Batman'da, hukuk uyuşmazlıklarının mahkemeye gitmeden kısa sürede çözüme kavuşturulmasını sağlayan ara buluculuk uygulamasıyla son 2 yılda gelen 8 bin 85 dosyadan 453’ü, çözüme kavuştu.
Kentte, hukuk uyuşmazlıklarının ara buluculuk uygulamasıyla 2023’te 4 bin 226 dosyadan 271’i, 2024 yılında ise 3 bin 859 dosyadan 182’si çözüme kavuştu. Avukat Kutbettin Suçin, ara buluculuk uygulamasının Türkiye’de 2012 yılında hayata geçtiğini belirterek şunları söyledi:
“Ara buluculuk, taraflar arasında çıkan bir ihtilafın mahkeme koridorlarına yansımadan dostane çözümle neticelenmesi olarak adlandırabiliriz. Ara buluculuk, uyuşmazlığın mahkeme dışı, hızlı ve kesin bir şekilde çözülmesini amaçlayan bir usul, hukuk kurumudur.
Türkiye'de ara buluculuk, 2012 tarihinde yürürlüğe giren '6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu' ile bir 'Alternatif uyuşmazlık çözümü' yolu olarak uygulanmaya başlanmıştır. Yani ara buluculuğun bir diğer ismi de 'dostane çözüm' demektir.
Ara bulucu; hukuk fakültesi mezunu, mesleğinde en az 5 yıllık deneyime sahip olan, ara buluculuk konularında uzmanlık eğitimi almış kişidir. Uzmanlık eğitiminden sonra ara buluculuk sınavı yapılır. Sınavı başarıyla geçen ara bulucular, faaliyette bulunabilmek için Adalet Bakanlığı’na bağlı ara buluculuk listesine kayıt yapıp, göreve başlarlar.
Ara buluculuk 2 şekilde karşımıza çıkar. Birincisi zorunlu ara buluculuk, ikincisi ise ihtiyari ara buluculuk. Zorunlu ara buluculuk demek ise bazı uyuşmazlıklar için mahkemeye dava açmadan, önce ara bulucuya gitme zorunluluğu vardır. Yani dava şartı olarak önümüze çıkar. Örneğin, ticari davalarda ve iş davalarına konu olan bazı talepler zorunlu ara buluculuk kapsamına alınmıştır.
İhtiyari ara buluculuk ise tarafların bir ara bulucuya gitme zorunluluğu olmadığı halde uyuşmazlığın çözümü için dava açmadan önce ara bulucuya başvurmayı tercih etmesidir. Taraflar, üzerinde tasarruf edebilecekleri her türlü özel hukuk uyuşmazlığıyla ilgili ihtiyari ara buluculuk yoluna başvurabilir."
"Ara bulucu aracılığıyla sağlanan anlaşma, mahkeme ilamı ile eş değer"
Ara buluculuk faaliyetleri sonucunda kolaylıkla çözülebilecek dosyaların mahkeme koridorlarına taşınarak, mahkemelerin meşgul edilmemesi konusunda vatandaşlara uyarıda bulunan Avukat Suçin, şöyle konuştu:
“Ara buluculuğun avantajlarını şöyle sıralayabiliriz; mahkeme süreçlerine göre daha kısa sürede sonuç alınmasını sağlar. Çözüm odaklı, ekonomik ve tarafsız bir hukuki modeldir. Taraflar ara buluculuk müessesesine iş birliği için başvurur. Bu sebeple barışçıl bir çözüm yolu olarak son derece önemlidir.
Ara bulucu aracılığıyla taraflar arasında sağlanan anlaşma, mahkeme ilamı ile eş değerdir. Ara buluculukta taraflar konuşarak anlaşır veya çözüm üretir. Bu sebeple çözüm için esnek imkanlar vardır. Ara buluculukta en çok başvurulan dava türlerinden birisi de işçi, işveren arasında meydana gelen ihtilaflardır. Bu ihtilaflar, işçi alacaklarından kıdem tazminatı, fazla mesailer olabilir.
Ara buluculuk yoluyla en çok çözüme kavuşturduğumuz dosyalar işçi işveren arasındaki ihtilaflardır. Bunlar da daha çok iş davalarıdır. Son 2 yılda 8 binin üzerinde bir dosya sayısı mevcut. Bu dosya sayılarından yaklaşık 450’si ara buluculuk faaliyetleri kapsamında neticeye bağlandı.
Biz bu sayının inşallah giderek daha da artacağını düşünüyoruz. O yüzden biz de vatandaşlarımıza şöyle bir çağrıda bulunuyoruz; ara buluculuk kapsamında çözülecek dosyaları mahkeme koridorlarına taşıyarak, mahkemeleri meşgul etmeyelim. Ara buluculuk faaliyetleri bu dosyaların çözümü için yeterli olacaktır.
Bize gelen bazı dosyalarda çözüm sağlandığı için vatandaşlar bize bu konuda dönüp teşekkür ediyorlar. Hem o uzun zamandan tasarruf hem de çözüm adına mutlu olduklarını ifade ediyorlar. Bu da bize ara buluculuğun önemini net bir şekilde ortaya koyuyor.” (DHA)