T24 - 'Balyoz Darbe Planı' davası kapsamında 25'in üzerinde muvazzaf genarali de kapsayan 102 kişi hakkındaki yakalama kararı 15 gün sonra kaldırıldı. Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) öncesinde alınması nedeniyle terfi sırasında bulunan general ve amirallleri de hedef aldığı yorumlarına neden olan ve ilk duruşma tarihinin 16 Aralık olarak belirlenmesi tepkiler doğuran İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararı, itiraz üzerine 11. Ağır Ceza mahkemesince kaldırldı.
Yüksek Askeri Şûra'da yaşanan krizin nedenlerinden olan yakalama ve tutuklama kararı "iddanamenin uygun görüldüğüne ilişkin tensip tutanağı yazılırken alınması, şüphelilere davet yapılmadan firari muamelesi yapılması, dosyaya yeni bir belge girmemesine rağmen tutuklama istenmesi ve duruşma için aylar sonraya gün verilmesi" gerekçesiyle eleştirilere hedef olmuştu.
Karar nasıl alındı?
Yakalama kararının çıkarıldığı süreçte şunlar yaşanmıştı...
İkisi emekli kuvvet komutanı, 26'sı muvazzaf general 102 sanığa yakalama
İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi, "Balyoz Planı" davasına ilişkin olarak aralarında eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral İbrahim Fırtına, eski Deniz Kuvvetleri Komutanı emekli Oramiral Özden Örnek, eski 1. Ordu Komutanı emekli Orgeneral Çetin Doğan, 6. Kolordu Komutanı Nejat Bek, Harp Akademileri Komutan Yardımcısı Korgeneral Yurdaer Olcan, Güney Deniz Saha Komutanı Koramiral Kadir Sağdıç ve Kuzey Deniz Saha Komutanı Koramiral Mehmet Otuzbiroğlu'nun da aralarında bulunduğu 102 sanık hakkında yakalama emri çıkarılmasına karar verdi. Hakkında tutuklama kararı çıkarılan 102 kişiden 26'sı muvazzaf, 27'si emekli general. Görevdeki 26 generalden 6'sı korgeneral-koramiral, 7'si tümgeneral-tümamiral, 13'ü ise tuğgeneral-tuğamiral rütbelerinde bulunuyor.
İddianamede bütün şüphelilere yöneltilen ortak suçlama, "Çetin Doğan liderliğinde, Türkiye Cumhuriyeti yürütme organını cebren ıskat veya vazife görmekten men etmek" için oluşturulan yapılanma içinde yer almak." Sanıkların 15 ila 20 yıl arasında hapis cezasına çarptırılmaları isteniyor.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca hazırlanan "Balyoz Güvenlik Harekat Planı" iddianamesi, 19 Temmuz tarihinde İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nce oy birliğiyle kabul edilmişti. İddianamede, 196 sanığın "Hükümeti ortadan kaldırmaya eksik teşebbüs etmek" suçundan 15 ile 20’şer yıl arasında hapis cezalarına çarptırılmaları istenmişti. İddianameye göre, kendisine Balyoz Komutanlığı adını veren yapılanma, eski 1. Ordu Komutanı emekli Orgeneral Çetin Doğan liderliğinde dönemin Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının bilgisi ve ordu bünyesindeki hiyerarşi dışında darbe amacıyla harekete geçti. Dönemin Harp Akademileri Komutanı Orgeneral İbrahim Fırtına ve Donanma Komutanı Özden Örnek'le de bu konuda anlaşma sağlandı.
Duruşma Silivri'de
İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi üye hakimi Davut Bedir'e sorulan sorular üzerine davaya ilişkin tensip zaptının hazırlandığını bildirdi. Bedir'in verdiği bilgiye göre, 196 sanıklı davanın 102 sanığı hakkında yakalama kararı çıkarıldı. Davanın ilk duruşmasının 16 Aralık 2010 tarihinde yapılmasının kararlaştırıldığını belirten Bedir, sanık sayısı dikkate alındığında Beşiktaş’taki İstanbul Adliyesi’nin duruşma salonlarının fiziki şartlarının yetersiz olduğu gözönünde tutularak, duruşmaların Silivri Ceza İnfaz Kurumları Yerleşkesi’ndeki salonunda yapılmasına karar verildiği bildirdi.
26 muvazzaf generale yakalama
Haklarında tutuklama kararı çıkarılan 102 sanık arasında eski kuvvet komutanları emekli orgeneraller İbrahim Fırtına ve Özden Örnek, emekli Orgeneral Çetin Doğan, 6. Kolordu Komutanı Korgeneral Nejat Bek, Korgeneral M. Korkut Özarslan, Korgeneral Ayhan Taş, Korgeneral Yurdaer Olcan, Güney Deniz Saha Komutanı Koramiral Kadir Sağdıç ve Kuzey Deniz Saha Komutanı Koramiral Mehmet Otuzbiroğlu da bulunuyor. "İrtica ile Mücadele Eylem Planı" belgesinde ıslak imzası olduğu öne sürülen ve tutuklu bulunan Albay Dursun Çiçek de hakkında tutuklama kararı çıkarılan Balyoz sanıkları arasında yer alıyor.
Tutuklama kararı çıkartılan 26 muvazzaf generalden 6'sı korgeneral-koramiral, 7'si tümgeneral-tümamiral, 13'ü ise tuğgeneral-tuğamiral rütbelerinde bulunuyor.
Devletin zirvesiyle diploma vermişti
Yakalama kararı çıkartılan isimlerden biri de Harp Akademileri Komutan Yardımcısı Korgeneral Yurdaer Olcan oldu. Olcan, Harp Akademileri Komutanlığı'nda önceki gün düzenlenen diploma töreninde evsahiplerinden biri olarak Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ'un da aralarında bulunduğu devletin üst düzey yöneticilerini ağırlamıştı. Olcan, mezun olan kurmay subaylara da diğer protokoldeki isimlerle birlikte diplomalarını takdim etmişti.
Doğan'ın avukatı: Hukuksuzluk
Çetin Doğan ’ın avukatı Cemal Ülgen tutuklama kararının hukuksuzluk olduğunu savunarak şunları söyledi: "Çetin Doğan daha önce iki defa tutuklandı.
Daha önce verilmiş olan tahliye kararından sonra dosyada olmayan ve dosyaya giren bilgi olmadığına göre mahkemenin tutuklama kararı vermesi hukuksuzdur. Bu kararla hukuk kırıntılarının sonu gelmiştir. Böylesine içi boş bir karar düşünülemez. Hangi dosya, dosyaya girdi de daha önce tahliye olan yüzlerce kişi hakkında tutuklanmasına karar veriyorsunuz. Öncelikle bir üst mahkemeye itiraz edeceğiz. 102 kişiyi tutukluyorsunuz ve 4-5 ay sonrasına duruşma koyuyorsunuz. Bunun neresi adalet."
Daha önce 46 sanık tutuklanıp bırakılmıştı
Balyoz Güvenlik Harekat Planı soruşturması kapsamında daha önce aralarında 1. Ordu eski Komutanı emekli Orgeneral Çetin Doğan, emekli Tuğgeneral Süha Tanyeli, Emekli Korgeneral Engin Alan, Tümgeneral Abdullah Dalay, Korgeneral Yurdaer Olcan ve Korgeneral Nuri Ali Kararbaba’nın da bulunduğu 46 kişi tutuklanmış yapılan itirazlar üzerine tahliye olmuşlardı.
Yakalama kararı çıkartılan generaller
26 muvazzaf general:Korgeneral ve Koramiraller:
Korgeneral Nejat Bek, Korgeneral M. Korkut Özarslan, Korgeneral Ayhan Taş, Korgeneral Yurdaer Olcan, Koramiral Mehmet Otuzbiroğlu, Koramiral Kadir Sağdıç
Tümgeneral ve Tümamiraller:
Tümgeneral Gürbüz Kaya, Tümgeneral Nurettin Işık, Tümgeneral Bekir Memiş, Tümgeneral İhsan Balabanlı, Tümgeneral Abdullah Dalay, Tümgeneral Halil Helvacıoğlu, Tümamiral R. Cem Gürdeniz,
Tuğgeneral ve Tuğamiraller:
Tuğgeneral Kasım Erdem, Tuğgeneral Hakan Akkoç, Tuğgeneral Gökhan Gökay, Tuğgeneral Ömer Mimiroğlu, Tuğgeneral Ali Aydın, Tuğamiral Turgay Erdağ, Tuğamiral Ayhan Gedik, Tuğamiral Ahmet Türkmen, Tuğamiral Mehmet Fatih İlğar, Tuğamiral Cem Aziz Çakmak, Tuğamiral Mustafa Karasabun, Tuğamiral Levent Görgeç, Tuğamiral Abdullah Gavremoğlu
27 emekli general: Orgeneral ve Oramiraller
E. Orgeneral Çetin Doğan, E. Orgeneral İbrahim Fırtına, E. Orgeneral Ergin Saygun, E. Orgeneral Şükrü Sarıışık, E. Oramiral Özden Örnek
Korgeneral ve Koramiraller
E. Korgeneral Engin Alan, E. Korgeneral Doğan Temel, E. Korgeneral M. Yavuz Yalçın, E. Koramiral Lütfü Sancar, E. Koramiral A. Feyyaz Öğütçü
Tümgeneral ve Tümamiraller:
E. Tümgeneral N. Ali Karababa, E. Tümgeneral Behzat Balta, E. Tümgeneral Tuncay Çakan, E. Tümgeneral Hayri Güner, E. Tümgeneral R. Rıfkı Durusoy, E. Tümgeneral Taner Balkış, E. Tümamiral Özer karabulut, E. Tümamiral Ali Deniz Kutlu, E. Tümamiral M. Aydın Gürül
Tuğgeneral ve Tuğamiraller:
E. Tuğgeneral İzzet Ocak, E. Tuğgeneral Süha Tanyeri, E. Tuğgeneral M. Kemal Tutkun, E. Tuğgeneral Halil Kalkanlı, E. Tuğgeneral. F. Oktay Memioğlu, E. Tuğgeneral M. Kaya Varol, E. Tuğamiral Engin Baykal, E. Tuğamiral Hasan Hoşgit
İddianamedeki bazı muvazzaf ve emekli generallere yöneltilen suçlamalar şöyleydi:
* Emekli Orgeneral Çetin Doğan: İddianamede "darbe yapılanmasının lideri" olarak gösteriliyor. İddianameye göre "1 numaralı sanık" Doğan, Balyoz Darbe Planı'nı hazırladı. Bu planın icrası hariç diğer tüm plan, planlama ve koordinasyon çalışmalarının derhal yürürlüğe girmesi emrini verdi ve bu emirle birlikte planla ilgili çalışmalar başlatıldı.
* Eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Halil Halil İbrahim Fırtına: Çetin Doğan liderliğindeki yapılanma içinde yer aldı. Bu amaçla düzenlenen Balyoz Güvenlik Harekat Planı'nın hayata geçirilmesi için gereken kaos ve kargaşa ortamını hazırlamak amacıyla "Oraj Hava Harekat Planı" isimli bir plan hazırladı.
* Eski Deniz Kuvvetleri Komutanı emekli Oramiral Özden Örnek: Çetin Doğan liderliğindeki yapılanma içinde yer aldı. Bu amaçla düzenlenen Balyoz Güvenlik Harekat Planı'nın hayata geçirilmesi için gereken kaos ve kargaşa ortamını hazırlamak amacıyla "Fuga Harekat Planı" isimli bir plan hazırladı.
Deniz Kuvvetleri bünyesinde çalışma grupları oluşturuldu.
* Emekli Orgeneral Ergin Saygun: Çetin Doğan liderliğinde oluşturulan yapılanma içinde yer aldı. Bu amaçla düzenlenen Balyoz Planı çerçevesinde görev aldı. Planın uygulanmasında yetkili personel olarak tayin edildi.
* Korgeneral Mustafa Korkut Özarslan: Balyoz Planı kapsamında personel görevlendirmesi ve hassas tesisler ile ilgili listelerin güncellenmesine dair ast birliklere gönderilen talimat sürecinde bulundu. Plan semineri çalışmalarında somut verilerin kullanılması ve kamu kurum ve kuruluşları başta olmak üzere diğer kurumlara dair imkan ve kabiliyetlerinin tespiti yönünde ast birliklere talimat gönderilmesi sürecinde rol aldı.
* Korgeneral Nejat Bek: Suç tarihinde 1. Ordu Komutanlığı Kurmay Başkanı olarak görev yapan Bek, Çetin Doğan liderliğindeki darbe yapılanmasında yer aldı. Balyoz Planı çerçevesinde kendisine teklif edilen görevi kabul etti.
* Koramiral Mehmet Otuzbiroğlu: Suga Harekat Planı kapsamında planın icrası için oluşturulan planlama ve iş bölümünde Çanakkale Bölgesi Müzahir Subay ve Astsubay listelerinin hazırlanması göreviyle ilgili "grup başkanı" olarak görevlendirildi.
* Tümgeneral İhsan Balabanlı: Çetin Doğan liderliğindeki darbe yapılanmasında görev aldı. Planın uygulanmasında görev alacak personelle ilgili liste hazırladı.
* Tümgeneral Abdullah Dalay: Darbe yapılanması içinde yer aldı. Balyoz Planı'nın müzakere edildiği plan seminerine katıldı. Sorumluluğunda bulunan birimlerden Balyoz Planı kapsamında kendisine görev teklif edilen ve bu görevi kabul eden bir kişi var.
* Tümgeneral Gürbüz Kaya: Darbe yapılanması içinde yer aldı. Balyoz Planı'nın uygulanması için kendisine teklif edilen görevi kabul etti. Planın uygulanmasında görev alacak personelle ilgili liste hazırladı.
* Tümgeneral Gürbüz Kaya: Balyoz Planı kapsamında yapılan görevlendirmede harekatın kendi sorumluluk bölgesinde planlama, hazırlık, koordinasyon ve icrasıyla görevlendirildi.
* Tümgeneral Ahmet Yavuz: Darbe yapılanması içinde yer aldı. Balyoz Planı'nın uygulanması için kendisine teklif edilen görevi kabul etti. Planın uygulanmasında görev alacak personelle ilgili liste hazırladı.
* Tümgeneral Kasım Erdem: Balyoz Planı kapsamında yapılan görevlendirmede harekatın kendi sorumluluk bölgesinde planlama, hazırlık, koordinasyon ve icrasıyla görevlendirildi.
* Tümamiral Ramazan Cem Gürdeniz: Balyoz Planıyla irtibatı ve içeriği detaylı olarak açıklanan Suga Harekat Planı kapsamında planın icrası için oluşturulan planlama ve iş bölümünde Suga Kuvvetleri Kurmay Başkanı olarak görev aldı. Bu görevlendirme ile paralellik oluşturacak şekilde Suga Harekat Planı'nda gerçekleştirilen tüm faaliyetlerde aktif olarak görev yaptı.
YAŞ'TA BALYOZ DEPREMİ YAŞANAN 11 GENERAL
Yakalama kararının ardından özellikle YAŞ'ta yaşanan kriz, Türkiye'nin gündemini son günlerde en fazla meşgul eden konuydu. İşte YAŞ'ta yaşanan kriz...
Kritik Yüksek Askeri Şura'nın (YAŞ) önceki gece geç saatlerde açıklanan terfi listesine Balyoz davası kapsamında hakkında yakalama emri çıkarılan 11 generalin terfi edememesi de damgasını vurdu. Milli Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay'ın bu generallerin terfi edebileceğine ilişkin hukuki raporuna karşın, Başbakanlık ve Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan aksi yöndeki rapor ile Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün telkinleri doğrultusunda, bu 11 generalin terfi edememesi Genelkurmay'ın atama zincirinde de sorunlar yaşanmasına neden olacak.
İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nin Balyoz davası kapsamında 102 emekli ve muvazzaf asker hakkında çıkardığı yakalama emriyle kritikleşen YAŞ toplantısında, bu 102 isim arasında terfi bekleyen 11 general terfi alamadı Bu durum özellikle Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nda önümüzdeki yıllara ilişkin çeşitli sorunların yaşanabileceğine işaret etti.
Hakkında yakalama emri çıkarılan ve terfi alamayan generaller şöyle:
Korgeneral Nejat Bek, Koramiral Mehmet Otuzbiroğlu, Tümgeneral Salim Erkal Bektaş, Tümgeneral Ahmet Yavuz, Tümgeneral Gürbüz Kaya, Tümgeneral İhsan Balabanlı, Tümgeneral Abdullah Dalay, Tümgeneral Halil Helvacıoğlu, Tuğamiral Abdullah Gavremoğlu, Tuğamiral Ahmet Türkmen ve Tuğgeneral Ali Aydın.
Aynı zamanda Balyoz davası sanığı olan ancak haklarında yakalama kararı bulunmayan Tuğamiral Mustafa Karasabun ile Tuğgeneral Kasım Erdem de terfi alamadı. Balyoz davasında haklarında yakalama kararı çıkarılan albaylar da general ya da amiral olamadı.
Görev yerleri değişti
YAŞ kararları sırasında görev süreleri uzatılan subaylar hakkında bilgi verilmediği için bu isimlerin emekliye mi ayrıldığı yoksa görev sürelerinin uzatıldığı mı anlaşılmadı. Ancak, bu 11 ismin bir kısmının görev sürelerinin uzatıldığı ve başka bir yere atandıkları belirtildi. Görev yerleri değişenler arasında 6. Kolordu Komutanı Korgeneral Nejat Bek ile Hantepe ve Gediktepe'ye yapılan saldırılarda sorumlu komutan olan 3. Taktik Piyade Tümen Komutanı Tümgeneral Gürbüz Kaya dikkati çekti.
Balyoz depremi
Balyoz davası özellikle Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nı vurdu. Koramiral Otuzbiroğlu ile Güney Deniz Saha Komutanı Koramiral Kadir Sağdıç'ın hakkında yakalama emri bulunması önümüzdeki yıl Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Eşref Uğur Yiğit'ten boşalacak oramirallik kadrosuna kimin getirileceğini ilişkin farklı senaryolar ortaya atılmasına neden oldu. Bu durumda Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Kurmay Başkanı Koramiral Nusret Güner'in oramiralliğe getirilmesi gündeme gelebilecek. Ayrıca önümüzdeki yıl orgeneralliğe atanması beklenen 1. Hava Kuvveti Komutanı Korgeneral Korcan Pulatsü'nün de Balyoz davası kapsamında sanık olmamasına karşın ifadeye çağrılmış olması Hava Kuvvetleri Komutanlığı'ndaki silsileyi de etkileyebilecek.
İfade verenler terfi etti
"İrticayla Mücadele Eylem Planı" altında imzası bulunan Deniz Piyade Kurmay Albay Dursun Çiçek'le birlikte aynı plan kapsamında şüpheli olarak ifadeye çağrılan isimlerden biri olan Deniz Kuvvetleri'ne bağlı Aksaz Deniz Üs Komutanlığı'nda görevli Deniz Kurmay Albay Şafak Yürekli de YAŞ kararları çerçevesinde tuğamiralliğe yükseldi. Kurmay Albay Çiçek ise, bir yıl daha bekletildi. Çiçek, önümüzdeki yıl yaş haddinden emekli olacak.YAŞ kararlarıyla 30 Ağustos itibariyle tümamiralliğe terfi ettirilen Tuğamiral Erdem Caner Bener de Balyoz soruşturması çerçevesinde ifade vermiş ancak Balyoz Davası'nın iddianamesinde sanık olarak yer almamıştı. Poyrazköy soruşturması kapsamında Kurmay Albay Tayfun Duman'ın odasında arama yapılmasını engellediği belirtilen Tümamiral Deniz Cora ise koramiralliğe terfi ettirildi.