DW: Ukrayna ile Avrupa Birliği arasındaki Ortaklık Anlaşması'nın siyasi bölümü, Avrupa ve Ukrayna Parlamentoları tarafından onaylandıktan sonra muhtemelen bu yılın kasım ayında yürürlüğe girecek. Ancak ekonomik bölüm, yani serbest ticaret anlaşması 2015 yılının sonuna ertelendi. Bu, Ukrayna açısından ne anlam ifade ediyor?
Elmar Brok: Aslında ertelenen bir şey yok. Uygulamada belli teknik parçaların asimetrik olarak gerçekleşeceği bir antlaşma kararlaştırıldı. Örneğin Avrupa Birliği içinde Ukrayna ürünlerine gümrük serbestliği, geçici uygulamadan önceki durum neyse o şekilde devam edecek. Ama Ukrayna belli ürünlerde gümrükleri kaldırabilecek. Tüm süreç yürürlüğe girerken, bunun uygulanması adım adım gerçekleşiyor, kısıtlamalar ve farklılıklar olmadan.
Birçok Ukraynalı için karar bir sürpriz niteliğinde. Bu karar neden şimdi alındı?
Daha Newport'taki NATO zirvesi sırasında konu gündeme gelmişti. Müzakereler yürütüldü. Temmuz ayındaki Avrupa Birliği zirvesinde de imkânları incelemeye başladık. Hemen bütünüyle uygulamaya geçilseydi örneğin Avrupa şirketlerinin Ukrayna ekonomisine zarar vermesi mümkün olabilirdi. O nedenle Ukrayna şirketlerinin dönüşüm süreci çerçevesinde belli branşlarda rekabet edebilir hale gelmek için süreleri bulunuyor.
Ticaret anlaşması bütünüyle devreye girene kadarki 15 ay içerisinde Ukrayna'da nelerin olması gerekiyor?
Ukraynalıların dönüşüm sürecini muhafaza etmeleri gerekiyor, örneğin vergi ve gümrük yasalarını ayarlamaları gerekli. Dönüşüm sürecinin yavaşlamaması için biz de bazı adımlar atacağız. Ama bizim açımızdan, her şeyin bir an evvel yapılması konusunda ısrarcı olmayarak bir destek sağlama söz konusu.
Bunu geçmişten bir örnekle anlaşılır hale getirmek isterim: Sovyetler Birliği 1991 yılında çöktüğünde, Doğu Alman ekonomisinin 1994-1995'e kadar belli ürünleri Sovyetler Birliği'ne sevk etmesi planlamalarından vazgeçildi ve bu da Doğu Alman ekonomisinin rekabet sürecine dayanamamasına ve çökmesine neden oldu. Şimdi bu süreç sayesinde aynı şeyin Ukrayna'ya olması mümkün değil.
Yani adım adım uygulama Ukrayna açısından bir avantaj mı?
Evet
Avrupa Birliği açısından bu adımın hangi avantaj ve dezavantajları bulunuyor?
Ukrayna'daki durumu, savaşı ve Rus etkisini göz önünde bulundurarak avantajlarımızın bir bölümünden feragat ediyoruz ve bunların daha sonra yürürlüğe girmesine izin veriyoruz. Biz gümrükleri kaldıramazken, Ukraynalılar kendi ekonomilerini korumak için belli konularda gümrükleri kaldırabilirler.
Rusya önümüzdeki aylarda Ortaklık Anlaşması'na yeni itirazlar dile getirebilir. Bu durumda antlaşmanın değişmesi gündeme gelebilir mi?
Hayır, bu süreç kapandı. Ve Ruslar da bunu kabul etti. Kendileri de müzakerelerde yer aldılar. Her şey yürürlüğe girdi. Sadece birçok antlaşmada olduğu gibi adım adım devreye giriyor. Hukuki açıdan bakıldığında sözleşmenin bütünü tüm detaylarıyla yürürlük kazandı. Sadece geçiş düzenlemeleri söz konusu. Bu da işlemler açısından normal.