi kullanımının büyük ölçüde arttığı tespit edilen raporda, 2018’de 7.59 milyar TL kredi alındığı, 7.07 milyar TL ödendiği ve ödenemediğinden sonraki yıla devreden kredi bakiyesinin de 2016’da 1.29 milyar TL’den 2017’de 1.53 milyar TL’ye ve 2018’de de 2.06 milyar TL’ye yükseldiği belirtildi.
Kâr öngördü zarar 657 milyon oldu
Bu durumun gelir tablosuna 349.6 milyon TL finansman gideri olarak yansıdığı ve bu tutarın dönem zararının yaklaşık yüzde 53’üne tekabül ettiği tespit edildi.
2014, 2015 ve 2016’da kâr açıklayan ancak Varlık Fonu’na devredildiği yıl olan 2017’de 267 milyon lira zarar eden ÇAYKUR, 2018’de 42.3 milyon TL kâr öngörmüş olmasına karşın bir önceki yılın zararını üçe katlayarak 657 milyon 86 bin TL zarar açıkladı.