Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, 16 Mayıs'ta ABD’ye yapacağı ziyarette ele alınacak konular netleşmeye başladı. ABD’de ilk kez en seçkin misafirlerin kaldığı resmi konuk evi Blair House’da ağırlanacak olan Erdoğan’ın kırmızı çantasında, siyasi ve askeri konuların yanı sıra, ekonomi ile ilgili de dört ayrı dosya bulunuyor. Ekonomi dosyalarının başında ise AB ile Serbest Ticaret Anlaşması (STA) yapmaya hazırlanan ABD’den, Türkiye ile de benzeri bir anlaşma yapması talebi yer alıyor. Türkiye, ABD ile STA imzalayamazsa, iki ülke arasındaki ticaret hacminde Türkiye aleyhine 20 milyar dolarlık bir olumsuz tablonun ortaya çıkacağı hesaplanıyor. Bu nedenle, kırmızı çantadaki ekonomik dosyaların başında STA bulunuyor.
Taraf gazetesinin haberine göre, Başbakan Erdoğan’ın ABD gezisi ekonomi yönetimi açısından da büyük önem taşıyor. Ekonomi yönetimi, Erdoğan’ın ABD’de yapacağı görüşmede gündeme getireceği konularla ilgili geniş bir çalışma yaptı. Başbakan’ın ABD gezisine, ekonomi bakanlarının bazıları da eşlik edecek. Geziye ayrıca yaklaşık 50 işadamının da katılması planlanıyor. Erdoğan burada yapacağı görüşmelerde ABD’nin dev şirketlerinin CEO’larını Türkiye’de yatırım yapmaya çağıracak. Görüşmelerde halen 20 milyar dolar düzeyinde bulunan iki ülke arasındaki ticaret hacminin daha da artırılması için yapılması gerekenler de masaya yatırılacak.
Ekonomik talepler öncelikli
Erdoğan’ın, ABD Lideri Obama ile yapacağı görüşmede STA dışında başka kritik talepleri de olacak. Bunlar arasında İran’a uygulanan ambargonun Türkiye için esnetilmesi de yer alıyor. ABD ve AB’nin yaptırımları nedeniyle, Türkiye İran ile doğalgaz ve petrol ticaretinde sıkıntı yaşıyor. Örneğin yaptırımlar nedeniyle İran, doğalgaz ve petrol bedelini geçen yıl Türkiye piyasasından altın alarak ülkesine götürürken, ABD kongresi, tartışmalı bir kararla bunu da durdurma kararı vermişti. Bu yüzden, Türkiye’nin ABD yönetiminden beklentileri arasında bulunan, komşu ülke İran’dan enerji ticaretinin esnetilmesi talebi büyük önem taşıyor. Erdoğan’ın çantasındaki bir başka konu da ABD’li yatırımcıların Türkiye’deki yatırımlarının arttırılmasına ilişkin talep... Görüşmede, geçmiş yıllarda stratejik ortaklık mutabakatı çerçevesinde atılması gereken adımlar da masaya yatırılacak.
STA, İran ambargosu ve nükleer
STA ANLAŞMASI: Türkiye’nin AB ile imzaladığı gümrük birliği anlaşmasına göre, AB’nin Serbest Ticaret Anlaşması (STA) yaptığı ülkelerle ayrı ayrı aynı yönde anlaşma yapması gerekiyor. ABD de, AB ile STA yapma aşamasında bulunuyor. Eğer bu anlaşma yapılırsa, Türkiye’nin 18-20 milyar dolarlık bir zararı oluşacak. Bu nedenle, Türkiye’nin, ABD’nin AB ile yapacağı STA’ya paralel olarak ABD ile serbest ticaret anlaşması imzalaması gerekiyor. Başbakan Erdoğan’ın ABD ziyaretinde de STA için çalışma yapılması büyük önem taşıyor.
İRAN AMBARGOSU: İran’a yönelik uygulanan ambargo masaya yatırılacak konuların başında geliyor. ABD ve AB’nin kararları doğrultusunda İran’dan aldığı petrolü azaltan Türkiye, İran ile ticari ilişkiler konusunda sıkıntı yaşıyor. ABD ve AB, Türkiye’nin İran ile ticari ilişkilerini daha da azaltmasını istiyor. Gaz ihtiyacının büyük kısmını bu ülkeden karşılayan Türkiye ise, yeni bir alternatif bulunmadan ekonomik ilişkileri askıya almak istemiyor. Özellikle gaz bedelinin altın ile ödenmesinde sıkıntı yaşanıyor.
PKK KAYNAKLARININ TASFİYESİ: Çözüm süreci ziyarette ele alınacak konuların başında bulunuyor. Sürecin siyasi ve askeri boyutlarının yanı sıra, PKK’nın yurt dışında bulunduğu tahmin edilen kaynaklarının tasfiyesi de masaya gelecek. Bu paranın, başka terör örgütlerinin eline geçmesinden endişe ediliyor.
JAPONLARLA NÜKLEER, MASADA: Türkiye’nin nükleer santral projeleri ile enerji projeleri de ziyarette ele alınacak konular arasında bulunuyor. Akkuyu Nükleer Santral Projesi’nin Ruslara verilmesinden rahatsızlık duyan ABD, bu konudaki rahatsızlığını sık sık dile getirmişti. Japonlar ile yapılan Sinop nükleer santrali anlaşması da bu nedenle büyük önem taşıyor. ABD’de ikinci nükleer santral projesi de görüşülecek.
Suriye ve Gazze'yi de görüşecekler
Erdoğan’ın kırmızı çantasında, siyasi ve askeri alanda birçok dosya da bulunuyor. Bu dosyalar arasında ise Suriye’de yaşanan iç savaş ve Esad’ın devrilmesi, İsrail’in özür dilemesinden sonra iki ülke arasındaki ilişkiler, Erdoğan’ın ABD gezisi sonrası da Gazze’ye yapacağı ziyarette bulunuyor.