Oktay ENSARİ/KAYSERİ, (DHA)- ÇEVRE ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, imar barışını, imar alanında son 30 yılın en önelim olayı olarak değerlendirdi. Geçmişte Türkiye’de 13 farklı imar affının yapıldığını, ancak bunların kalıcı bir çözüm getirmediğini belirten Bakan Özhaseki, İmar Barışı\'nda, 13 milyon yapıyı kapsayan Yapı Kayıt Belgesi\'ne vatandaşların 8 Haziran Cuma gününden itibaren başvurabilecekleri, sürenin 31 Ekim\'de sona ereceğini açıkladı.
Türkiye’de 1950’li yıllardan itibaren bir göç dalgasının yaşandığını dile getiren Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, bu dönemlerde gerekli hazırlıklar yapılmadığı için günümüzde sorunların yaşandığını söyledi. Türkiye’nin yapı stoğuna ilişkin DHA\'ya değerlendirmelerde bulunan Bakan Özhaseki, \"Geldiğimiz noktada içimiz acıyarak söylüyoruz, Türkiye’de yapı stoğu olarak sağlıksız yapılar bulunduğu gibi, kimliksiz yapılar da mevcut. Ruhsatsız, iskansız, insanların aklına estiği gibi inşa ettiği yapılar var. Bu ortam doğru bir ortam değil. TÜİK verilerine göre 26 milyon 358 bin gibi bir sayı var. 26.5 milyon civarında bağımsız birimimiz var. 9.5 milyon civarında da binalarımız var. Bunların içinde imara aykırı yapı ne kadar diye soruyoruz, bunları bilen belediye başkanımız da yok ne yazık ki. Herhalde şu anda imara aykırılık teşkil eden yapı sayısı yüzde 50’lerin üzerindedir. Siyaset kurumu bu sorunlara çözüm bulma yeridir. Bunlara gözümüzü kapatamayız\" diye konuştu.
\'TÜM KAPASİTEMİZLE ÇALIŞACAĞIZ\'
İmar Barışı Düzenlemesi’nden yararlanacak vatandaşların durumu hakkında önemli tespitlerde bulunan Bakan Özhaseki, imara aykırı yapılar arasında hazine arazisine inşa edilen yapıların da bulunduğunu söyledi. Bakan Özhaseki, şöyle konuştu:
\"Önemli sorunlarından biri de vatandaş gelmiş hazine arazisi üzerine evini yapmış. İkincisi, zamanında, tapu tahsis belgeleri verildiğinde ya müracaat etmemiş, ya da zamanını kaçırmış. Ruhsatla ilgili sorunlar var. Vatandaş bildiği gibi eski usulle evini yapmış, belediyeye de hiç uğramamış. Ruhsata aykırı olan eklentiler yapanlar var. Bunları yan yana getirdiğinizde ciddi bir sorun yumağı ortaya çıkıyor. Bizim tüm kapasitemizle çalışarak bunları kayıt altına almamız, daha sonra da kentsel dönüşüm konusunda Türkiye’de ne yapılabilecekse o konularda varımızı yoğumuzu ortaya koymamız lazım. Bunları yapmazsak görevimizi tam anlamıyla yerine getirmiş olmayız. Kandilli Rasathanesi ekonomik etki analizi raporunda şöyle deniliyor: Eğer siz bir birimlik harcama yaparsanız, depremde karşınıza çıkacak 7.3 birimlik hasara mani olursunuz. Örneğin Marmara Depremi\'nde 15 milyarlık bir hasar var. Zamanında 2 milyar liralık bir harcama yapılmış olsaydı, o belaların hepsine göğüs gerebilirdik. Sorunlar, imara aykırılıklar nasıl sonuçlar ortaya çıkarıyor diye baktığınızda, sosyal donatı alanlarının eksikliğinden dolayı şehirlerin yaşanmaz hale geldiğini görüyoruz. Bu durum İstanbul ve çevresinde daha belirgin hissediliyor. Arabaların park edileceği yer yok, yeşil alan yok, okul alanları sıkıntılı. Tüm bunlar karşımızda bir bela olarak duruyor. Birçok insan kamu hizmetlerinden yararlanmak konusunda kaçak hareket ediyor. Su ve elektrik gibi hizmetleri kaçak yollardan elde ediyor.”
\'TERTEMİZ BİR SAYFA AÇIYORUZ\'
İmar Barışı Kanunu\'nun detaylarına da değinen Bakan Özhaseki, vatandaşların bu düzenlemeden yararlanmak için kendi istekleriyle gelip başvuruda bulunacağını açıkladı. Vatandaşın beyanının esas alınacağını söyleyen Bakan Özhaseki, şöyle devam etti:
\"Bir denetim firmasına tespit ettirmeye gerek yok. Vatandaş kendi yaptığı yerin şahıs arazisi mi yoksa hazine arazisi mi olduğunu bilir. İmara aykırı olup olmadığını da bilir. Beyan ettikten sonra altına bir tane de fotoğraf koysun, ne olduğunu bilelim. Bunu veren vatandaş konutlarda yüzde 3, işyerlerinde ise yüzde 5 oranında parayı yatırdığı takdirde, kendisine yapı kayıt belgesini verelim. Kaçaklık durumundan, kavgalı olmaktan, cezalardan kurtulsun. Kat irtifakına geçmek isterse, iki misli bedel verdiği takdirde geçebilecek. Yıkım kararı, para cezası varsa bunlar da düşecek. Hazine üzerinde oturanlar için yapı kayıt belgesi almak esas. Müracaat ederek buranın satışını isteyebilir. Bakanlık vasıtasıyla oturduğu yer kendisine satılacak. Daha önceden Bakanlık, belediyelere devrediyor, belediye de bu alanların satışını gerçekleştiriyordu. Şimdi bu formaliteler kalkıyor, vatandaş rayiç bedel üzerinden tapuyu alabiliyor. Bu düzenlemenin imar affından farklı olan bir tarafı var. En önemli tarafı, halihazırdaki durumu biz tespit ediyoruz sadece. Bu eline geçince vatandaş, ruhsat almış gibi gidip imarda ne varsa onu yapamayacak. Ya da yıkıp aynısını yeniden inşa edemeyecek. Eğer binayı yıkıp yeniden yapmak istiyorsa, belediyeye müracaat edecek, halihazırdaki mevzuat neyse ona uygun yapacak. Belediyeden ruhsat alarak ona göre işlem yapabilecek. Burada tertemiz bir sayfa açıyoruz. Bundan sonra aynı şekilde devam edenlerle ilgili Yargıtay Genel Kurulu’nun aldığı, hapis cezalarının ertelenemeyeceği gibi bir karar var. Burada sorumluluğu olan herkes direkt olarak hapis cezası alacak. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri olarak da bunu takip edeceğiz. Bundan sonra hiç kimse aynı şekilde devam edemez. Bu milli bir servet. Her isteyen üzerine istediği yapıyı inşa edemez.”
\'MÜRAACATLAR NASIL YAPILACAK?
Bakan Özhaseki, yapı kayıt belgesine başvuruların 8 Haziran\'da başlayacağını söyledi. Vatandaşların kendi rızasıyla müracaatı ve kendi beyanının esas alınacağını kaydeden Bakan Özhaseki, \"Müracaatlar e-devlet sistemi üzerinden veya bakanlığın yetkilendireceği kuruluşlara başvurularak yapılacak. Başvuruları vatandaşlar e-devlet sistemi üzerinden takip edilecek. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri Cuma gününden itibaren vatandaşların hem başvurularını kabul edecek, hem de bilgi ve destekte bulunacak. Başvurular 8 Haziran Cuma gününden başlayıp, 31 Ekim 2018\'e kadar devam edecek\'\' şeklinde konuştu
YAPI KAYIT BELGESİ BEDELİ NASIL HESAPLANACAK?
Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, yapı kayıt belgesi bedeliyle ilgili olarak da, \'\'Yapı kayıt belgesi başvuru bedeli, arsa emlak değeri ile yapı yaklaşık maliyeti toplamı üzerinden konutlarda yüzde 3, ticari kullanımlarda ise yüzde 5 olarak hesaplanarak tahsil edilecek. Yapı kayıt belgesinden elde edilen gelirler, deprem ve afet risklerine hazırlık kapsamında ve kentsel dönüşümdeki çalışmalarda kullanılmak üzere bütçeye gelir olarak kaydedilecek. Bu kapsamda, kentsel dönüşüm çalışması yürüten belediyelere yüzde yüz yerli inşaat malzemelerini tercih etmeleri halinde sıfır faizli kredi imkanı da sağlanacak\'\' diye konuştu.
İMAR BARIŞI VE YAPI KAYIT BELGESİYLE İLGİLİ SORULAR
Bakan Özhaseki, konuyla ilgili sorulara ise şu yanıtları verdi:
İmar Barışı hangi tarihten önceki yapıları kapsar?
31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapıları kapsar.
İmar Barışı başvuruları nereye yapılır?
-Başvurular Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kuruluşlara yapılır.
Yapı Kayıt Belgesi Nedir?
-İmar Barışı kapsamında değerlendirilmiş olan yapılar için oluşturulacak belgedir.
İmar Barışı sürecinde ödenecek olan Yapı Kayıt Belgesi bedeli nasıl belirlenecektir?
-Arsa emlak değeri ile yapı yaklaşık maliyeti toplamı üzerinden hesaplanan bedelin konutlarda yüzü 3’ü, ticarette yüzde 5’i olacak şekilde belirlenir.
Yapı Kayıt Belgesi kalıcı İmar hakkı sağlar mı?
-Yapı Kayıt Belgesi imar açısından ekstra bir hak sağlamaz, müktesep oluşturmaz. Yapı kayıt belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatı hükümleri uygulanır.
İmar Barışı\'ndan önce alınmış yıkım kararları ve idari para cezaları ne olacak?
-İmar Kanunu’na göre alınmış yıkım kararları ve idari para cezaları varsa iptal edilecek.
Yapı Kayıt Belgesi alan yapılara su, elektrik ve doğalgaz bağlatılabilecek mi?
-Yapı Kayıt Belgesi alan yapılara su, elektrik ve doğalgaz bağlanabilecek.
İmar Barışı kapsamında kat mülkiyetine geçiş olacak mı?
-Yapı Kayıt Belgesi aldıktan sonra isteyen malikler tapuya müracaat ederek ve yapı kayıt belgesi için ödenen bedel kadar ilave ödeme yaparak, cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edebilecek.
-İmar Barışı için hangi tarihe kadar başvuru yapılabilecek?
-Müracaatlar 31/10/2018 tarihine kadar yapılabilecek.
Başvuru yapıldığı takdirde Yapı Kayıt Belgesi bedeli ne zamana kadar yatırılabilecek?
- Yapı Kayıt Belgesi bedelinin 31/12/2018 tarihine kadar yatırılması gerekmektedir.
Hangi yapılar İmar Barışı\'ndan faydalanamayacak?
-Üçüncü kişilere ait özel mülkiyete konu taşınmazlarda bulunan yapılar. Hazineye ait sosyal donatı için tahsisli araziler üzerinde bulunan yapılar. 3194 sayılı İmar Kanunu’nun Geçici 16. maddesinde belirtilen istisnai alanlarda bulunan yapılar.
Hazine taşınmazı üzerine yapılmış olan yapılar İmar Barışı\'ndan faydalanabilecek mi?
-Hazine taşınmazının sosyal donatı için tahsisli olması hali hariç olmak üzere bu yapılar da İmar Barışı\'ndan faydalanabilecek.
Yapı Kayıt Belgesi ne zamana kadar geçerlidir?
-Yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerlidir.
E-DEVLET\'LE YAPILACAK BAŞVURULARDA HANGİ BELGELER İSTENECEK
İmar mevzuatına veya ruhsata aykırı yapılara verilecek Yapı Kayıt Belgesi için e-devlet yoluyla başvuru yapacak vatandaşlardan şu belgeler istenecek:
1) E-devlet şifresi. 2) Geçerli bir cep telefonu numarası 3) Geçerli bir e-posta adresi 4) Beyan edilecek yapının adresi 5) Tapusu varsa ada ve parsel bilgileri 6) Toplam inşaat alanı; konutların ve işyerlerinin ayrı ayrı toplam alanları (m2) 7) Yapıdaki konut ve işyeri sayısı 8) Arsa/Arazinin emlak vergi birim değeri (TL/m2) (İlgili belediyesinden alınabilecektir.) 9) Yapının bulunduğu arsanın alanı; varsa tapudaki alan yoksa beyan edilecek alan (m2) 10) Yapı sınıfı (sistemin sunacağı seçeneklerden seçilecek) 11) İmar mevzuatına aykırılığın tarif edilmesi 12) Yapıyı gösteren ve ayrılık kısmını gösteren birer adet fotoğraf. (Fotoğrafların dosya formatı .jpg, .jpeg veya .png olmalıdır.)