Hükümetin son tedbir paketinin maliyeti 900 milyon lira olacak. Açıklanan beş paketin toplam büyüklüğü de 36 milyar lirayı aştı.
5. ekonomik paketin maliyetinin 900 milyon lira olacağı hesaplanırken, inşaat sektörünün büyüklüğü nedeniyle, en büyük maliyetin işyeri ve gayrimenkul satışları ile tapu harçlarındaki indirimden kaynaklanacağı öngörülüyor.
Bu kalemdeki vergi kaybının 500 milyon lira olacağı düşünülüyor. Geri kalan 400 milyon liralık maliyetin ise diğer tedbirlerden oluşması bekleniyor.
Hükümetin küresel finansal krizin etkilerini azaltmak amacıyla aldığı tedbirler kapsamında açıkladığı 5. ekonomik paket, 3 ay süreyle bina ve bağımsız bölüm şeklindeki işyerleri ile konut, işyeri ve diğer gayrimenkullerin satışlarından alınan tapu harçları, her türlü ev ve ofis mobilyalarından, bilgisayar, bilişim ve büro makinelerinden ve küçük ve orta boy işletmelerin (KOBİ) kullandığı bazı sanayi ve iş makinelerinden alınan KDV oranın indirimini kapsıyor.
Konuya ilişkin üst düzey yetkililerden edinilen bilgiye göre, paketteki KDV ve tapu harcı indirimi piyasaya canlılık verecek.
Bu paketle belirlenen sektörlere sağlanan avantajların toplam 900 milyon liralık vergi kaybına tekabül ettiğini belirten yetkililer, ancak bunu vergi kaybı olarak görmediklerini, aksine piyasayı hareketlendireceğini düşündüklerini ifade ettiler.
Yetkililer, şunları söyledi:
"5. paketin 900 milyon lira tutarındaki maliyetini, vergi kaybı olarak görmüyoruz. Büyümeyi etkileyeceğini düşünüyoruz. Bu paketin piyasanın canlanmasına birkaç şekilde etkisi olacak. Satışlar artacak, bu da başka satışları tetikleyecek. Bunun da toplam olarak büyümeye etkisi olacak. Dolayısıyla vergi gelirlerinde bir iyileşme olacak.
Ama sadece bu paket büyümeyi tek başına alıp yukarıya çıkaracak kadar büyük değil. Diğer bütün uygulamalarla değerlendirerek, düşünmek lazım."
Harç indiriminin maliyeti 500 milyon lira
Yetkililer, bina ve bağımsız bölüm şeklindeki işyeri satışından alınan yüzde 18'lik KDV'nin yüzde 8'e, konut, işyeri ve diğer gayri menkullerin alım satımlarından alıcı ve satıcının her birinden binde 15 oranında alınan tapu harcının da binde 5'e indirilmesindeki vergi kaybının 500 milyon lira olacağını öngörüldüğünü belirttiler.
Özellikle tapu harçlarındaki bu indirimin önceki KDV indirimiyle birleşerek etkili olacağını tahmin ettiklerinin altını çizen yetkililer, "Türkiye'de konutların satılması inşaat sektörünü canlandıracak ve bu canlanma istihdam sağlayacağı için de piyasayı olumlu etkileyecek" dedi.
Pakette yer verilen diğer sektörlerin büyüklüğünün inşaat sektörüne oranla daha küçük olduğunu ifade eden yetkililer, bu nedenle geri kalan 400 milyon liralık maliyetin söz konusu sektörleri içerdiğini söylediler.
Yetkililer, bugüne kadar küresel finansal krizin etkilerinin azaltılması amacıyla alınan tedbirlerin, kriz yönetiminin yakından takip edilerek belirlendiğini ifade ettiler.
Bu arada yetkililer, finans sektörüne ilişkin düzenlemelerin de gündemde olduğunu belirtti.
5. ekonomik paket
5. ekonomik pakette yer alan tedbirler şunlar:
- Bina ve bağımsız bölüm şeklindeki işyeri satışından alınan yüzde 18'lik KDV üç aylığına yüzde 8'e indirilecek.
- Konut, işyeri ve diğer gayri menkullerin alım satımlarından alıcı ve satıcının her birinden binde 15 oranında alınan topu harcı da 3 aylığına binde 5'e düşürülecek.
- Vatandaşların eşyasını yenilemesi ve mobilya sektöründe talebin canlandırılıp stokların eritilmesi için, ev ve ofis mobilyasında yüzde 18'lik KDV de üç aylığına yüzde 8'e çekilecek.
- Bilişim çağında gençlerin en geniş şekilde yararlanması stokların eritilip piyasanın canlandırılması amacıyla bilgisayar, bilişim, büro makinelerinden alınan yüzde 18'lik KDV üç aylığına yüzde 8'e inecek.
- Yatırımı canlandırmak için KOBİ'lerin kullandığı bazı sanayi ve iş makinelerinin alımında uygulanan yüzde 18 KDV üç aylığına yüzde 8'edüşürülecek.
Önceki paketlerin maliyeti
Öte yandan, 2008'in ikinci yarısından sonra ilan edilen birinci paketin ortalama büyüklüğü 11,4 milyar, ikinci paketin büyüklüğü 15,8 milyar, üçüncü paketin ortalama maliyetinin 5,6 milyar, dördüncü paketin bütçeye maliyetinin de 2,7 milyar lira olarak belirlenmişti.
Özel sektörün beklentisi
Bu arada, özel sektör temsilcileri bilgisayarda satışların artmasını, mobilyada stokların eritilmesini bekliyor.
Bundan sonra alınacak tedbirlerin sanayi üretim ağırlıklı olmasını istediklerini ifade eden özel sektör temsilcileri de devletin diğer sektörleri de unutmamasını, özellikle döviz kazandırıcı etkisi yüksek olan turizm, istihdam kaynağı olan tekstil ve tüm sektörlere girdi sağlayan enerji sektörlerine yönelik tedbirlerin alınmasını da bekliyor.