Turizm, çimento, demir çelik ve denizcilik sektörleri ile süt üreticileri başta olmak üzere birçok sektör, vergi indirimi için Maliye Bakanlığı’na başvurdu.
Küresel ekonomik krizin Türk ekonomisine olumsuz etkilerinin hafifletilmesi amacıyla hükümetin uygulamaya koyduğu vergi indirimleri, kapsam dışında kalan sektörleri de harekete geçirdi.
Vergi indirimleri dışında kalan çeşitli sektörler, Maliye Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığından, kendi faaliyet alanlarında da katma değer vergisi (KDV) ve özel tüketim vergisi (ÖTV) indirimine gidilmesi talebinde bulundu. Bu taleplerin bir bölümü Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanlığı kanalıyla, diğerleri de meslek örgütlerince ilgili kuruluşlara iletilirken, Maliye Bakanlığı yetkilileri, "Bizden vergi indirimi talep etmeyen sektör neredeyse yok gibi" dedi.
Turizmciler yeni indirim istiyor
Maliyeden ekonomik krizi gerekçe göstererek vergi indirimi isteyen sektörler arasında turizm sektörü de yer aldı.
1 Ocak 2008 tarihinden itibaren yüzde 18 yerine yüzde 8 KDV'ye tabi olan turizm sektör temsilcileri, "Küresel krizden en fazla etkilenen sektörlerin başında geliyoruz. Turistik işletmeler zor durumda. Otomotiv, beyaz eşya ve diğer alanlarda süreli vergi indirimlerine gidildi. Turizm sektöründe de KDV oranı, 3 ay süreyle yüzde 8'den yüzde 1'e düşürülsün" talebiyle Maliyenin kapısını çaldı.
Ancak, turizmcilere "KDV oranınızı 2008 yılı başında yüzde 18'den yüzde 8'e düşürdük. Yine geçen yılın şubat ayında seyahat acenteleri tarafından müşteriye aktarılan geceleme hizmeti tutarı ve buna ilişkin aracılık bedellerine de yüzde 8 KDV uygulanmasını kararlaştırdık. Artık turizm sektöründe yeni bir vergi indirimi olmaz" yanıtı verildi.
Denizcilik sektörü de, KDV ve ÖTV indirimi talebinde bulundu. Sektör temsilcileri, özellikle deniz turizminin geliştirilmesi amacıyla yeni vergisel düzenlemelere gidilmesi gerektiğini ileri sürdü ve KDV ve ÖTV indirimi istedi.
Makina ve ekipman ile orman ürünlerinde de KDV indirimi talep edilirken, süt üreticileri de KDV oranlarının yüzde 1'e düşürülmesi için başvurudabulundu.
Vergisi düşenler de ‘indirim sürsün’ diyor
Bu arada 3 ay süreyle vergileri düşürülen sektörler de, vergi indirimlerinin devamı için kolları sıvadı.
İlk aşamada mobilyacılar, mobilyadaki KDV indiriminin 3 ay daha uzatılması istedi. Aynı şekilde inşaat sektör temsilcileri de, gayrimenkul piyasasındaki durgunluğu gerekçe göstererek, konut satışlarındaki KDV indirimiyle tapu işlem harçlarındaki oran indiriminin, haziran ayından sonra da uygulanmasını talep ediyor.
Beyaz eşyacılar da, ÖTV indiriminin bir süre daha devam etmesi gerektiğini belirtirken, bilgi teknolojisi ürünlerini üreten ve satan işletmeler de, KDV indiriminin 2009 sonuna kadar devam etmesinin zorunlu olduğunu ifade ediyor.
ÖTV indirimi, 15 Haziran'da sona erecek olan otomotiv sektörü ise ÖTV indiriminden sonra hurda indirimini de gündeme getirdi. Otomotivciler, ÖTV indiriminin ardından hurda indirimiyle sektördeki sıkıntıların aşılabileceğini ileri sürüyor.
Otomotiv sektöründeki darboğazın aşılmasına dönük tedbirler kapsamında başlangıçta ÖTV indirimi yerine hurda indirimini masaya getiren Maliye Bakanlığı yetkilileri ise bu konuda şu değerlendirmede bulunuyor:
"Ekonomik önlemler paketiyle ilgili görüşmelerde, otomotiv sektörü için hurda indirimi önermiştik. Ancak daha sonra ÖTV indirimine karar verildi. Bu dönemde satılan otomobillerin yüzde 80'inin ithal arabalar olduğu dikkate alınırsa, ÖTV indirimi yerli sanayiden çok, yabancı otomotiv fabrikalarına yaramış oldu.
Bu süreçte otomotivcilerin (stoklar birikti) açıklamalarının da doğru olmadığı anlaşıldı. Çünkü ÖTV indiriminden sonra firmalar, müşterilerine 1-2 ay sonraya gün vermeye başladı. Bu şartlarda otomotivde yeni bir vergi indirimine gerek olmadığı görüşündeyiz."
Telefonda vergi indirimi
Maliye Bakanlığı yetkilileri, sabit telefonda vergi indirimi konusunda şu aşamada bir çalışmaları olmadığını da bildirdi.
Bir süre önce internette vergi indirimine gidildiğine işaret eden Maliye yetkilileri, sabit telefon konusunda şu ana kadar kendilerine verilen bir talimat da bulunmadığını vurguladılar.
3 aylık indirimin maliyeti 2.7 milyar lira
Bu arada küresel krizin ardından hükümetin başvurduğu KDV, ÖTV ve tapu harcı indirimlerinin toplam maliyeti 2 milyar 736 milyon lira olarak belirlenmişti.
Katılım Öncesi Ekonomik Program'da yer alan verilere göre, bunun 240 milyon lirasını hisse senedi kazançlarında yerli yatırımcılara uygulanan stopajın sıfırlanması, 210 milyon lirasını internetteki ÖTV indirimi, 600 milyon lirasını motorlu taşıtlardan alınan ÖTV'nin indirilmesi, 80 milyon lirasını da beyaz eşyadaki ÖTV indirimi oluşturmuştu.
Vergi indirimlerinin 2010 yılına kadarki toplam maliyeti, programda şu şekilde yer almıştı:
Vergi Kalemleri (Milyon TL) MALİYET
-------------------------------------- -----------
İnternette ÖTV indirimi 210
Motorlu taşıtlarda ÖTV indirimi 610
Beyaz eşyada ÖTV indirimi 80
Konut satışlarında KDV indirimi 500
Yeni işyeri satışlarında
KDV indirimi 200
Mobilyada KDV indirimi 200
Bilgi teknoloji ürünlerinde
KDV indirimi 75
Makina, teçhizatta KDV indirimi 150
Tapu harçlarının düşürülmesi 275
Tapu işlem harçlarının
sürekli indirilmesi 206
Hisse senedi kazancında
yerli yatırımcıya sıfır stopaj 240
Toplam 2.746