T24 - Anayasa değişiklik teklifindeki siyasi partilerle ilgili düzenleme, Meclis Genel Kurul'undan geçti.
Meclis Genel Kurulu'nun Anayasa değişiklik teklifinin görüşmelerinde 3. gün geride kaldı.
İlk iki günde kabul edilen 5 maddenin ardından, bugün de 3 madde Genel Kurul'dan geçti. Maddeler arasında, tartışmalara neden olan siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin düzenleme de bulunuyor. Buna göre, ''Siyasi Partilerin Uyacakları Esaslar'' başlıklı 69. maddesi değiştiriliyor.
337 kabul, 72 retle geçen maddeyle, siyasi partiler hakkında kapatma davası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın talebi üzerine, TBMM'de grubu bulunan her siyasi partinin 5'er üye ile temsil edildiği komisyonun üye tam sayısının üçte 2 çoğunluğu ve gizli oyla vereceği izin üzerine açılacak dava sonucunda, Anayasa Mahkemesi'nce kesin olarak karara bağlanacak.
Komisyona TBMM Başkanı Başkanlık edecek ancak, oy kullanamayacak. Komisyonun kararları, yargı denetimi dışında olacak.
İzin talebinin Meclis'e ulaşmasından itibaren 30 gün içinde komisyon oluşturulacak ve komisyon kararını izin talebinin Meclis'e ulaşmasından itibaren en geç 60 gün içinde verecek. Meclis'teki siyasi parti gruplarınca izin talebiyle ilgili görüşme yapılamayacak, karar alınamayacak.
Devlet yardımı
Anayasa Mahkemesi, bu kapsamda, kapatma yerine dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili partinin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına karar verebilecek.
Devlet yardımından yoksun bırakılma, bağlı olduğu kapatma davasının ve kararının usulüne tabi olacak ve tek başına dava konusu yapılamayacak.
Anayasa Mahkemesi'nde görülen parti kapatma davasında TBMM çalışmalarındaki oy ve sözler, ileri sürülen düşünceler ile idarenin eylem ve işlemleri partinin odak olup olmadığının tespitinde gözetilemeyecek.
Siyasi yasaklar
Partinin kapatılması durumunda kapatmaya beyan ve faaliyetleriyle neden olan üyeler için daha önce 5 yıl olan siyasi yasak süresi 3 yıla indirilecek.
Siyasi partiler ile ilgili ''temelli kapatma'' değil, ''kapatma'' kararı verilecek. Kapatmanın önündeki ''temelli'' sözcükleri kaldırılacak.
Siyasi partilerin mali denetimi Sayıştay tarafından yapılacak.
Kabul edilen diğer iki madde
Genel Kurul'da, Anayasa değişikliği teklifinin 6. maddesine 336 kabul, 70 ret oyu verildi.
Maddeyle, Anayasanın 53. maddesinin kenar başlığı ''Toplu İş Sözleşmesi ve Toplu Sözleşme'' şeklinde değiştiriliyor. Memurlar ve diğer kamu görevlileri, toplu sözleşme hakkına sahip olacak. Toplu sözleşme yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde taraflar Uzlaştırma Kuruluna başvurabilecek. Uzlaşma Kurulu kararları, kesin ve toplu sözleşme hükmünde olacak.
Toplu sözleşme hakkının kapsamı, istisnaları, toplu sözleşmeden yararlanacaklar, toplu sözleşmenin yapılma şekli, usulü ve yürürlüğü, toplu sözleşme hükümlerinin emeklilere yansıtılması, Uzlaştırma Kurulunun teşkili, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar kanunla düzenlenecek.
Anayasa değişikliği teklifinin 7. maddesine de 335 kabul, 69 ret oyu verildi.
Maddeyle, Anayasa'nın ''Grev Hakkı ve Lokavt' başlıklı 54. maddesinde değişiklik yapılıyor. Grev esnasında greve katılan işçilerin ve sendikanın kasıtlı veya kusurlu hareketleri sonucu grev uygulanan iş yerinde sebep oldukları maddi zarardan sendika sorumlu tutulamayacak. Siyasi amaçlı grev ve lokavt, dayanışma grevi ve lokavtı, genel grev ve lokavt, iş yeri işgali, iş yavaşlatma, verim düşürme ve diğer direnişlere ilişkin yasaklar kaldırılıyor.