TBMM'de bütçe sunumu yapan Maliye Bakanı Şimşek, "Bütçe açığını önlemek amacıyla ÖTV ve KDV'de artış tercih edilmiştir" dedi. Şimşek, üniversitelerin öğretim elemanı ve personel ihtiyacını hızlı bir şekilde karşılayabilmek için ilave 14 bin atamaya izin verdiklerini de bildirdi.
Harcamalar tek tek gözden geçirilecek. Harcamaların 2013 yılında bütçe öngörüleri çerçevesinde kalması için gerekli tedbirleri alacağız.
Meclis Genel Kurulu'nda, 2013 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Kanunu Tasarısı'nın görüşmeleri öncesi usul tartışması açıldı. 2013 bütçesine ilişkin sunuş konuşması yapan Maliye Bakanı Şimşek, üniversitelere ilave 14 bin atama yapılacağını açıkladı. Bakan Şimşek kentsel dönüşüm için de 1 milyar liralık kaynak ayırdıklarını belirtti.
'Gerekli tedbirleri alacağız'
Harcamaların 2013 yılında bütçe öngörüleri çerçevesinde kalması için gerekli tedbirleri alacağız. Harcama programlarında verimlilik artışı sağlamak için idari mekanizma oluşturacağız; harcamalar tek tek gözden geçirilecek."
'Bütçe açığı beklentisi 34 milyar lira'
Maliye Bakanı Şimşek, 2013 yılında bütçe giderlerinin 404 milyar lira, bütçe gelirlerinin 370,1 milyar lira, bütçe açığının 34 milyar lira olacağını tahmin ettiklerini bildirdi.
Bakan Şimşek, TBMM Genel Kurulu'nda 2013 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Kanun Tasarısı'nı sunuyor. Şimşek, sunumunda, 2011 yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tasarısı hakkında bilgi verdi. Geçen yıl bütçe giderlerinin 314,6 milyar lira, bütçe gelirlerinin 296,8 milyar lira, bütçe açığının 17,8 milyar lira, faiz dışı fazlanın ise 24,4 milyar lira olarak gerçekleştiğini ifade etti.
Bütçe gerçekleşme tahminleri çerçevesinde 2012 yıl sonunda bütçe giderlerinin 362,7 milyar lira, bütçe gelirlerinin 329,2 milyar lira, bütçe açığının 33,5 milyar lira, faiz dışı fazlanın 15,5 milyar lira olacağını tahmin ettiklerini belirten Şimşek, GSYH'ye oran olarak ise bütçe giderlerinin yüzde 25,3, bütçe gelirlerinin yüzde 22,9, bütçe açığının yüzde 2,3, faiz dışı fazlanın yüzde 1,1 olacağını öngördüklerini bildirdi.
Buna göre, 2012 yılında bütçe açığının GSYH'ye oranının geçen yıl OVP'de öngördükleri oranın yaklaşık 0,8 puan üzerinde gerçekleşeceğini ifade eden Şimşek, bunun da bütçe açığında yüzde 12,4 milyar liralık bir sapmayı ifade ettiğini söyledi.
Hedefe oranla bütçe açığındaki sapmada esas itibariyle harcamalardaki artışın etkili olduğunu vurgulayan Şimşek, 2012 yıl sonunda, merkezi yönetim bütçe giderlerinin 362,7 milyar lira ile başlangıç ödeneğine göre yüzde 3,3 oranında, yani 11,7 milyar lira daha yüksek gerçekleşmesini beklediklerini kaydetti.
Şimşek, bütçe giderlerinin başlangıç ödeneğine göre daha yüksek gerçekleşecek olmasında esas itibarıyla yatırımların etkili olduğunu, bütçe harcamalarındaki sapmanın yüzde 55'inin sermaye giderleri ve sermaye transferlerindeki artıştan kaynaklandığını, bu harcamaların ülkenin üretken kapasitesini ve büyüme potansiyelini artırıcı nitelikte olduğunu bildirdi.
'Sapma olmayacak olması başarı'
Bakan Şimşek, 2012 yılında bütçe gelirlerinin 329,2 milyar lira, vergi gelirlerinin ise 278,8 milyar lira ile bütçe hedefleri doğrultusunda gerçekleşmesini beklediklerini belirterek, “Bu yıl küresel ekonominin önemli ölçüde yavaşlamasına ve beklentilerin kötüleşmesine rağmen bütçe gelirlerinde sapma olmayacak olması takdir edersiniz ki bir başarıdır” dedi.
Bakan Şimşek, bu yıl bütçe açığındaki sapmayı kontrol altına almak için vergi artışları dahil bazı tedbirler aldıklarını, bu dönemde mali disiplinin önemini kavrayan pek çok ülkenin de benzer önlemlere başvurduğunu, hatta özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi gibi gelir etkisi kısa sürede görülen önlemlerin genel olarak tercih edildiğini söyledi.
'2013'de büyüme hedefi yüzde 4'
Şimşek, Orta Vadeli Program ve Orta Vadeli Mali Plan'a uygun olarak hazırlanan 2013 yılı merkezi yönetim bütçesinin, Maliye Bakanlığı döneminde hazırlanan dördüncü, Ak Parti hükümetleri döneminde hazırlanan 11. bütçe olduğunu anımsattı.
2013 yılı bütçesinin, mali disiplini ve makroekonomik istikrarı korumayı amaçlayan, büyümeyi, istihdamı ve yatırımları destekleyen, eğitim, sağlık ve altyapıyı önceliklendiren, sosyal nitelikli harcamalara ağırlık veren ve toplumsal refahı gözeten bir bütçe olduğunu ifade eden Şimşek, daha sonra 2013 yılı bütçesine baz oluşturan makroekonomik tahminlere değindi.
Buna göre, 2013 yılında GSYH büyüklüğünün 1 trilyon 571 milyar lira, ithalatın 253 milyar dolar, ihracatın 158 milyar dolar, büyüme oranının yüzde 4, deflatörün yüzde 5,3, yıl sonu TÜFE oranının da yüzde 5,3 olarak öngörüldüğünü söyledi.
Şimşek, bu çerçevede 2013 yılında bütçe giderlerinin 404 milyar lira, faiz hariç giderlerin 351 milyar lira, bütçe gelirlerinin 370,1 milyar lira, vergi gelirlerinin 317,9 milyar lira, vergi dışı gelirlerin 52,2 milyar lira, bütçe açığının 34 milyar lira, faiz dışı fazlanın 19 milyar lira olacağını tahmin ettiklerini bildirdi.
Bakan Şimşek, GSYH'ye oran olarak ise; bütçe giderlerinin yüzde 25,7, faiz hariç giderlerin yüzde 22,3, bütçe gelirlerinin yüzde 23,6, vergi gelirlerinin yüzde 20,2, bütçe açığının yüzde 2,2 faiz dışı fazlanın yüzde 1,2 olacağını öngördüklerini bildirdi.
2013 yılı bütçesinde 2012 yıl sonu gerçekleşme tahminlerine göre; bütçe giderlerinin yüzde 11,4, faiz hariç giderlerin yüzde 11,9, bütçe gelirlerinin yüzde 12,4, vergi gelirlerinin yüzde 14 oranında artmasını beklediklerini anlatan Şimşek, şöyle devam etti:
“Büyüme, büyümenin kompozisyonu ve deflatör tahminleri ile 2012 yılında alınan tedbirler birlikte değerlendirildiğinde bütçe gelir tahminlerimizin gerçekçi olduğu görülecektir.
ÖTV ve ve KDV'de zam sinyali
Bütçe açığını önlemek amacıyla ÖTV ve KDV'de artış tercih edilmiştir. Vergi artışlarıyla ve kamu alanında yapılan harcamalarda yapılacak tasarruflarla bütçe açığını küçültmeye gideceğiz.
2013 yılı bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımını da belirlediklerini ifade eden Şimşek, buna göre, personel giderlerinin 97,2 milyar lira, SGK devlet primi giderlerinin 16,8 milyar lira, mal ve hizmet alım giderlerinin 33,4 milyar lira, faiz giderlerinin 53 milyar lira, cari transferlerin 151,3 milyar lira, sermaye giderlerinin 33,5 milyar lira, sermaye transferlerinin 5,1 milyar lira, borç vermenin 11,1 milyar lira, yedek ödeneklerin 2,6 milyar lira olacağını söyledi.
2013 yılı merkezi yönetim bütçesinde bazı vergi türlerine ilişkin gelir tahminlerini de açıklayan Şimşek, gelir vergisinin 63 milyar lira, kurumlar vergisinin 29 milyar lira, ÖTV'nin 83 milyar lira, dahilde alınan KDV'nin 36 milyar lira, ithalatta alınan KDV'nin 61 milyar lira olarak öngörüldüğünü kaydetti.
'Eğitime 68,1 milyar lira'
Şimşek, 2013 yılında eğitime ayırdıkları kaynağı bir önceki yıla göre yüzde 20,7 oranında artırarak 68,1 milyar liraya çıkardıklarını,, böylece 2002 yılından bu yana bütçeden eğitime ayrılan kaynağı 6 kattan fazla artırarak, eğitimin bütçe içindeki payını yüzde 9,4'ten yüzde 17'ye yükselttiklerini bildirdi.
Eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğini sağlamak ve okullardaki teknolojiyi iyileştirmek amacıyla uygulamaya konulan FATİH Projesi'ni 2013 yılında da destekleyeceklerini ifade eden Şimşek, 2012 yılında bu proje için bütçeden ayırdıkları 803 milyon lira iken, 2013'te bunu 1,4 milyar liraya çıkardıklarını belirtti.
2013 Yılı Bütçesi ile 103 devlet üniversitesine daha fazla kaynak sağladıklarını, bu yıl yeni bir uygulamayla üniversite birinci öğretim ve açık öğretim öğrencilerinden alınan harçları kaldırdıklarını anlatan Şimşek, artık 2,3 milyon öğrenciye yüksek öğretimi harçsız sunduklarını, bu çerçevede, üniversite öğrencileri için 498 milyon liralık katkı payını bütçeden karşıladıklarını söyledi.
2013 yılı bütçesiyle akademik altyapıyı daha da güçlendirdiklerini anlatan Şimşek, üniversitelerin öğretim elemanı ve personel ihtiyacını hızlı bir şekilde karşılayabilmek için ilave 14 bin atamaya izin verdiklerini bildirdi.
2013 yılında kamu sağlık harcamaları için Sosyal Güvenlik Kurumu ve merkezi yönetim bütçesinde 67,9 milyar kaynak öngördüklerini anlatan Şimşek, bu rakamın, 2012 yılına göre yüzde 11,1 oranında arttığını, 2002'ye göre ise 5 kattan fazlasına ulaştığını, böylece eğitimden sonra en fazla kaynağı sağlığa ayırmış olduklarını kaydetti.
Tüm illerde uygulanan aile hekimliği hizmeti ile vatandaşlara kolayca ulaşabilecekleri, birinci basamak sağlık hizmeti sunduklarını ifade eden Şimşek, aile hekimliği için 2013 yılı bütçesinde yüzde 17,1 oranında bir artışla 4 milyar kaynak tahsis ettiklerini vurguladı.
2013 yılı bütçesiyle ve istihdamı, dolayısıyla daha fazla destekleyeceklerini belirten Şimşek, tarıma ve çiftçiye de desteği artırarak devam ettireceklerini bildirdi. Bakan Şimşek, tarıma ayrılan toplam destek tutarını 2013 yılında 13,1 milyar liraya çıkartıklarını da vurguladı.
'Kentsel dönüşüme 1 milyar lira'
Bakan Şimşek, riskli yapıların fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerine dönüştürülmesi amacıyla Kentsel Dönüşüm Programı'nı başlattıklarını belirtirken, deprem başta olmak üzere Türkiye'yi her türlü afet riskine karşı daha güvenli hale getirecek projeye 2013 yılı bütçesinde, Çevre Katkı Payı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Döner Sermayesinden gelen tutarla birlikte, yaklaşık 1 milyar lira kaynak ayrıldığını bildirdi.