Ekonomi

Bin beş yüzüncü Jumbo heyecanı

Amerikan uçak imalatçısı Boeing birkaç gün önce bin 500’üncü Jumbo jetini teslim etti. Jumbo jetin geliştirilmiş versiyonu olan 747- 8 şimdi Alman Havayolları şirketi Lufthansa’nın renkleriyle uçuyor.

14 Temmuz 2014 19:30


Lufthansa'nın satın aldığı Boeing 747'lerin sayısı böylece 76'ya yükseldi. Pazartesi günü başlayan İngiltere'deki Farnborough havacılık fuarı vesilesiyle yapılan devir teslimde yeni Boeing en eski müşterilerinden biriyle buluşmuş oldu. Lufthansa 1970 yılında jumbo jeti, filosuna dâhil eden ilk sivil havacılık kuruluşu olmuştu. Muhabirimiz Brigitte Scholte, Boeing'in üretim merkezinin bulunduğu Seattle'de Jumbo jetin 93 yaşındaki ‘babası' Joe Sutter ile de görüşme imkânını buldu.

Boeing şirketinin sözcüsü Carrie Ann Berry için, Seattle'nin kuzeyindeki Everett'te bulunan ve uçsuz bucaksız bir hangarı andıran 747 montaj tesisleri alışılmadık bir manzara değil. Berry, "Washington eyaletinin Everett kentindeki Boeing 747 montaj tesislerinde bulunuyoruz. Bulunduğumuz bölümde montajın son aşamaları yapılıyor. İç döşemelerle diğer parçaların da monte edilmesinin ardından uçak boyahaneye çekiliyor ve ardından da teslimat bölümüne alınıyor" diyor.

Boeing şirketinin sözcüsü Carrie Ann Berry için, Seattle'nin kuzeyindeki Everett'te bulunan ve uçsuz bucaksız bir hangarı andıran 747 montaj tesisleri alışılmadık bir manzara değil. On jumbo jetin aynı anda monte edilebildiği bu hangar aynı zamanda dünyanın en büyük kapalı binası olma özelliğine de sahip.

Boeing geniş gövdeli yolcu uçaklarının geliştirme çalışmalarına, Pan American havayolları şirketinin siparişi üzerine 1965 yılında başlamış. Jumbo jetin yaratıcısı sayılan 93 yaşındaki Joe Sutter o günleri unutmamış: "Yolcu uçakları müşteriyle birlikte geliştirilir. 747 tipi Boeing'lerin projelendirilmesi sırasında PanAm ve Lufthansa ile görüşüp nasıl bir uçak arzuladıklarını öğrendik. Onlara zamanın teknolojisinin ve jet türbinlerinin kapasitesini izah ettik. Boeing yolcu uçaklarını hep müşterinin arzuları doğrultusunda geliştirir."

'Göklerin kraliçesi'

Everett'te monte edilen 1 500'üncü jumbo jeti filosuna dâhil eden Lufthansa bu uçak tipinin başarısında önemli rol oynadı. Lufthansa 1970 yılından bu yana, ‘göklerin kraliçesi' olarak da adlandırılan Boeing 747'lerden 76 adet satın almış. Lufthansa'ya teslim edilen 747–8 tipi geliştirilmiş ve büyütülmüş jumbo'dan, şimdiye kadar 14 adet imal edilmiş. Lufthansa filo müdürü Nico Buchholz, Amerikan şirketiyle sürdürdükleri ilişkiden son derece memnun olduklarını söylüyor: "Lufthansa bütün jumbo jet tiplerinin geliştirilmesinde önemli rol oynadı. 1 500'üncü jumbo'nun şirketimize teslim edilmesinde ilk günlere dayanan ilişkilerimizin etkisi oldu. 747'ler kıtalararası seferlerimizin artıp çeşitlenmesinde son derece yararlı oldu."

Jumbo'ların yeni modeli daha az yakıt sarf ediyor daha sessiz uçuyor ve karbondioksit emisyonu da oldukça düşük. Airbus ve Boeing teknoloji alanında sürekli rekabet halindeler. Boeing 747'lerin program müdürü Eric Lindblad havayolu şirketlerinin isteklerini karşılayıp ilgisini çekmek için sürekli yenilik peşinde koştuklarını söylüyor. Lindblad, "Müşterinin talebine uygun uçak tasarımı yaparken hem finansmanda yaratıcı olmak, hem de müşteriye sürekli hizmet verebilmek, şart. En önemli kriter ise tabii, havayolunun ihtiyacına tam uygunlukta uçak geliştirmek" dedi.

Jumboların yaratıcısı Joe Sutter de rekabetin önemine işaret ediyor: "Rakibimiz Airbus iyi uçak yapıyor. Ama iki katlı A 380 onlara yaramadı. Çok para harcadılar. Bu uçağın uzun ömürlü olacağını sanmıyorum. Ama A320 ve A330'lar çok iyi uçaklar. Güçlü bir rakibinin olması Boeing'i adeta kamçılıyor. Zaten dünyanın birden fazla uçak imalatçısına ihtiyacı var."