T24 - Harcamaları kontrol altına almak ve riskleri azaltmak amacıyla kredi kartlarına getirilmesi planlanan 'tek limit' uygulamasının detayları belli oldu. Kartların limit miktarı, gelir ve mal varlığına göre tespit edilecek.
Şirketlerde olduğu gibi kredi kartı sahiplerinin de 'reyting'i ölçülecek. Borcuna sadık olana verilecek yüksek not, kart limitinin artmasını sağlayacak.
Çalışmalar hakkında bilgi veren Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Tevfik Bilgin, bankaların da görüşlerini alacaklarını söyledi.
Zaman'ın haberine göre, düzenleme için kanunî değişiklik gerektiğine işaret eden Bilgin, "Kart limitlerindeki yükseklik, harcama alışkanlıklarında problem oluşturuyor. Kartı kartla çevirmekten tutun da, aylık geliri bin lira olanın cebinde 20 bin lira limitli 4-5 kart bulunuyor. Vatandaş adeta cebinde bomba taşıyor" dedi.
BDDK Başkanı Bilgin, kredi kartında atılacak en önemli adımlardan birinin limit olduğunu belirterek, her kart sahibinin tek limiti olacağını söyledi. Buna göre kişinin limiti, gelirinin en fazla iki-üç katı olabilecek. Kart sayısı ne olursa olsun, şahıslar belirlenen limit kadar harcama yapabilecek. Kredi kartına yönelik değerlendirmelerinde haklı olmaktan bıktığını ifade eden Tevfik Bilgin'e göre, üç- beş yıl sonraki mesele şimdiden tedbir alınarak büyümeden çözülebilecek.
Risk santralizasyonu (kredi izleme sistemi) ile vatandaşa reyting verileceğini açıklayan Bilgin, "Belki herkese bir kriterin üç katı limit olacak. Bir de reytinge göre derecelendirme yapılacak. Örneğin A reytingi olana beş kat limit gibi. Bu konuyu da bankalarla paylaşıp kanunî sürecin tamamlanması gerekiyor. Sonuçta biz çalışmamızı hazırlayacağız. Hükümet ve Meclis takdir ederse olur. Ancak ileride 'iyi ki yapılmış' denecektir." ifadelerini kullandı. Bazı bankaların telefonda dahi limit artırımına gidebildiğine dikkat çeken Bilgin, düzenleme yasalaşmadan finans kuruluşlarının limit artırıp uyanıklık yapma gibi bir yaklaşım içerisine girmelerini kabul etmeyeceklerini ifade etti.
Vatandaşın gelirine göre limit belirlenmesinin, üç-beş kartı olanların ayarlama yapmasına yol açacağını ifade eden BDDK Başkanı, mantıklı olanın iki kart kullanmak olduğu görüşünde. Türkiye ortalamasının kişi başı iki kart olduğuna işaret eden Tevfik Bilgin, "Ancak bazılarının beş, bazılarının da on kartı var. Akıllı kullanılırsa kredi kartı iyi. Bazen hem bankalar hem de tüketiciler irrasyonel davranabiliyorlar." şeklinde konuştu.
Türkiye'de ek kartlarla birlikte yaklaşık 50 milyon kredi kartı bulunuyor. Kişi olarak bakıldığında ise 18 milyon kişinin kredi kartı var. Ek kart düşüldüğünde kişi başına iki kart düşüyor. Toplam kredilerde takibe düşme oranı yüzde 2,9. Kredi kartlarında ise bu oran yüzde 6,1. Parasal büyüklük açısından bakıldığında kredi kartlarında takibe düşen miktar 3,5 milyar lira. Takipteki bireysel krediler ise 6,7 milyar lira. Toplam kredi kartı büyüklüğü 53,8 milyar lira. Kredi kartı ile yapılan alışverişler, sektördeki krediler arasında üçüncü sırada yer alıyor. Birinci sırada 85 milyar lira ile ihtiyaç kredileri, ikinci sırada ise 73 milyar lira ile konut kredileri yer alıyor.