ABD Başkanı Donald Trump’ın çarşamba günü açıkladığı Kudüs'ü İsrail’in başkenti olarak tanıma ve ABD büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs’e taşıma kararının ardından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) cuma günü New York'ta olağanüstü toplandı.
Toplantının yapılmasını, BMGK'nın 15 üyesinden sekizini oluşturan İngilitere, Fransa, İsveç, Bolivya, Uruguay, İtalya, Senegal ve Mısır talep etmişti.
Toplantı sonrası ortak bir açıklama yayınlayan İngiltere, Fransa, Almanya, İsveç ve İtalya, Trump’ın aldığı kararın BMGK’nın önceden aldığı kararlarla uyuşmadığı ve bölgede sağlanmaya çalışılan barışa yardım etmediği ifade edildi. Ortak açıklamada, “Uluslararası olarak kabul edilmiş etkenler üzerine kurulan ve iki devletli çözümle sonuçlanacak barış sürecinin başlaması için bütün güvenilir çabaları desteklemeye hazırız” denildi.
Toplantıda konuşan BM'nin Ortadoğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Nikolay Mladenov, Trump'ın kararı sebebiyle bölgede çatışmaların şiddetinin artabileceğini söyledi. Mladenov, bölgede ortak barış hedefinden uzak tek taraflı eylemler zinciri görme ihtimalinin bulunduğunu belirtti.
Haley: Trump barış görüşmelerine bağlı
BMGK toplantısında Trump’ın kararını savunan ABD'nin Birleşmiş Milletler Temsilcisi Nikki Haley, ülkesinin ve Trump'ın İsrail ile Filistin arasındaki barış görüşmelerine bağlı kalmaya devam ettiğini söyledi. ABD'nin Kudüs'ün sınırları hakkında bir taraf tutmadığını ve Kudüs'teki kutsal mekanlara dair kurallarda bir değişikliği desteklemediğini belirten Haley, ABD'nin tutumunun barışı sağlama amacı taşıdığını ifade etti. Haley, "Bu hedefe hiç olmadığımız kadar yakın olabileceğimize inanıyoruz” diye konuştu.
BMGK'daki toplantının yapılması için çağrıda bulunan ülkelerin kaygılarını anladığını belirten Haley, sözlerine "Değişim zordur” diyerek devam etti. Haley ayrıca, "İsrail, Birleşmiş Milletler veya İsrail’in güvenliğini umursamadıklarını kanıtlamış bir ülkeler topluluğu tarafından hiçbir zaman bir anlaşmaya zorlanmamalıdır” dedi.
Filistin: BMGK'da Trump'ın kararı kınansın
Toplantıda konuşan Filistin'in BM Damili Temsilcisi Riyad Mansur, Trump'ın kararının bölgede barışı sağlamak için üstüne aldığı liderlik rolünü baltaladığını, hatta bu liderlikten men ettiğini söyledi. Mansur, ABD'yi kastederek "işgalci kuvvet" İsrail'e meyili bulunan "bir tarafın barış sürecini tekelinde tutamayacağını" belirtti. Filistinli diplomat aynı zamanda BMGK'ya Trump'ın "sorumsuz" kararını kınaması yönünde çağrıda bulundu.
ABD'nin veto hakkı nedeniyle oylama yapılmadı
BMGK'nın daimi üyesi olması sebebiyle ABD'nin veto hakkı bulunuyor ve o nedenle cuma günkü toplantıda bir oylama yapılmadı.
BMGK'da ülke temsilcileri Kudüs konulu toplantı yaparlarken, Filistin'de Trump'ın kararı üzerine ilan edilen "Öfke Günü” kapsamında Filistinliler sokağa çıktı ve birçok protesto gösterisi gerçekleştirildi.
Eylemlerde Filistinliler lastik yakıp İsrail askerlerine taş atarken, İsrail ordusu da göstericilere gözyaşartıcı gaz ve plastik mermi ile müdahale etti.Gösterilerde 30 yaşında bir Filistinli hayatını kaybederken, en az 760 kişi de yaralandı.
Reuters/AFP/AP, DÇ/BD
©Deutsche Welle Türkçe