Türkiye'de Aralık 2016'da tutuklanan ve tutukluluk hali bu yıl 25 Temmuz'da ev hapsine çevrilenABD'li papaz Andrew Craig Brunson'ın dördüncü duruşması bugün görülüyor.
Brunson'ın avukatı Cem Halavurt, bugün müvekkilinin ev hapsinde tutulmasına neden olan kontrol hükümlerinin kaldırılmasını ve serbest kalmasını beklediklerini ifade etti.
Halavurt, DW Türkçe'ye yaptığı değerlendirmede, bu kararın çoktan verilmiş olması gerektiğini belirtirken, eğer istedikleri sonuç çıkarsa hem ev hapsinin hem de yurdışına çıkış yasağının kaldırılacağını düşündüğünü söyledi.
Tutukluluğu 25 Temmuz'da ev hapsine dönüştürülen Brunson'ın yurt dışına çıkış yasağı bulunuyor ve o günden beri İzmir'deki evinde elektronik kelepçe ile tutuluyor.
Beraat beklenmiyor
Öte yandan Halavurt, Brunson bugün serbest kalsa bile bir beraat beklentilerinin olmadığını kaydetti. Avukat, "Yargılama devam ediyor. Bizim taleplerimiz devam ediyor. Yakın zamanda bir karar çıkma olasılığı yok" dedi ve davanın gidişatıyla ilgili genel olarak çok fazla parametrenin bulunduğunu belirtti.
İzmir'deki Protestan cemaatine ait Diriliş Kilisesi'nin papazı Brunson'ın durumu, Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerin son dönemde olumsuz bir yönde seyretmesinin en büyük nedenlerinden biri olarak görülüyor.
Başta ABD Başkanı Donald Trump olmak üzere, 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin arkasında olduğu öne sürülen Gülen hareketi ile PKK adına suç işlediği iddiasıyla tutuklanan papazın serbest bırakılması için yapılan çağrılar bugüne kadar sonuç vermedi.
İki ülke arasında yaşanan gerilim, Başkan Trump'ın talimatı ve Brunson'ın serbest kalmamasına yapılan atıfla ABD'nin Türkiye'ye karşı bir takım yaptırımlar getirmesine doğru ilerledi.
ABD Hazina Bakanlığı, Brunson'ın "haksız tutulduğu" gerekçesiyle Ağustos ayının başında Adalet Bakanı Abdulhamit Gül ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'ya karşı yaptırım kararı almıştı.
ABD yaptırımları etkili oldu mu?
Bu yaptırım kararları ve ABD yönetiminin Brunson konusunda Türkiye'ye karşı sert tutumunu devam ettirmesi ile birlikte son zamanlarda olumsuz bir doğrultuda seyreden Türk ekonomisi de zarar görmeye ve Türk Lirası, özellike ABD Doları ve Euro karşısında hızla değer kaybetmeye başlamıştı.
Brunson'ın avukatı Halavurt, Türkiye'ye uygulanan yaptırımların bugünkü kararın alınmasında bir etkisi olabileceğini savunurken, çıkabilecek bir serbest bırakma kararının yine de bir tek bu şekilde değerlendirmenin doğru olmadığını düşünüyor.
Duruşma öncesi DW Türkçe'ye son durumu değerlendiren avukat, "Sadece yaptırımlar ortaya kondu diye bu iş çözümlenmiş diyemeyiz. Sonuçta bu işin çözümü diyalogdan geçer. Yani diyalog yolunda çözülmesi daha doğru gözüküyor" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin ekonomik açıdan geçtiği zor dönemi konjonktür açısından değerlendirmek gerektiğine dikkat çeken İstanbul merkezli düşünce kuruluşu Ekonomik ve Dış Politikalar Araştırma Merkezi (EDAM) Başkanı Sinan Ülgen ise, "Ekonomik yavaşlamanın maliyetini azaltmak için hükümetin aynı zamanda Türkiye'nin siyasi riskini de azaltması lazım" şeklinde konuştu.
Ülgen, DW Türkçe'ye yaptığı değerlendirmede Türkiye'nin, başta ABD olmak üzere Batı'daki geleneksel ortaklarıyla ilişkilerini normalleştirmesi gerektiğini belirtti.
EDAM Başkanı, Brunson'ın serbest kalması durumunda yaptırımların kaldırılmasının bu normalleşme amacına hizmet edeceğini ifade ederken, Türkiye'deki ekonomik şartların farklı olması durumunda sonuçların da farklı olacağını savundu.
Ülgen, "Amerikan yaptırımları Türkiye'nin zor bir ekonomik konjonktüre girmesi nedeniyle de daha etkili olmuştur. Türkiye farklı bir ekonomik konjünktürde olsaydı belki etkisi farklı olurdu" şeklinde konuştu.
ABD-Türkiye ilişkileri düzelir mi?
Hukuki süreçte dosyası Anayasa Mahkemesi'ne taşınan ve bugünkü duruşmada ev hapsinin devamına karar verilirse iç hukuk yollarının tüketilmesi sonrası adına Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi başvurusu yapılacak Brunson'ın serbest bırakılmasının ise ikili ilişkilere yansıması bekleniyor.
EDAM Başkanı Ülgen, bu yansımanın kısa vadede olumlu değerlendirileceğini kaydederken, iki ülke arasında masada bulunan en büyük sorunun ortadan kalkacağı görüşünde.
Ancak bir de uyarıda bulunan Ülgen, "Ama bu Türk-Amerikan ilişkileri bir anda çok gelişecek demek değil, çünkü ilişkileri menfi yönde etkileyen hâlâ çok sayıda ve önemli görüş ayrılıkları var" ifadesini kullandı.
Her şeyin Brunson'a endekslendiği bir ortamda, papazın serbest bırakılması ile tarafların yapıcı bir diyaloğa yönlenmeleri gerektiğini kaydeden Ülgen, "Bu adım, Türkiye ile diğer konuların daha yapıcı bir ortamda konuşulmasına imkan tanıyacaktır" değerlendirmesinde bulundu.
EDAM Başkanı, bugünkü duruşmadan mevcut durumun devamına ilişkin bir karar çıkması durumuna karşı da uyarıda bulundu: "Brunson'ın serbest kalmaması durumunda Amerikan yönetiminin yaptırımların kapsamını genişletmesi çok büyük olasılıktır. O zaman o şekilde bir olumsuz dinamik seyredeceğiz demektir."