Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Irak hükümetinin uluslararası tahkime açtığı davada Türkiye’nin 1,4 milyar dolar tazminat ödemesine hükmedilmesine ilişkin, "Böyle bir ceza söz konusu değil" dedi.
Dönmez, TBMM'de gazetecilerin açılan davayla ilgili sorularını yanıtladı. Dönmez, "Kapsamlı bir rapor var ve ona bağlı olarak bazı yaptırımlar söz konusu. Yaptırımlar tek taraflı değil. Irak tarafından iddia edilen beş konunun dördü reddedildi, biri kabul oldu. Bizim taleplerimiz vardı. Talep ettiğimiz altı konudan beşi kabul edildi, biri reddedildi. Buna dayalı olarak da hukukçular bu konuyu değerlendiriyor. Irak hükümetiyle aramızda yürürlükte olan bir anlaşmamız var. O anlaşma ve tahkimin vermiş olduğu bu rapor uluslararası hukuka göre. Biz yapıcı bir rol oynamayı düşünüyoruz. Bunu zaman gösterecek" dedi.
Dönmez, bir basın mensubunun, "Uluslararası tahkimde benzer enerji gerekçeli başka dosyamız var mı" sorusuna, "Başka konularda başka davalar devam ediyor. Irak hükümetinin taraf olduğu başka hususlar da var" yanıtını verdi.
Dönmez, ayrıca İran doğal gazı ile ilgili Türkiye'nin taraf olduğu bir dava olmadığını açıkladı.
Ne olmuştu?
Irak, Türkiye’nin Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) çıkardığı petrolü Kerkük-Ceyhan ham petrol boru hattı üzerinden ithal etmesinin iki ülke arasındaki anlaşmayı ihlal ettiğini savunarak 2014'te tahkim davası açmıştı.
Irak’ın bu davayı kazandığını hafta sonu duyurmasının ardından petrol sevkiyatı durdurulmuştu. Kararın ardından petrol fiyatlarında yükseliş yaşanmış ve brent petrol 78 doları görmüştü.
"Hakem heyeti, Irak’ın beş talebinden dördünü reddetmiştir"
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, konuyla ilgili Irak'ın Türkiye'ye tazminat ödeyeceğini belirterek, şu açıklamayı yapmıştı:
"Ülkemiz ile Irak arasında Paris merkezli ICC nezdinde görülen dava hakkında Irak'ın tahkim davasını kazandığı haberlerinden sonra kamuoyunu bilgilendirme ihtiyacı doğmuştur. Türkiye birçok uluslararası enerji projesinin önemli bir paydaşı olarak her zaman sorumluluklarının bilincinde hareket etmiştir. Ülkemiz, bölgede yaşanan bütün istikrarsızlıklara rağmen 1973 yılından beri Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı Sistemi'ni çalışır durumda tutmak için milyarlarca dolarlık harcama yapmış ve küresel petrol piyasalarında istikrarın korunması için gereken katkıyı sağlamıştır. Söz konusu anlaşmazlığın dostane çözümü için hem taraflarla hem de ilgili ülkelerle yoğun bir diplomasi yürütmüştür. Davanın gelinen bu aşamasında hakem heyeti, Irak’ın beş talebinden dördünü reddetmiştir. Ülkemizin taleplerinin ise büyük çoğunluğunu kabul ederek Irak’ın bu ihlaller sebebiyle Türkiye’ye tazminat ödemesine hükmetmiştir. Türkiye, her zamanki gibi uluslararası hukukun gereğini yerine getirmeye ve anlaşmazlığın asıl tarafları arasında kalıcı çözüme ulaştırılması için her türlü katkıyı sağlamaya hazırdır."