Doğal gaza gelen zamlarla birlikte faturasını ödeyemeyenlerin sayısında da dikkat çekici artışlar ortaya çıktı. CHP Ankara Milletvekili Nihat Yeşil'in soru önergesini yanıtlayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez'in verdiği bilgiye göre 2020 yılında faturasını zamanında ödeyemediği için 779 bin 274 abonenin doğal gazı kesilirken, bu sayı 2021 yılının ilk sekiz ayında 914 bin 193'e ulaştı. Dövizdeki ani artış sonucu 2018'de de benzer bir tablonun ortaya çıktığını ifade eden enerji ve iklim uzmanı Önder Algedik, "Önümüzdeki dönemde enerji kullanmama gibi bir sorunla karşı karşıya kalabileceğimizi şimdiden görebiliyoruz" dedi. CHP'li Yeşil de, "Düşünün halkın ne durumda olduğunu, ne kadar zorluk çektiğini. Yoksullukla baş başa kalan bu halkı, çözüm yerine sürekli zamlarla mağdur ediyorlar" ifadesini kullandı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, CHP Ankara Milletvekili Nihat Yeşil'in doğal gaz faturalarına ilişkin soru önergesini yanıtladı. Dönmez'in verdiği bilgiye göre 2020 yılında faturasını zamanında ödeyemediği gerekçesiyle 779 bin 274 vatandaşın doğal gazı kesildi. 2021 yılında ise bu sayı, henüz yılın ilk sekiz ayında aşıldı. Buna göre 2021 yılı Ağustos sonu itibarıyla 914 bin 193 abonenin gazı, faturasını ödeyemediği için kesildi. Hakkında yasal takip başlatılan abone sayısı ise 2020 yılında 53 bin 132'yi bulurken, 2021 yılının ilk sekiz ayında 48 bin 756'ya ulaştı.
Dönmez: Tarifeler, en makul seviyede belirlenmektedir
Bakan Dönmez, doğal gaz tarifesinin fiyatlandırmasına ilişkin soruya verdiği yanıtta ise sistem kullanım bedeli olarak tanımlanan dağıtım bedelinin şehir içi doğal gaz dağıtım hizmeti karşılığındaki bedel olduğunu ifade etti. Bu bedelin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından dönemsel olarak belirlendiğini kaydeden Dönmez, şu ifadeleri kullandı: "Bu kapsamda 2017-2021 yıllarına ait döneme ilişkin tarifeler belirlenmiş olup, söz konusu bedeller mevzuat gereği tarife revizyonu gerektirecek bir durumla karşılaşılmadığı sürece TÜFE oranlarına göre güncellenmektedir. BOTAŞ tarafından belirlenen doğal gaz toptan satış fiyatları ise piyasa koşulları, piyasa fiyat istikrarı, EPDK'nın tarife ile ilgili kararları ile alım işletme giderleri, maliyet unsurları ve bunlardaki değişimler dikkate alınarak en makul seviyede belirlenmektedir."
CHP'li Yeşil: Zamlarla halkı mağdur ediyorlar
Bakan Dönmez'in yanıtını değerlendiren CHP Ankara Milletvekili Nihat Yeşil, önergeyi 15 Ekim 2021 tarihinde verdiklerini ve ancak üç ay sonra yanıt aldıklarına dikkat çekerek, doğal gaza yılbaşında gelen yüzde 25'lik zammı eleştirdi. "Türkiye güllük gülistanlık diyorlar ya, yoksullukla cebelleşen, yoksullukla baş başa kalan bu halkı çözüm yerine, sürekli zamlarla mağdur ediyorlar. Bu sadece doğal gaz ile olan zammın ve icralık olan kısmın ifadesi. Bunun elektriği var, gıdası var, yiyeceği var, içeceği var, okul masrafı var, sağlığı var; aklınıza ne geliyorsa. İğneden ipliğe her şeye zam geliyor. Elektrik dahi doğal gazla üretiliyor" diyen Yeşil, iktidarı, "hiçbir şeyi göz önünde bulundurmadan dört tane tefecinin hesabını yaparak onları zenginleştirmeye" çalışmakla suçladı. "En kısa sürede seçime" gitme çağrısı yapan CHP Ankara Milletvekili Yeşil, "Seçim sürecinde bu refahı, bu paylaşımı, insanca hakça paylaşacak bir düzen istiyoruz" şeklinde konuştu.
"Enerji kullanmama gibi bir sorunla karşı karşıya kalabiliriz"
Tabloyu yorumlayan enerji ve iklim uzmanı Önder Algedik de, benzer bir sürecin 2018 yılında da yaşandığına dikkat çekerek şöyle konuştu: "Enerji zamlarının toplumda enerji yoksunluğu yarattığını geçmiş yıllardan çok iyi biliyoruz. 2018 yılında iki hafta gibi kısa bir sürede 5 liranın altında olan doların 6 lira 20 kuruşun üzerine çıkması neticesinde ithal fosil yakıtlara zam yapılmıştı ve bunun sonucunda insanlar bu yakıtları kullanmaktan vazgeçtiler, bir süre feragat ettiler." Bunun Türkiye'nin sera gazı envanterinden görülebileceğini söyleyen Algedik, envanterde bir önceki yıla göre konutlarda doğal gaz kaynaklı emisyonların yüzde 7, kömür kaynaklı emisyonların yüzde 11 azaldığının tespit edildiğini aktardı. Enerji ve iklim uzmanı Algedik bu verilerin ne anlama geldiğini açıklarken, "Dövizden kaynaklı olarak yakıtlara yapılan zam neticesinde insanlar 2018 yılında doğal gaz kullanmaktan çekinmişler, ithal kömür yakmaktan çekinmişler, yerine zamlanan yerli kömür linyitle idare etmeye çalışmışlar ve tabii ki üşümüşler. Bu yıl yaşanan yüksek zamlarla çok daha önce çıkacak sonuçlar doğuracağını söyleyebiliriz. Bu nedenle ciddi bir miktarda fatura ödeyememe ve asıl önemlisi enerji kullanmama gibi bir sorunla karşı karşıya kalabileceğimizi şimdiden görebiliyoruz" ifadelerini kullandı.
Eray Görgülü
© Deutsche Welle Türkçe