Şam’ın yeni yönetimi ile iyi ilişkiler geliştirmeyi amaçlayan Bağdat, Suriye’deki IŞİD faaliyetleri ve İsrail varlığına karşı yönetimden net tavır beklediğini açıkladı. ABD, Rusya ve Türkiye’nin de içinde yer aldığı yabancı askerî güçlerin durumunu görüşmek için bu ülkelerle müzakerelere başlandı.
Suriye’de IŞİD’in faaliyetlerinin artması ve Irak’ı tehdit etmesinin yanı sıra İsrail ordu güçlerinin Suriye’de nüfuz alanını genişletmesi Irak yönetimini sınırda alarma geçirdi. Suriye sınır hattına ağır silah desteğinde binlerce asker konuşlandıran Bağdat yönetimi, Suriye’nin yeni yönetimi ile görüşmek için iki talep konusunda harekete geçilmesini istiyor.
Irak Haber Ajansı’nın (INA) televizyonuna açıklama yapan Irak’ın Şii Başbakanı Şiya es-Sudani, Suriye yönetiminin IŞİD'e karşı mücadele ve İsrail'in Suriye topraklarına yönelik müdahalesi konusunda net bir tavır almasını beklediklerini belirterek, “Suriye’nin dış çatışmaların üssü olmasını istemiyoruz. Sınırların güvenliği ve mültecilerin geri dönüşü konusunda Suriye ile koordinasyon halindeyiz ve destek sağlamaya hazırız" dedi.
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin de açıklamasında, Suriye’deki güvenlik durumuna dair istikrarın Irak’a olumlu yansıdığını söyledi. Suriye’de gerginliğin devam etmesinin tüm bölgeyi olumsuz etkilediğine dikkat çeken Hüseyin, "Yeni Suriye yönetiminin Suriye toplumundaki çeşitliliğin önemini anlayacağını" umduğunu söyledi.
Şii grup direniyor
Suriye ile Irak ilişkilerinin normalleştirilmesine yönelik Türkiye ve Suudi Arabistan’ın girişimi ile Suriye Dışişleri Bakanı Esaad el Şeybani'nin Bağdat’ı ziyaret etmeye yönelik hazırlık yaptığı ancak bu konudaki engellerin aşılamadığı bildirildi. Irak hükûmetinde yer alan en büyük siyasi blok Şii çerçevesinin, Suriye geçici Devlet Başkanı Ahmed el-Şara'nın “geçmişteki terörist faaliyetlerini” gerekçe gösterip Şam yönetimi ile ilişki kurulmasına karşı çıkmasının iki ülke arasındaki görüşmeleri engellediği belirtildi.
Rusya üsleri için kapı aralandı
Beşar Esad yönetiminde ülkeye konuşlanan Rus askerî güçleri ile Kuzeydoğu ve Batı Suriye’de faaliyet gösteren Türkiye, ABD ve koalisyon ülkeleri askerlerinin Suriye’den çıkmasına yönelik Şam’ın yeni yönetiminin müzakerelere başladığı bildirildi. Suriye Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra, Kremlin ile yapılacak herhangi bir anlaşmanın ülkenin çıkarlarına hizmet etmesi ve kazanımlar sağlaması koşuluyla Rusya'nın, Suriye kıyılarındaki hava ve deniz üslerinde faaliyetlerini sürdürmeye devam edebileceğini belirtti.
Rusya'nın yeni Suriye hükûmetine yönelik tutumunun yapılan görüşmeler kapsamında "önemli ölçüde iyileştiğini" ifade eden Ebu Kasra, Şam'ın Rus taleplerini incelediğini açıkladı. Washington Post'a konuşan Ebu Kasra, Esad'ın en güçlü müttefiki Moskova yönetimine atıfta bulunarak "Siyasette kalıcı düşmanlar yoktur" dedi.
Ebu Kasra, Tartus'taki deniz üssü ile Lazkiye'deki Hmeymim hava üssünün Rusya tarafından kullanılmaya devam edilip edilmeyeceği yönündeki soruya, "Bundan Suriye için bir çıkar elde edersek, evet" yanıtını verdi.
ABD ve Türk askerlerinin durumu
Ebu Kasra, Şam yönetimi olarak birçok ülkeyle savunma anlaşmaları üzerinde çalıştıklarını, bu kapsamda hem ABD hem de Türkiye ile Suriye topraklarındaki askerî üslerinin statüsü konusunda hassas müzakereler yürüttüklerini belirterek, Ankara ile yapılacak yeni askerî anlaşmaların ülkedeki Türk güçlerinin azaltılması veya "yeniden dağıtılmasını" içerebileceğini kaydetti.
Ebu Kasra, ABD'nin Suriye'nin kuzeydoğusunda askerî varlığını sürdürmesi ihtimaline ilişkisine yönelik ise, konunun "hala müzakere aşamasında" olduğunu söyledi. Ebu Kasra, "Herkes Trump'ın iktidara gelmesini bekliyordu. Meselenin ABD yönetimi ile yeni Suriye hükümeti arasında biraz zamana ihtiyacı var" diye konuştu.
"SDG’nin durumu ne olacak?
Washington Post’a göre, yeni Suriye yönetimi, Suriye topraklarının yaklaşık yüzde 25'ini kontrol eden Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile anlaşmak için diplomatik görüşmelere ağırlık verdi. Müzakerelerin detayları hakkında yorum yapmaktan kaçınan Ebu Kasra, meselenin diplomatik yoldan çözüleceğine inandığını söyledi.
Ebu Kasra, Savunma Bakanlığı'na birleşik bir blok olarak katılma teklifinin SDG tarafından reddedildiğini açıkladı.
Kuzeydoğu Suriye’nin Şam otoritesine tâbi olmasını ve hükûmetin buradaki hapishaneleri kontrol etmek istediğini de ifade eden Ebu Kasra, "Askeri çözüm her iki tarafta da kan dökülmesine yol açacak ve bizim tahminlerimize göre çözüm barışçıl olacak. Biz askeri çözüme meyilli değiliz. Esad’ın devrilmesinden bu yana geçen haftalarda, ABD'li yetkililer, SDG'nin bazı unsurlarının yeni hükümete, güvenlik ve askeri kurumlar da dahil olmak üzere dahil edileceğini öngördüler, ancak "Suriye Kürtleri"nin yarı özerk bir bölgeye sahip olamayacağını öne sürdüler. Şam da bölgede herhangi bir özerklik biçimini kategorik olarak reddetti” diye konuştu.
100 silahlı grup Savunma Bakanlığı altında toplandı
Ebu Kasra, Suriye'deki yaklaşık 100 silahlı grubun Savunma Bakanlığı'na katılmayı kabul ettiğini ancak güneydeki bazı silahlı grupların Şam’ın kararına direnerek faaliyetlerine devam ettiğini kaydetti.