TBMM Başkanlığı Bilgi Edinme Hakkının kullanılmasına ilişkin 2014 yılı rakamlarını açıkladı. 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’nun kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına toplam 3.298.465 adet bilgi edinme başvurusu yapıldı. Toplam başvurular içerisinde gizli ya da sır niteliğindeki bilgiler çıkarılarak bilgi ve belgeye erişim sağlanan başvuruların adedi 8.471 oldu. Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna 2014 yılında yapılan itiraz başvurularının sayısı 2.690, idari yargıya itirazların sayısı 742 olarak gerçekleşti. Bu doğrultuda, Kurul’a yapılan itiraz sayısının, idari yargıya yapılan başvuru sayısına oranla daha fazla arttığı anlaşılmaktadır.
TBMM Başkanlığı’nın 2014 yılına ait bilgi edime hakkının kullanılmasına ilişkin değerlendirmesi şöyle:
4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununun 30 uncu maddesi uyarınca kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, bilgi edinme hakkının kullanımına ilişkin verileri içeren 2014 yılı raporlarını Şubat ayı sonuna kadar Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna göndermişlerdir.
Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu, aynı maddenin “Kurul, hazırlayacağı genel raporu, söz konusu kurum ve kuruluşların raporları ile birlikte her yıl Nisan ayının sonuna kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca kamuoyuna açıklanır” hükmü doğrultusunda hazırladığı “2014 yılı Bilgi Edinme Genel Raporu’nu, 29.04.2015 tarih ve 804 sayılı yazısıyla Başkanlığımıza sunmuştur.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca kamuoyunun bilgisine sunulan 2014 yılı Genel Raporu TBMM internet sayfasında yayımlanmıştır.
4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’nun kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına 2014 yılı içerisinde toplam 3.298.465 adet bilgi edinme başvurusu yapılmıştır.
Bu başvurulardan 3.118.864 adedi olumlu cevaplanmıştır. Böylece kamu kurum ve kuruluşlarınca toplam başvuruların yaklaşık yüzde 95’ine olumlu cevap verilmiştir.
Toplam başvurulardan 71.964’üne kısmen olumlu, kısmen de olumsuz cevap verilmiştir. Bu sayının toplam başvurulara oranı ise yaklaşık yüzde 2’dir.
Toplam başvurulardan 99.166 adedi reddedilmiştir. Böylece toplam başvuruların yaklaşık yüzde 3’üne olumsuz cevap verilmiştir.
Toplam başvurular içerisinde gizli ya da sır niteliğindeki bilgiler çıkarılarak bilgi ve belgeye erişim sağlanan başvuruların adedi 8.471 olup, bu başvuruların toplam başvuru sayısına oranı yaklaşık yüzde 1’dir.
Başvurusu reddedilenlerden yargıya itiraz edenlerin toplam sayısı ise 746 olarak gerçekleşmiştir.
Kamu kurum ve kuruluşlarına 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında yapılan başvuruların her yıl artma eğilimi, bu yıl da devam etmiştir. Bu kapsamda, 2014 yılındaki toplam başvuru sayısı, geçen yıla göre yaklaşık yüzde 18 oranında artış kaydetmiştir.
Yine 2014 yılında kamu kurum ve kuruluşlarının bilgi edinme taleplerini karşılama oranı artış göstermiştir. Buna göre, başvuruların 2014 yılında yüzde 95 gibi yüksek bir oranda olumlu cevaplandığı görülmektedir. (Bu oran 2004 yılında yüzde87,9, 2005 yılında yüzde 86,5, 2006 yılında yüzde 86,4, 2007 yılında yüzde 79,9, 2008 yılında yüzde 86,2, 2009 yılında yüzde 86,8, 2010 yılında yüzde 81,2, 2011 yılında yüzde87,5, 2012 yılında yüzde 92 ve 2013 yılında da yüzde 90 olarak gerçekleşmiştir.) Reddedilen veya başka bir deyişle olumsuz cevap verilen başvurular ise yüzde 3 gibi çok düşük bir seviyede seyretmiştir. (Bu oran 2004 yılında yüzde 5,1, 2005 yılında yüzde 8,6, 2006 yılında ise yüzde 8, 2007 yılında yüzde 7,4, 2008 yılında yüzde 7,4, 2009 yılında yüzde 7,5, 2010 yılında yüzde 6,6, 2011 yılında, 2012 yılında yüzde 4 ve 2013 yılında da yüzde 3’tür.)
Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’na başvuru sahiplerince yapılan itirazlar ile kurum ve kuruluşların görüş talepleri
Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu, 2014 yılı içerisinde 26 adet toplantı yapmıştır.
2014 yılı içerisinde bilgi edinme başvurusu yapan başvuru sahiplerine kamu kurum ve kuruluşlarınca verilen cevaplara karşı Kurul’a 2.690 adet itiraz başvurusu olmuştur. Bu itirazlardan 984 adedi, “KABUL” edilerek, kurum ve kuruluşlarca verilen cevaplar yerinde görülmemiştir.
İtirazlardan 114 adedi, “USULDEN KABUL” edilerek, kurum ve kuruluşların 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çerçevesinde cevap vermeleri sağlanmıştır. İtirazlardan 428 adedi, “KISMEN KABUL” edilerek, kurum ve kuruluşların başvuru sahibine verdikleri olumsuz cevapların bir kısmı yerinde görülmemiş; diğer kısmı ise mevzuata uygun olarak değerlendirilmiştir. İtirazların 1.095 adedi hakkında kurum ve kuruluşların cevapları yerinde görüldüğünden, “RED” kararı verilmiştir. İtirazlardan 18 adedi için “Karar Alınmasına Yer Olmadığı”na hükmedilmiştir. 16 adet itiraz başvurusu ise itiraz başvurusunun geri çekilmesi, v.b. nedenlerle dosyasına çekilmiştir. Yine itirazlardan 11 adedi için de “İncelemeye Alınması” ara kararı verilmiş olup, bunlar hakkında 2014 yılında nihai karar alınamamıştır.
Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna 2014 yılında yapılan itiraz başvurularının sayısı 2.690 (2013 yılında 2047) iken, aynı yıl idari yargıya yapılan itirazların sayısı 742 (2013 yılında 603) olarak gerçekleşmiştir. Bu doğrultuda, Kurul’a yapılan itiraz sayısının, idari yargıya yapılan başvuru sayısına oranla daha fazla arttığı anlaşılmaktadır.