250'si tutuklu 365 sanığın yargılandığı Balyoz darbe planı iddalarına ilişkin dava yaklaşık 21 aydır devam ediyor. 20 Ocak 2010'da Taraf gazetesinin yayımlamaya başladığı dosya ile başlayan süreçte iddianame 9 Temmuz 2010'da kabul edildi. Soruşturmaları Haziran 2007'de başlayan Ergenekon sürecinde sonuçlanacak ilk dosya olan Balyoz davası, 6 Aralık 2010'da başladı.
Balyoz davası nasıl başladı, iddialar neler, kim hangi suçlamayla yargılanıyor, sanıklar hakkında ne ceza isteniyor... İşte yanıtları:
Birinci Ordu Komutanlığı’nda hazırlandığı öne sürülen "Balyoz Harekât Planı"nda önce sıkıyönetim ilan edileceği, sonra da AKP hükümetinin devrileceği iddia edildi.
Taraf’ın 20 Ocak 2010’da yayımlamaya başladığı Balyoz Harekât Planı'nın, Mart 2003'te, AKP Hükümeti’ni devirmek için İstanbul’daki 1. Ordu Komutanlığı’nda hazırlandığı iddia ediliyor.
Dönemin 1. Ordu Komutanı Çetin Doğan tarafından hazırlandığı iddia edilen planda, darbeye zemin hazırlamak amacıyla “Çarşaf”, “Sakal”, “Suga” ve “Oraj” kod adlı eylem planları yapıldı. Yaklaşık 5 bin sayfalık belgelerde Fatih ve Beyazıt camilerinde bomba patlatılarak hükümetin sıkıyönetim ilan etmeye zorlanması, Yunanistan hava sahası üzerinde Türk jetinin düşürülerek halkın galeyana getirilmesi ve darbe sonrası demokrat görüşlü gazetecilerin tutuklanması gibi planlar olduğu öne sürülüyor.
Belgeler bavulla teslim edildi
Taraf muhabiri Mehmet Baransu 30 Ocak 2010’da darbe planı iddialarına ilişkin belgeleri bir bavul içerisinde Beşiktaş’taki İstanbul Adliyesi’ne teslim etti. Balyoz’la ilgili başlatılan soruşturmada dönemin özel yetkili savcıları Mehmet Berk, Bilal Bayraktar ve Ali Haydar görevlendirildi. Savcılar bir aylık incelemeden sonra 22 Şubat 2010’da ilk dalgada, aralarında emekli generaller ve muvazzaf subayların da bulunduğu 49 asker gözaltına alındı. Ardından soruşturma derinleştirildi. Savcılar Mehmet Ergül, Murat Yönder, Süleyman Pehlivan ve Ali Haydar’ın darbe planıyla ilgili hazırladığı iddianameyi İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi, 9 Temmuz 2010’da kabul etti. Tamamı asker 196 sanık hakkında böylece dava açılmış oldu.
20 yıla kadar hapis isteniyor
968 sayfalık iddianamede sanıklar, “Türkiye Cumhuriyeti yürütme organını cebren ıskat ve vazife görmekten cebren men etmeye teşebbüs etmek”le suçlandı. Ancak eski TCK’nın 61/1. maddesine dayanılarak “eksik teşebbüs” nedeniyle cezalarda indirim yapılması istendi ve her sanık için 15 yıldan 20 yıla kadar hapis talep edildi. Silivri Cezaevi Yerleşkesi’nin bitişiğindeki salonda 6 Aralık 2010’da 195 sanıkla görülmeye başlanan dava ile 28 sanıklı 2. Balyoz iddianamesi ve 143 sanıklı 3. Balyoz iddianamesi dosyaları birleştirildi. İddia makamı, 29 Mart 2012’deki esas hakkındaki mütalaasında 250’si tutuklu 365 sanığın, 15 ile 20’şer yıl arasında hapis cezası almasını istedi.
Balyoz iddianamesinde, darbenin beş aşamada planlandığı belirtildi. Buna göre birinci aşamada, istihbarat faaliyetleriyle ilgili çalışmalar yer aldı. İkinci aşama askerî müdahale için zemin hazırlanacaktı, askerî müdahalenin fiilen ilan edildiği üçüncü aşamadan sonra yürütme görevi planlanan Milli Mutabakat Hükümeti’ne devredilecekti. Beşinci ve son aşama ise yürütmenin tekrar sivil yönetime devredilmesi için seçime gidilmesiydi.
'Türk jeti düşürülecekti'
AKP Hükümeti’ni devirmek için 2003’te hazırlandığı iddia edilen Balyoz Harekât Planı’nın içinde, Suga, Oraj, Sakal ve Çarşaf eylem planları yer aldı. İddiaya göre; Oraj Harekât Planı kapsamında Ege’de Yunan hava sahasında bir Türk jetinin düşürülmesi ve böylelikle Yunanistan’la ilişkilere darbe vurulması planlandığı, Oraj’da cüppeli ve sarıklı kişilerin hava müzesini basması ve böylece karmaşa yaratılması gibi birçok eylem yer aldı. Planın altında dönemin Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral İbrahim Fırtına’nın adının bulunduğu öne sürüldü.
'Bombalama timleri oluşturuldu'
Yine iddiaya göre; Suga’da, Deniz Kuvvetleri’nin Ege’de Yunanistan’la yüksek bir gerilim ortamı yaratacak askerî faaliyetler yürütmesi planının altında dönemin Donanma Komutanı Oramiral Özden Örnek’in adı yer aldı. Fatih Camii’nin bombalanmasıyla ilgili ayrıntıları içeren Çarşaf Planı’nda da, Yüzbaşı Hüseyin Topuz komutasındaki dokuz kişilik eylem timinin, cep telefonu düzenekli patlayıcıyı cemaate en yakın ayakkabılığa yerleştirmesinin planlandığı öne sürüldü. Planda, cuma namazının ardından cemaat dağılmadan patlama için düğmeye basılması ve bölgedeki ajanların da provokasyon amacıyla Fatih esnafını harekete geçirmesi öngörüldüğü iddia edildi.
İddianameye göre, Beyazıt Camii’nin bombalanmasının yer aldığı Sakal Planı da yine Yüzbaşı Topuz ve Binbaşı Hüseyin Özçoban tarafından hazırlandı. Öne sürülen plana göre tahrip düzeneği bir çantaya yerleştirilecek ve şadırvanda unutulmuş görüntüsü ile bırakılacaktı. Timin bombayı cuma günü namazdan 10 dakika önce patlatacağı öne sürülen iddialar arasında yer aldı.
'200 bin kişi için stadyumlar hazırlandı'
Balyoz Harekât Planı’nda, darbe saatinin 03:00 olarak belirlendiği, darbe sonrası yapılacakların da planlandığı öne sürüldü. İddialara göre, darbeye direnebilecek 200 bin kişi Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu ve Burhan Felek statları ile Ümraniye Netaş tesislerine doldurulacaktı. Kamu kurum ve kuruluşları, özel hastaneler ve ilaç depoları, gümrükler, depolar, ambarlar ve büyük alışveriş merkezlerinin tamamı kontrol altına alınacak ve özellikle ülkeye yurtdışından giriş çıkışlara yasak konulacaktı. Darbeye kamuoyu desteği sağlanması için de 137 gazeteciden faydalanılacak ancak demokrat görüşleriyle bilinen 36 gazeteci tutuklanacaktı.