Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), son resmi verileri içeren Temmuz ayı istihdam rakamlarını açıkladı.
İş bulamayanların toplam işgücüne oranını gösteren “işsizlik oranı”nın yüzde 9.4’e yükseldiğini ortaya koyan rakamlara göre, Haziran ayında 2 milyon 237 bin olan “kayıtlı işsiz” sayısı temmuz ayında 2 milyon 353 bine çıktı. Bir başka deyişle kayıtlı işsiz sayısı bir ayda 116 bin kişi arttı. İşsiz sayısı 2007 Temmuz ayında 2 milyon 151 bindi.
Tarım dışı kesimde işsizliğin yüzde 12.3’e yükseldiğini gösteren TÜİK verilerine göre Türkiye’de çalışan sayısı (toplam istihdam) 22 milyon 652 bin.
İşsizlikte korkutan artış
İşsizlik oranları temmuz ayında hızlı bir artış gösterdi. Türkiye'de Temmuz 2008 dönemi itibarıyla işsizlik oranı yüzde 9,4 olarak hesaplandı. Geçen yılın aynı döneminde işsizlik oranı yüzde 8,8 düzeyinde bulunuyordu.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) üçer aylık dönemler itibarıyla her ay açıkladığı Hanehalkı İşgücü Anketinin, “haziran-temmuz-ağustos” dönemini kapsayan, “temmuz” sonuçlarına göre, bu dönemde iş gücüne katılım oranı ise yüzde 49,9 olarak hesaplandı. İşsizlik oranı kentlerde yüzde 11,9, kırsal kesimde yüzde 5,6 olarak belirlendi.
2005 yılından itibaren Hanehalkı İşgücü Anketi’nin tahminleri, hareketli üçer aylık dönem ortalamaları esas alınmak kaydıyla aylık olarak yayınlanıyor. Bu seride ilgili üç aylık dönemin ağırlıkları, dönem ortası aya ilişkin nüfus projeksiyonları esas alınarak hesaplanırken, ifade kolaylığı açısından tahminler de dönem ortası ay adıyla ifade ediliyor.
İşsizlik kentlerde yüzde 11,9 arttı
Türkiye genelinde işsiz sayısı, temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 202 bin kişi artarak 2 milyon 353 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 0,6 puanlık artış ile yüzde 9,4 olarak gerçekleşti.
Kentsel yerlerde işsizlik oranı 0,7 puanlık artışla yüzde 11,9, kırsal yerlerde ise 0,2 puanlık artışla yüzde 5,6 oldu.
Gençlerin yüzde 18,3'ü işsiz
Temmuz 2008 döneminde genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 18,3 olarak hesaplandı. Bu oran 2007 yılının aynı döneminde yüzde 18,6 idi.
Türkiye'de tarım dışı işsizlik oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,7 puanlık artışla yüzde 12,3 seviyesinde gerçekleşti.
Bu dönemdeki işsizlerin 69,9'unu erkek nüfus oluşturdu. Anket sonuçlarına göre, işsizlerin profili şöyle:
-İşsizlerin yüzde 56,1'i lise altı eğitimli.
-Yüzde 27,3'ü bir yıl ve daha uzun süredir iş arıyor.
-İşsizler sıklıkla (yüzde 30,4) “eş-dost” vasıtasıyla iş arıyor.
-Yüzde 82,7'si (1 milyon 945 bin kişi) daha önce bir işte çalışmış.
-Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 50,9'u “hizmetler”, yüzde 22,8'i “sanayi”, yüzde 18,9'u “inşaat”, yüzde 7,4'ü ise “tarım” sektöründe görev almış.
İstihdamın yapısı
Söz konusu dönemde istihdam edilenlerin de yüzde 72,7'sini erkek nüfus meydana getirdi. İstihdam edilenlerin yüzde 60,8'ini lise altı eğitimliler oluşturdu. İstihdam yapısına ilişkin diğer bazı veriler şöyle:
-Yüzde 57,8'i ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 26,6'sı kendi hesabına ve işveren, yüzde 15,6'sı ücretsiz aile işçisi.
-Yüzde 61,9'u “1-9 kişi arası” çalışanı olan iş yerlerinde çalışıyor.
-Yüzde 3,2'sinin ek bir işi var.
-Yüzde 4,1'i mevcut işini değiştirmek için veya mevcut işine ek olarak bir iş arıyor.
Kayıt dışı istihdam yüzde 46,7
TÜİK'e göre, kayıt dışı istihdam edilenlerin oranı, temmuz 2008 döneminde, 2007 yılının aynı dönemine göre 2,2 puanlık azalışla yüzde 46,7 olarak gerçekleşti.
Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe kayıt dışılık yüzde 88,2'den yüzde 87,9'a, tarım dışı sektörlerde ise yüzde 33,2'den yüzde 30,8'e geriledi.
İş gücüne katılım
Temmuz 2008 döneminde, Türkiye genelinde iş gücüne katılım oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 0,4 puanlık artışla yüzde 49,9 olarak gerçekleşti.
Erkeklerde iş gücüne katılma oranı 0,3 puanlık artışla yüzde 73,2, kadınlarda ise 0,5 puanlık artışla yüzde 27,2 oldu. Kentsel yerlerde iş gücüne katılma oranı 0,7 puanlık artışla yüzde 46,9, kırsal yerlerde ise herhangi bir değişim göstermeyerek yüzde 55,4 oldu.
Toplam iş gücünün yüzde 18'ini 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde iş gücüne katılma oranı yüzde 48,2, yüksek öğretim mezunlarının katılım oranı yüzde 78,7 olarak belirlendi.
Lise altı eğitimlilerde erkeklerin iş gücüne katılma oranı yüzde 72,3, kadınların yüzde 23,7 oldu. Lise ve dengi okul mezunlarında erkeklerde iş gücüne katılma oranı yüzde 76,3 iken kadınlarda yüzde 33,8 oldu. Yüksek öğretim mezunlarında ise erkeklerde iş gücüne katılma oranı yüzde 84,1, kadınlarda yüzde 70,4 olarak ölçüldü.
Temmuz 2008 döneminde iş gücü dışında olanların yüzde 39,2'si daha önce bir işte çalıştı. Daha önce bir işte çalışıp, söz konusu dönemde iş gücü dışında olanların (9 milyon 817 bin kişi) yüzde 29,1'i emeklilik, yüzde 6,9'u mevsim gereği, yüzde 17,9'u sağlık nedeniyle, yüzde 11,2'si evlilik, yüzde 6'sı işten çıkartılma/iş yerinin kapanması, yüzde 5,6'sı işinden memnun olmama ve yüzde 23,3'ü diğer nedenlerle en son çalıştıkları işten ayrıldı.
İş gücü hareketleri
Temmuz 2008 döneminde 1 milyon 659 bin kişi işe yeni başladı veya iş değiştirdi. Bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 7,3 oldu. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 30,6'sı, 25-34 yaş grubunda yer aldı.
Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 18,4'ü sanayi, yüzde 39,3'ü hizmetler, yüzde 21,5'i inşaat sektöründe, yüzde 20,8'i ise tarım sektöründe işbaşı yaptı.
Mevcut işsizlerin yüzde 17,8'ini (420 bin kişi) bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu.
İşsizlik oranı nedir?
Referans alınan dönemde istihdam halinde olmayan (yani kâr karşılığı, ücretli ya da ücretsiz olarak hiçbir işte bir saat bile çalışmamış ya da böyle bir işle bağlantısı olmayan) kişilerden iş aramak için son 6 ay içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve 15 gün içinde işbaşı yapabilecek durumda olan 15 yaş ve daha yukarı yaştaki tüm kişiler “işsiz” olarak tanımlanıyor. İşsiz nüfusun toplam işgücü içindeki orana da “işsizlik oranı” deniyor.
İş aramak için işinden ayrılanlar, mevsimlik işlerde mevsim dışında işsiz kalanlar, ücreti beğenmediği için çalışmayanlar, ekonominin iniş döneminde işini kaybedenler ve emeğin yerini makinelerin almasıyla ortaya çıkan işsizlerin uzun yıllara dayanan ortalaması için de “doğal işsizlik oranı” . Türkiye için genel kabul gören doğal işsizlik oranı yüzde7-8 dolayında bulunuyor.