* Gülseren Onanç
AB kurumları ve değerleri ile 2001-2003 yılları arasında Avrupa Birliği Genel Sekreterliği’nin ilk web sitesini yaptığımızda tanıştım. Daha devlet kurumlarını web sitesi yapmaya yeni başlamıştı.
O dönem AB Genel Sekreteri olan Büyükelçi Volkan Vural böyle bir proje yapacaklarını söyleyip işi anlattığında heyecanla projeye sahip çıktık. Dört kafadar (Leyla, Cengiz, Kerem ve ben) yüksek maliyetli bir projeyi en düşük teklifi vererek gerçekleştirildik. Zira bu bizim için memleketimize karşı bir sorumluluktu.
Türkiye’nin AB Süreci EU–Turkey Projesi
EU-Turkey projesi adını verdiğimiz projede önce AB’nin çalışma biçimi ve değerleri üzerine odaklandık. Cengiz Aktar proje danışmanı olarak bize üçlü bir sacayağı çizdi; 1) AB Kurumları ve üye devletler, 2) Üye ülke devlet ve kurumları 3) Sivil toplum.
Avrupa değerleri ise bizi en heyecanlandıran şeylerdi; insan onuru, temel hak ve özgürlükler, hukukun üstünlüğü, eşitlik, kapsayıcılık azınlık haklarına saydı, çoğulculuk, dayanışma, demokrasi. Türkiye AB üyesi olunca bütün bunların uygulandığı bir ülke olacak hayali peşinden gitmek bile şahane bir süreçti. Bu projeden çok şey öğrendik. Bizim yaşam çizgimizde çok etkili oldu.
2005’te Türkiye AB üyelik müzakerelerine başladığında ülkem adına çok sevinmiştim. 2008 yılında Türkiye Kadın Girişimciler Derneği Başkanı olarak Brüksel’de ilk kadın sivil toplum ofisinin açılmasına öncülük ettim. Zira derneğimizi AB sürecinde Türkiye Cumhuriyeti kadar değerli ve önemli görüyordum. Kadınların eşitlik mücadelesinde AB üyeliğinin çok gerekli olduğuna inanmıştım.
AB Parlamentosu hayalim: Coğrafya kaderdir
2011 yılında CHP’de siyaset yapmaya başladığımda hayalim bir gün CHP’den AB Parlamentosu seçimlerine katılmaktı. Türkiye’nin 2015’te müzakereleri tamamlayıp üye olacağını ve Türkiye’deki ilk AB seçimlerinde aday olarak Avrupa Parlamentosu’nda parlamenter olmayı hedeflemiştim.
Yıl 2024 ve Türkiye’nin AB üyeliği gibi bir ajandası bile yok. Ne Türkiye’de ne de Avrupa’da Türkiye’nin AB üyeliği konuşulmuyor. AK Parti iktidarının insan hakları başta olmak üzere, hukuğun üstünlüğü, kuvvetler ayrılığı, şeffaflık, hesap verilebilirlik konularındaki tutumları ile Türkiye’nin AB rüyası bitti. Ben de “coğrafya kaderdir” diyerek başka hayallerim gibi bu hayalimden de vazgeçmek zorunda kaldım.
AB memleketim için hala çok yaşamsal
Oysa dünkü Kobani davasının sonuçlarına, AİHM kararlarına rağmen hapiste tutulan Gezi tutuklularına, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilen Türkiye’ye baktığımızda AB üyeliğinin ne kadar yaşamsal olduğunu düşünmeden edemiyorum.
Son dört aydır eşim Hüsam’ın akademik bir çalışma için geldiği şahane bir AB Enstitüsü olan Avrupa Birliği Üniversitesi (EUI) ve onun ulus ötesi yönetişim fakültesi olan STG’de, AB uygarlığının temellerinin atıldığı Floransa şehrinde, yeniden AB üzerine düşünmeye başladım. Yakında yapılacak AB seçimlerini, politikalarını yakından takip etmeye çalışıyorum.
AB Parlamentosu seçimleri
Avrupa Parlamentosu seçimleri 6-9 Haziran 2024 tarihleri arasında gerçekleştirilecek. 27 Avrupa Birliği üyesi ülkesi 705 parlamenteri Brüksel’e yollayacak. Ülkelerde siyasi partiler üyesi oldukları parti grupları için adaylarını belirlediler. Almanya, Fransa ve İspanya’daki yeşiller ve sol partiler gibi daha genç partiler listelerini parti üyelerinin katılımı ile ön seçim yaparak belirlediler. Bunlar dışındaki bütün partiler, muhafazakâr ve sosyal demokratlar listelerini parti yönetimince belirlediler.
AB Parlamentosu’na seçilen parlamenterler parti grupları, Avrupa Birliği politikalarının geliştirmek üzere çalışacaklar. Alman sosyal demokrat SPD’den seçilen bir parlamenter ile İtalya, İspanya veya Yunanistan’dan gelen sosyal demokrat ve merkez sol parti temsilcileri Avrupa Sosyalistler ve Demokratlar İlerici İttafıkı (S&D) çatısı altında siyaset yapacaklar. Keza merkez sağ partiler de Avrupa Halk Partisi (EPP) çatısında çalışacaklar. Toplam 7 tane grup var.
İki kutup arasında Avrupa nasıl bir seçim yapacak?
Bu seçimler üye ülkelerin hem iç politikada hem de Ukrayna ve Filistin gibi iki uluslararası konuda zorluklarla karşı karşıya. Avrupa siyaseti için kritik bir seçim olacak. Avrupa iki kutup arasında çekişmeler yaşayan rahatsız bir süreç yaşıyor. Bir tarafta göçmen karşıtı sağcı politikacılar yükselirken öte tarafta Filistin’e özgürlük talep eden, iklim krizi politikalarını önceleyen yeşil partilerin yükselişi var. Bakalım Avrupa kamuoyu nasıl bir Avrupa Birliği için oy verecek.
Barış yanlısı, kaybolmaya yüz tutan demokrasi, azınlık haklarının korunması, çoğulculuk ve dayanışma değerlerini savunan bir Avrupa Birliği’ne bütün dünyanın çok ihtiyacı var.
Eurovizyon bu kez ayrıştırıcı oldu
Geçen hafta gerçekleşen Dünyanın spor dışındaki en büyük etkinliği olan şarkı yarışması Eurovision, İsrail’in Gazze’deki savaşının son cephesi haline geldi. Eurovision’un sloganı “müzikle birleşmek” olsa da Malmö’deki hava her zamankinden daha ayrıştırıcı oldu. BU yarışmadaki görünür ayrışma Avrupa Birliği’nin içinde bulunduğu ikilemi de su yüzüne çıkardı.
Floransa’nın San Marco Meydanı’nda küçük bir Gezi Direnişi Var: Filistin’e özgürlük
Avrupa’daki üniversitelerde yapılan Filistin’e özgürlük ve barış talep eden protestolarda AB’nin dünya barışında etkin bir rol oynanması talep ediliyor.
Floransa’nın San Marco Meydanı’nda da üniversite öğrencileri ve akademisyenlerin organize ettiği ‘Filistin’e özgürlük’ protestosu var. Gezi benzeri barışçıl bir direniş. Gençler 3 gündür çadırları ile orada geceliyor. Hemen bir sistem kurmuşlar, yiyecek sağlık gibi yardımlaşma ağını kurmuşlar. Sürekli konuşmacıların yer aldığı söyleşiler organize ediyorlar. Akademisyenler, sanatçılar destek olmaya geliyor. Akşamları birlikte belediye binası olarak da kullanılan Palazzo Vecchio’nun önüne kadar yürüyüş yapıyorlar. Protestocu gençler Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella ve Başbakan Georgia Meloni’nin İsrail yanlısı söylemlerini eleştiriyorlar.
Polisin bu gruba karşı nasıl davranacağı bilinmiyordu, bu güne kadar polis uzaktan takip etmeyi seçti. Beni çok heyecanlandıran, Gezi’yi hatırlatan bu protesto ne kadar sürecek ve ne kadar etkili olacak, göreceğiz.
Floransa’dan AB’ye ve Türkiye’ye barış dileklerimi yolluyorum.