Pazartesi gününden bu yana en az 11 kişinin yaşamını yitirdiği Basra'da eylemciler İran Konsolosluğunu ateşe verdi. Şii lider Sadr, Irak parlamentosunu Cumartesi günü olağanüstü toplantıya çağırdı.Irak'ın ikinci büyük kenti Basra'da Temmuz ayından bu yana kamu hizmetlerinin yetersizliği, işsizlik ve su sıkıntısı gibi nedenlerle süren protestolarda gerilim son bir haftadır yeniden tırmandı. Cuma günü düzenlenen eylemlerde bir kişi yaşamını yitirirken, 11 kişi yaralandı.
Cuma günkü eylemde bazı protestocular, İran'ın kentteki konsolosluğa girerek binanın bazı kısımlarını ateşe verdi. "İran dışarı!" sloganları atan eylemciler, İran bayrağı da yaktı. Bunun üzerine güvenlik güçleri, olayları bastırmak amacıyla protestocuların üzerine ateş açtı. Nüfusunun çoğunluğu Şii olan Basra'da birçok kişi, İran'ın desteklediği siyasi partileri Irak'ın içişlerine karışmakla suçluyor ve kentte mevcut olan altyapı sorunlarından onları sorumlu tutuyor.
Basra'da kamu hizmetlerinin yetersizliği, işsizlik ve su sıkıntısı gibi nedenlerle 8 Temmuz'da başlayan gösterilerde şiddetin dozu son günlerde artmış bulunuyor. Protestolarda Pazartesi gününden bu yana en az 11, Temmuz ayındaki başlangıcından bu yana ise en az 25 kişi hayatını kaybetti. Ayrıca eylemler sırasında bazı göstericiler, Basra belediye binasını ateşe verdi. Olayların ardından kentte sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
İran'dan kınama
İran hükümeti, Basra'da yaşanan olayı sert bir dille kınadı. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Behram Gassemi, "Saldırganların derhal tutuklanmalarını ve cezalandırılmalarını bekliyoruz" dedi.
Sözcü, diplomatik temsilciliklerin güvenliğini sağlama sorumluluğunun Irak hükümetine ait olduğunu da sözlerine ekledi. Saldırıda hiçbir diplomat ya da çalışanın zarar görmediğini kaydeden sözcü, saldırının iki ülke arasındaki iyi ilişkileri baltalamak amacıyla önceden planlanmış olduğunu öne sürdü.
Parlamento olağanüstü toplanıyor
Irak parlamentosu, söz konusu olaylar yaşanmadan birkaç saat önce, Basra’daki protestolar nedeniyle Cumartesi günü olağanüstü toplanma kararı aldıklarını açıkladı. Toplantı çağrısının son seçimlerde sandıktan zaferle çıkan Şii din adamı Mukteda es Sadr tarafından yapıldığı kaydedildi. Oturumda Başbakan Haydar İbadi de dahil olmak üzere çeşitli milletvekilleri ve bakanların bir araya gelerek krizi tetikleyen sorunları ele alacakları belirtildi.
Iraklı Şiilerin ruhani lideri Ayetullah Ali Sistani, Basra'da yaşanan gelişmeleri kaygıyla izlediklerini belirtti. "Üst düzey yöneticilerin kötü davranış şeklini" kınayan Sistani, göstericilere karşı kullanılan aşırı şiddete son verilmesi çağrısı yaptı. Sistani, yeni hükümetin "kendisinden önceki hükümetlerden farklı olması" gerektiğini söyledi. Sadr'ın lideri olduğu "Sayrun" (Yürüyüş) hareketi 12 Mayıs'taki seçimlerde sandıktan birinci sırada çıkmıştı. Sayrun, 329 üyeli mecliste 54 sandalye kazanarak meclisteki en büyük grubu oluşturuyor. Ancak ülkede henüz yeni hükümet kurulmuş değil.
Af Örgütü'nden kınama
Uluslararası Af Örgütü, Irak güvenlik güçlerini eylemcilere "aşırı güç kullandıkları" gerekçesiyle sert bir biçimde eleştirdi. Af Örgütü'nde araştırmacı olarak görev yapan Razaw Salihy, ölümlerle ilgili soruşturma başlatılması noktasında Başbakan İbadi'nin sözünü tutması ve sorumluların "adil bir yargılama çerçevesinde adalete teslim edilmeleri" çağrısında bulundu.
AFP,rtr,dpa,AP/BÜ,DÇÜ
© Deutsche Welle Türkçe