T24- Sayıları hızla artan ve küçük esnafı zor durumda bırakan zincir mağazalar için hazırlanan tasarı Bakanlar Kurulu gündemine alındı.Benzin istasyonlarında yer alan marketler, büyük mağazalar kanun kapsamına alınıyor.
Son yıllarda sayıları hızla artan, büyük ve zincir mağazalara yeni düzenlemeler geliyor. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan, Alışveriş Merkezleri, Büyük Mağazalar ve Zincir Mağazalar Kanun Tasarısı Taslağı'na son şekli verildi. Zaman'ın haberine göre, yeni çalışmada, önceki taslağa göre iki önemli ayrıntı öne çıkıyor. Benzin istasyonlarında yer alan marketler, büyük mağazalar kanun kapsamına alınıyor. Büyük ve zincir mağazalara, zorunlu olarak resim ve sanat galerisi açma zorunluluğu getiriliyor. Ayrıca büyük mağazalar, üretici veya tedarikçiden aldığı ürün bedelini 60 gün içerisinde ödeyecek. Aksi halde alacağı, fatura tutarı üzerinden gecikme faizi uygulanacak.
Büyük ve zincir mağazaların sayılarının hızla artması, küçük esnaf ve tüccarın tepkisini çekince hükümet sektörü disiplin altına almak için harekete geçmişti. Eski Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun döneminde bir çalışma başlatıldı ancak nihai kanun çıkarılamadı. Sonraki Bakan Zafer Çağlayan da bir çalışma yaptırarak 31 Ocak 2008'de Başbakanlık'a gönderdi. Çağlayan döneminde hazırlanan çalışmayı Zaman, "İşte devlet sırrı gibi saklanan hipermarket kanunu taslağı" başlığıyla kamuoyuna duyurmuştu. Geniş yankı uyandıran bu tasarının da yasallaşamaması üzerine Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, büyük ve zincir mağazalarla ilgili daha önce hazırlanan taslağı gözden geçirerek son şekli verdi. Zaman'ın Sanayi Bakanlığı'ndan aldığı bilgilere göre, Bakanlar Kurulu gündeminde olan taslağa henüz son şekli verilmemiş.
Sergi ve sanat galerisi zorunlu
Yeni hazırlanan büyük ve zincir mağazalar tasarısı, ilk kez büyük mağaza ve marketlere resim ve sanat galerisi açma zorunluluğu getiriyor. Taslağa göre alışveriş merkezleri, satış alanı toplamı 2.500-5.000 metrekare olanlar 100 metrekare, 5001-10.000 metrekare arasında olanlar 150 metrekare, 10 bin metrekareden büyük olanlar 200 metrekare alanı sanat galerisi ve atölyesi olarak kullanmak üzere ayırmak zorunda. Taslağa göre, benzin istasyonlarında faaliyet gösterecek marketler de bu kanun kapsamına alınıyor. Eski Bakan Çağlayan döneminde yapılan çalışmada outlet mağazaları hariç benzin istasyonları kapsam dışı tutulmuştu. Son çalışmayla, benzinlikler kapsam içine alındı. Türkiye'de halen 15 bin civarında akaryakıt bayii bulunuyor. Yeni tasarı 400 metrekare alan üzerindeki toptan-perakende satış yerlerini büyük mağaza, aynı ad altında en az on ticari işletmesi bulunan işyerlerini de zincir mağaza kabul ediyor. Tasarı, önceki tasarıda olduğu gibi mağazaların çalışma saatleri ve yerlerini belirleme yetkisini valilik ve belediyelere veriyor.
90 gün 60 güne düştü
Büyük veya zincir mağazalar, aldıkları ürünlerin bedellerini en geç 60 gün içerisinde ödeyecekler. Aksi halde üretici veya tedarikçiye gecikme faizi ödeyecek. Taslağa göre, büyük mağaza veya zincir mağazaların, tedarikçi veya üreticilerle aralarında ticari mevzuata ve teamüllere uygun olarak satın alma ve ödeme şartlarını belgeye dayalı olarak kararlaştırmaları esas alınır. Bu hususlar belgeye dayalı olarak belirlenmemiş ise büyük mağazalar ve zincir mağazalar, satın aldıkları ürün bedelini, en geç 60 gün içinde ödemek zorunda. Ödeme şartlarına uyulmaması halinde fatura tutarı üzerinden gecikme faizi uygulanacak.
Kanunda istisna tutulan yerler
İlaç depoları ve eczaneler
Mahalli idareler tarafından oluşturulan semt pazarları
Balık ve toptancı halleri
Lokanta, kafe, pastane, çay bahçesi, vb.
Açık oto pazarları
Fuarlar ve panayırlar
Bin metrekareyi aşmayan fabrika satış mağazası
Pasajlar ile çarşı şeklinde çok katlı iş hanı ve içindeki işyerleri
Belirli bir ihtisas alanında faaliyette bulunan işyerlerinden oluşan toplu işyerleri
OSB-Sanayi Sitesi gibi üretim ve ticari merkezlerde yer alan ve üretilen malların satışının yapıldığı yerler.