* Dakka sokaklarındaki kaldırımları evsiz aileler mesken tutmuş. Yemeklerini sokakta yapıyor, kaldırımlarda uyuyor, belediyenin fıskiyeli havuzlarında yıkanıyor, çamaşırlarını orta refüjlerde yayaların karşıdan karşıya geçmelerini engellemek için çekilmiş tellerde kurutuyorlar.
Yüzölçümü Türkiye'nin 5'te 1'i olan, nüfusu bakımından ise iki katına yakın insan barındıran ülkenin yüzde 88,5'ini Müslüman halk oluşturuyor. 147 bin 750 kilometrekarelik yüzölçümü ve 150 milyonluk nüfusuyla, dünyadaki nüfus yoğunluğu yüksek ülkelerin başında gelen Bangladeş'te kilometre kareye 996 kişi düşüyor.
Ortalama ömrün son yıllarda 40'lardan 60'ların üzerine çıktığı, okuma yazma oranının da yüzde 53,7 seviyesinde bulunduğu ülkede aile planlamasına önem veriliyor ve nüfus artış hızı yüzde 2,2 düzeyinde seyrediyor.
Son yıllardaki siyasi istikrarsızlığın sokaktaki yaşama olumsuz etkileri, 18 milyon dolayında insanın yaşadığı başkent Dakka başta olmak üzere ülkenin diğer kent ve bölgelerinde de açıkça göze çarpıyor.
Yoksulluğa rağmen yetkililer, kurulduğu günden beri birçok askeri darbeye sahne olmuş ülkede son yıllarda ekonomide kaydedilen gelişmeye dikkati çekseler de, bu gelişmenin Dakka'daki bakanlıkların ya da parlamentonun bulunduğu bölgede bile henüz sokaklara yansımadığı gözlemleniyor.
Dünyanın en yoksul ülkelerinden biri olan Bangladeş'in başlıca sorunların biri sağlık. Yetkililer, bu alanda da son yıllarda gelişmeler kaydedilmiş olduğunu, çocukların yüzde 80'inin aşılandığını ve çocuk ölümlerinin dikkate değer ölçüde azaldığını belirterek örneklendiriyor.
Ucuz iş gücü
Bangladeş Ticaret ve Sanayi Odaları Federasyonu (FBCCI) verilerine göre, ülkenin önemli ihraç kalemlerinin başında hazır giyim yüzde 75,83 ile başı çekerken, bunu donmuş gıda, jüt ve jütten elde edilen ürünler, deri, kimya ürünleri, ilaç sanayi yüzde 2 ile 3 gibi oranlarla izliyor.
İhracatının yüzde 25,45'ini ABD'ye yapan Bangladeş, yabancı iş adamları için olduğu kadar yerli iş adamları için de ucuz iş gücü cenneti olma özelliği taşıyor. İş bulmanın büyük bir nimet kabul edildiği bu ülkede en yoksul kesimin aylık geçim standardı ortalaması 20-30 dolar dolayındayken, işçilik ücretleri de düşük. Örneğin bir tekstil fabrikasında çalışan vasıfsız bir işçinin eline aylık ortalama 50 dolar geçiyor. İşsizlik oranı yüzde 35 dolayında seyrediyor.
BM Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) ay başında açıkladığı verilere göre, bu yıl dünyada yetersiz beslenen 963 milyon kişi arasında Bangladeşliler ön sıralarda yer alıyor. Yetersiz beslenenlerden 907 milyonu gelişmekte olan ülkelerde bulunuyor, bu kişilerin yüzde 65'i ise Bangladeş'in de aralarında olduğu 7 ülkede yaşıyor.
Yokluklarla bilinen ülkede başlıca yetiştirilen tarım ürünü pirinç. Ekim yapılan 10 milyon hektarlık alanın yüzde 80'inde pirinç üretiliyor.
Sokakları mesken tutmuş aileler
Dakka sokaklarındaki kaldırımları evsiz aileler mesken tutmuş. Yemeklerini sokakta yapıyor, kaldırımlarda uyuyor, belediyenin fıskiyeli havuzlarında yıkanıyor, çamaşırlarını orta refüjlerde yayaların karşıdan karşıya geçmelerini engellemek için çekilmiş tellerde kurutuyorlar.
İş bulma umuduyla köylerinden başkente gelmiş bu ailelerin erkekleri genellikle ülkenin en yaygın ulaşım taşıtı "rikşa"lardan elde ettikleri gelirle hayatta kalmaya çalışırken, kadın ve çocukların çoğu dileniyor.
Son yıllarda özel sektörün ivme kazandığı ülkede zenginler ise olağan dışı lüks bir yaşam sürüyor.
Başta imalat sektöründeki artışın gözlendiği ülkede iş başındaki geçiş hükümeti Bangladeş'i 29 Aralıktaki seçimlere hazırlarken, siyasi belirsizliğin yarattığı ortam, yabancı yatırımcıları henüz beklenen düzeyde çekebilmiş değil. Bangladeşli yetkililer bu engeli aşmak amacıyla yabancı yatırımcılara dikkate değer kolaylıklar sağlıyor.
Doğal güzellikleriyle turistleri ülkelerine çekmeyi amaçlayan Bangladeşlilerin uluslararası standartları yakalayabilmek içinse daha yapmaları gereken çok işleri var gibi görünüyor. Çünkü temizlik ve ulaşım koşulları, bunca doğal güzelliğe rağmen henüz turizmcilerin rotasını Bangladeş'e çevirmesinin önünde engel oluşturuyor.
Tropikal meyve cenneti ülkede bahçelerdeki ağaçlara tırmanıp Hindistan cevizi koparıp yere indirmek ve kesici aletle açıp suyunu içmek, gençlerin vazgeçilmez eğlence ve meşgalelerinden.
Kıta Hindi'nin Ganj Nehri'nin aşağı kolu ile Meghne gibi önemli nehirlerin deltasında oluşan alüvyonlu ovalara sahip ülkede, ovaların büyük kesiminin denizden yüksekliği 9 metreyi geçmiyor. Bu yüzden her yıl yağışlı mevsimlerde ırmakların kabarmasıyla ovalar sel altında kalıyor. Sel baskınlarının en büyüğü 1974'te yaşanmış, ülkenin yüzde 70'i su altında kalmış, 2 bin insan ölmüş, 100 binlercesi evsiz ve aç kalmıştı.