Hayvanlar, çevrenin korunmasında ve gezegenimizdeki yaşamın sürmesinde hayati bir rol oynadıkları için doğanın insanlarla eşit derecede önemli bir parçasını oluşturuyor. Ancak, sürekli olarak insanların kötü muamelesine maruz kalıyorlar, küresel ısınma ve insan faaliyetleri nedeniyle habitatlarını kaybediyorlar. Günümüzde yüzlerce tür nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor. Yaklaşık 100 yıldır her yıl 4 Ekim'de kutlanan Dünya Hayvanları Koruma günü ile küresel olarak hayvanların yaşadığı sorunlara karşı farkındalık yaratılması amaçlanıyor. İşte tarihçesinden, günümüzde hayvanların yaşadığı problemlere 4 Ekim Dünya Hayvanları Koruma Günü hakkında bilinmesi gereken her şey...
Ekosistemdeki tüm canlılar doğanın ekolojisini dengelemek için bir arada var olur. Bazı hayvanlar döngüden besinleri çıkarmamıza yardımcı olurken, bazıları da bozunma, karbon ve azot döngüsünü hızlandırır. Bizler insanlar olarak, onların katkısını ihmal etmemeli ve dünyayı tüm hayvanlar için daha iyi bir yer haline getirmeye çalışmalıyız. Bu kapsamda, yaklaşık yüzyıldır her yıl 4 Ekim’de kutlanan Dünya Hayvanları Koruma Günü, küresel çapta hayvanların refah standartlarını yükseltmeyi amaçlıyor.
Dünya Hayvanlar Günü, her yıl 4 Ekim’de hayvanlara daha iyi muamele edilmesini savunan ve hayvan refahı hareketinde çalışan insanları bir araya getiriyor. İlk Dünya Hayvanlar Günü, 24 Mart 1925'te Almanya'nın Berlin kentindeki Spor Sarayı'nda gerçekleşti. Mensch und Hund'un (İnsan ve Köpek) yazarı ve hayvan aktivisti Heinrich Zimmermann tarafından düzenlenen etkinliğe 5 binden fazla kişi katıldı. 1929'da Dünya Hayvanlar Günü ilk kez 4 Ekim'de kutlandı, çünkü Spor Sarayı 24 Mart’ta müsait değildi.
4 Ekim, aynı zamanda Hristyanlıkta ekolojinin ve hayvanların koruyucu azizi Assisili Francis'in bayram günü olarak kutlanıyor. Bugünde Katolik ve Anglikan kiliseleri hayvanları kutsayan törenler düzenliyor. Doğanın “Tanrı'nın aynası” olduğuna inanan Assisili Francis tüm hayvanları “kardeşleri” olarak adlandırdı ve hatta kuşlara vaaz verdi. Ayrıca insanın, hayvanları ve doğayı koruma görevi olduğuna inanıyordu.
Günümüzde Dünya Hayvan Günü artık milliyet, din, inanç veya siyasi ideolojiye bakılmaksızın birçok ülkede çeşitli şekillerde geniş çapta kabul ediliyor ve kutlanıyor. Başlangıçta, 4 Ekim Dünya Hayvanları koruma günü yalnızca Almanya, Avusturya, İsviçre ve Çekoslovakya'daki insanlar tarafından kutlandı. Mayıs 1931'de İtalya'nın Floransa kentindeki Uluslararası Hayvanları Koruma Kongresi toplantısında, Zimmerman'ın 4 Ekim Dünya Hayvanları Günü'nü evrensel bir kutlama yapma önerisi oy birliği ile kabul edildi.
4 Ekim'de tüm dünyada binden fazla etkinlik düzenleniyor. Dünya Hayvanlar Günü, Andorra ve Avustralya'dan ABD ve Zimbabve'ye kadar 70'den fazla ülkede kutlanıyor.
Günümüzde hayvanların karşılaştığı sorunlardan bazıları
Dünya Hayvan Günü'nde hayvan hakları için farkındalık oluşturmak amacıyla, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu birçok ülkede barınak günleri, sahiplendirme ve bağış amacıyla birçok etkinlik düzenleniyor. Dünyanın dört bir yanından aktivistler günü, hayvanların karşılaştığı en acil sorunlardan bazılarına dikkat çekmek için kullanıyor.
Bu sorunlardan bazıları ise şu şekilde;
Her yıl ABD’de yaklaşık 6,5 milyon evcil hayvan ABD hayvan barınaklara terk ediliyor. Bu hayvanların 1,5 milyonuna ötenazi uygulanıyor (670.000 köpek ve 860.000 kedi).
Türkiye’de ise hayvan aktivistlerinin baskısına rağmen başıboş hayvanlar için yapılan sadece 120 barınak yer alıyor. Türkiye'de 50 kadar profesyonel ve büyük çaplı barınma merkezi, 70 tane de küçük çiftlik bulunuyor. Bu barınaklarda 6-7 bin hayvanın kaldığı tahmin ediliyor ancak yalnızca istanbul’da yaklaşık 200 bin başıboş hayvanın olduğu düşünülüyor.
Köpek balıkları insanlardan daha çok korkuyor
Köpek balıkları bizim onlardan korktuğumuzdan çok daha fazla insanlardan korkuyor. Marine Policy dergisi, her yıl yaklaşık 100 milyon köpek balığının insanlar tarafından öldürüldüğünü açıkladı. Florida Doğa Tarihi Müzesi'nin Uluslararası Köpekbalığı Saldırı Dosyası’na göre, köpekbalıkları her yıl yaklaşık altı insanı öldürüyor.
Hayvanlar üzerinde yapılan testler uzun zamandır hem tıp hem de kozmetik alanlarının bir parçası oldu. Ne yazık ki bazı laboratuvarlar hayvanları korkunç koşullarda tutuluyor ve bilimsel bilgi ve yenilik adına onları kötü deneyimlere maruz bırakıyor.
Orangutan habitatının yüzde 90'ından fazlası yok oldu
Küresel ısınma hem insanları hem de hayvanları etkiliyor ve ormansızlaşma bu durumu çok daha kötü hale getiriyor. En zararlı ormansızlaşma uygulamalarından biri, dünyadaki birçok üründe kullanılan palmiye yağının hasat edilmesinden kaynaklanıyor. Bu nedenle son yirmi yılda orangutan habitatının yüzde 90'ından fazlası yok oldu.
Küresel iklim değişikliği nedeniyle tehlikede olan diğer hayvanlar arasında ise kutup ayıları, gergedanlar, filler ve kaplanlar da dahil olmak üzere nesli tükenmekte olan ve tehdit altındaki birçok tür yer alıyor.
Şimdi harekete geçme zamanıBu Dünya Hayvanlar Günü'nde siz de harekete geçin. Bu kapsamda çevrenizdeki kurum ve STK'lar ile iltişime geçebilirsiniz. Kapınızın önüne su ve yemek kapları koyarak, havalar soğurken sevimli dostlarımızın hayatta kalmasına yardımcı olabilirsiniz. |