Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, TBMM'de 2019 yılı bütçesini sundu. İç talepteki daralmaya dikkat çeken Bakan Albayrak, gerekli tedbirlerin alındığını ve dengelenme sürecinin başladığını söyledi.
Albayrak konuşmasında, küresel ekonomik risklere ve azalan büyüme trendine karşı Türkiye ekonomisinin zayıf kalmasının önüne geçilmesinin hayati öneme sahip olduğunu belirtti.
21 Aralık'a kadar kesintisiz olarak devam edecek olan 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu görüşmelerini TBMM Başkanı Binali Yıldırım başkanlığından başladı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, sunum yapmak üzere kürsüye geldi.
Albayrak, tamamlanan bütçe çalışmalarında emeği geçen herkese teşekkür ederek konuşmasına başladı. Albayrak'ın sunumundan satır başları şöyle:
"2018'de yüzde 3.8, 2019'da yüzde 2.3 büyüme ön görüyoruz.
"Ekim ve kasım ayında cari fazlası vereceğimizi göreceğiz.
"2018'de 170 milyar dolar ihracat hedefimize ulaşacağız.
"Kamu borç yükümüz tarihin en düşük seviyelerindedir.
"2018'de cari açığın 36 milyar dolarn altınada olmasını öngörüyorum.
"2019 Bütçesi dengelenme sürecinin en önemli destekleyicisi olacak.
"2019'da bütçe açığının 80,6 milyar lira olmasını bekliyoruz.
"Merkezi yönetim bütçe giderlerinin 2018'de 821,8 milyar lira, gelirlerinin 749,6 milyar lira, bütçe açığının 72,1 milyar lira olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz.
"Bütçeden tarıma 26,5 milyar lira kaynak ayırdık.
"Reel kesim kesintileri için 32,8 milyar lira kaynak ayırıyoruz.
"Reel sektörü desteklemeyi sürdürüyoruz.
"Sıkı para politikası 2019'da da tavizsiz sürecek.
"Sosyal harcamalara ayrılan kaynağı 62,1 milyar liraya çıkardık, bu da bütçenin yüzde 6,5'ine denk gelmektedir.
"Yerel yönetimlere ayrılan kaynak miktarı artırıldı ve 93,6 milyar liraya ulaştı.
"Bütçe giderlerinin yüzde 17'sini, 161 milyar lirayı eğitime ayırıyoruz.
"2019 bütçesinden sağlıa 157 milyar kaynak ayırdık.
"Yüzde 110 seviyesinde öngörülen iç borç çevirme oranının tüm finansal saldırılara rağmen yüzde 95 seviyesinde gerçekleşmesi planlanıyor.
"Kısa süre içinde altına dayalı tahvil ihracı olacak.
"Tamamlamayı hedeflediğimiz kayıp dışı ekonomiyle mücadele çalışmalarımıza devam edeceğiz.
"Vergi beyannamelerinin verilmesi, vergi kanunlarının getirdikleri yükümlülüklerin neredeyse tamamını elektronik ortamda gerçekleştirilmesini sağladık.
2017 yılından küresel ekonomi üretim yatırım ve uluslararası ticarette güçlü bir performans gerçekleştirmiştir. Ekonomiyi canlandırmaya yönelik mali tedbirlerle 2017'de güçlü bir büyüme performansı elde ettik.
- Türkiye 2018'de de güçlü büyüme seyrin sürdürmüştür.
- Finansal istikrarı desteklemek amacıyla gerekli tedbirler alındı. Sıkı para ve maliye politikasıyla ekonomide dengelenme politikası sürdürülecek. Dengelenme süreci enflasyon göstergelerinde de etkisini gösterdi.
- Son dönemde düşen petrol fiyatları petrol ihracatçılarını olumsuz etkileyecektir.
- Gelişmiş ülkelerde ekonomik büyümenin hız kesmesi beklenmektedir.
"Yılın 3. çeyreğinde iç talep ivme kaybetti. Kasım ayından sonra Aralık ayında da devam edecek KDV indirimlerinin ve enerji fiyatlarında zam yapılmayacağı etkisiyle enflasyonla mücadelede güçlü bir yapı yakalayacağımıza inanıyoruz. YEP'teki 2018 hedefimizi yakalayacağımızı öngörüyoruz.
"Ekonomideki dengelenme olumlu seyretmekte. 2017 yılında 157 milyar dolara yükselen ihracatımız, bu artışı sürdürerek kasım ayında en yüksek değere ulaşmıştır ve yıl sonunda 170 milyar dolar hedefini yakalayacaktır.
"Turizmde yaşanan toparlanma cari açığın düşmesinde etkili olmuştur. Aryan turist sayısına bağlı olarak turizm gelirlerimizde önemli artışlar yaşanmıştır. Yıllık bazda 38,9 milyon kişiyle rekor seviyeye ulaşmıştır. 2018 yılı mayıs ayı itibari ile cari dengelenmede çok iyi bir iyileşme görüyoruz. Ekim ve kasım aylarında da cari fazla vereceğimizi göreceğiz.
- Son dönemde finansal piyasalarda yaşanan dalgalanmalara karşı bankacılık sektörü sağlıklı ve güçlü yapısını korumuştur. Bankaların mali yapıları ve aktif kaliteleri yakından izlenmekte ve sektörün mali yapısını güçlendirecek bir politika seti uygulanmaktadır.
- Küresel ekonomide riskler ve yavaşlayan büyüme ortamı göz önünde alındığında Türkiye ekonomisinin sermaye akımı ve jeopololitik risklere karşı zayıf kalmasının önüne geçilmesi büyük bir önem arz etmektedir.
- Kamu maliyesinde 2002 yılından bu yabna yaptığımız reformlar sayesinde bütçe açıklarını ve borç stoklarını çok düşük seviyelere indirdik. Kamu borç yükümüzde tarihin en düşük seviyelerindedir. 2002 yılında yüzde 72,1 olan kamu borç stoğunun milli gelire oranı 2017 yılında yüzde 28,3 olmuştur.
- 2018 yılında bütçe açığının 72.1 milyar TL, 2019'da bütçe açığının 80.6 milyar TL olmasını bekliyoruz. Personel giderleri yüzde 35 artacak.
- Yeni ekonomi programında mali disiplin ekonomi politikasının temel çipası olarak başta tasarruflar olmak üzere uygulamaya konulacak. Yapısal tedbirlere merkezi yönetim bütçe açığının gayri safi yurt dışı hasılaya oranını program boyunca yüzde 2'nin altında tutacağız.
- Bu çerçevede 2017 yılında yüzde 1,5 olarak gerçekleşen merkezi yönetim bütçe açığının gayri safi yurt içi hasılaya oranını 2018 yılında 1,9 ve 2019 yılında ise yüzde 1,8 olarak öngörüyoruz. Buna bağlı olarak, 2017'de yüzde 1,8 olan genel devlet açığının 2018 yılında yüzde 2,4 ve 2019 yılında yüzde 1,6 olmasını hedefledik.
- Enflasyon farkı (emekli ve memur zamları) dahil zamlarla emeklilere verilen bayram ikramiyeleriyle yüzde 36,5 oranında artış yaşamıştır.
- 2019 yılı bütçesinin en önemli özelliklerinden biri tasarruf bütçesidir. Tasarruflar sayesinde kamu kaynaklarının verimsizliğinin önüne geçilirken, işçimizin memurumuzun haklarını koruduk. Yaşlılara, çocuklara, kadınlara desteklerimizi artırarak sürdürdük.
- 2018 yılında ilk defa istihdam edilecek her genç çalışan için 883 TL vergi ve prim desteği, 1603 TL ücret desteği olmak üzere toplam 2486 TL tutarı devletimiz tarafından karşılanmaktadır.
- Zor günlerinde de devlet olarak yanında olmak için vergisini düzenli olarak ödeyen mükelleflerimize hesaplanan gelir ve kurumlar vergisinin yüzde 5'i oranında indirimler getirdik. Vergi borçlarını 60 aya kadar ödeme imkanı getirdik. Net asgari ücretin vergi tarifesi sebebiyle dönem başında belirlenen miktarın altına düşmesini kalıcı olarak önledik.
- Kreşlere ödenen tutarın alık olarak asgari ücretin yarına kadar olan kısmını gelir vergisinden muaf tuttuk. Yeni araç alımında 10 bin tlye kadar ötv indirimi sağladık. Kayıt dışı ekonomiyle etkin mücadeleye devam ediyoruz.
- Yeni araç alımında 10 bin tlye kadar ötv indirimi sağladık.
- Kayıt dışı ekonomiyle etkin mücadeleye devam ediyoruz.
- Elektronik uygulamaları da yaygınlaştırmaya devam ediyoruz. Vergi beyannemelerinin verilmesi, tahsilat işleri, defter ve belgeler dahil olmak üzere vergi kanunlarımızın mükelleflere getirdiği yükümlülüklerin neredeyse tamamı artık elektronik uygulamalara vasıtasıyla gerçekleştirilmesini sağladık. Bunun yanı sıra idari işlemleri elektronik ortama taşıdık. 30 milyon adet tebliğ belgesini elektronik ortamda tebliği ettik 300 milyon tasarruf sağladık. Küçük ölekli mükelleflerimizin vergiye uyum maliyetlerini azaltıyoruz.
- Belirli şartları sağlayan mükelleflerimizin yeminli mali müşavirlerce hazırlanmış KDV iadessi tasdik raporuyla talep ettikleri KDV iade tutarların yüzde 50'si yapğılaacak il kontrole göre 10 iş günü içerisinde teminat alınmaksızın iade edilmesini kalan tutarın da daha sonra yapılacak kontroller çerçevesinde iaade edilen bir sistemi önümüzdeki yıkl itibari ile başlatıyoruz.
- Mükellef hizmetleri merkezini yebniden yapılandırıyoruz. İneraktif vergi dairesinin kapsamını geliştiriyoruz. Bir çok işlemi vergi dairesine gitmeden elektronik ortamda yapılmasını sağlıyoruz.
- Dünya bankasının hazırladığı rapora göre iş yapma kolaylığına göre türkiye 2018 ülke arasında 190 ülke arasında 17 basamak yükselerek 60'ıncı basamaktan 43, sıraya yükselmiştir
- Vergilendirmede muhtemel risk alanları tespit edilecek. İmzalanan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının sayısı 90'a ulaştı. Mecbur olmadıkça yeni indirim, istisna ve muafiyet gelmeyecek.
- KDV iadelerinin hızlı yapılabilmesi için yoğun bir şekilde çalışıyoruz. Bazı işlemleri vergi dairesine gitmeden yapılabilir hale getirdik. Mükellef hizmetleri merkezini yeniden yapılandırıyoruz.
- Yapısal reform öncelikli politikalarımız devam edecek. 7.20'lere yükselen kur 5,10 seviyelerine kadar geri çekilme gördük. Kredi faizlerinde yüzde 45'lerden yüzde 20'lere indik.
- Politika faizlerinin Cumhuriyet tarihindeki en düşük seviyede olduğu günleri gördük. Önümüzdeki dönemde mali disiplinin korunması ekonomi politikalarının en öncelikli hedefi olacak.