Anayasa Mahkemesi (AYM), 1 Eylül’de dershanelerin kapatılmasını öngören yasayı oyçokluğuyla iptal ederken, milyonlarca öğrenci ve velileri ile eğitimciler için çözüm bekleyen çok sayıda sorun çıktı. Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, bugün dershanelerle ilgili bazı sivil toplum kuruluşlarını toplantıya çağırdı. Bu arada Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan’ın 1 Eylül’de dershanelerin kapatılmasına ilişkin yasanın iptali yönünde oy kullandığı belirlendi. AYM 5’e karşı 12 oyla nitelikli çoğunlukla iptal kararı verdi.
Hürriyet'ten Nuran Çakmakçı'nın haberine göre, bir kısmı temel liseye dönüşen dershanelerle ilgili 10 önemli sorun şöyle:
1- Temel liseye dönüşen dershaneler
Türkiye’de toplam 3 bin 600 dershane var. Dershaneleri kapatma kararının ardından Milli Eğitim Bakanlığı, geçiş dönemi için isteyen dershanelere, temel lise adı verilen ve dört yıl sonra özel okul olabilecekleri bir yapı önerdi. Kapanmak zorunda kalacak dershaneler temel lise olmak için Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’ne başvurdu. Başvuran 2 bin 200 kurumdan sadece 799’u temel lise oldu. Şimdi AYM kararının ardından başvurusu onaylanan liselerin tekrar dershaneye dönüşüp dönüşemeyeceği, onaylanmayanların ise yeniden dershane faaliyetlerini sürdürüp sürdüremeyeceği tartışılıyor.
2- Çift ruhsatlı
Kurumlar Temel lise onayı alanların neredeyse tamamı çift ruhsatlı. Birçoğunun geçmiş yıllarda aldıkları ve 1 Eylül 2015’te bitmesi planlanan dershane ruhsatı ile yeni aldıkları temel lise ruhsatı bulunuyor. Aynı binada hem dershane hem de temel lise olarak devam edip, çift müdürü olanlar var. Çift ruhsat devam edecek mi, bilinmiyor.
3- Öğrenci ve okullara teşvikler
Geçen yıl 80 kurum temel liseye dönüştü. Bakanlık da temel liselere öğrenci başına aylık 3 bin TL, özel okullara da 3 bin 500 TL’ye kadar teşvik verdi. Bakanlık 167 bin 429 öğrenci başına özel okullara ve temel liselere toplam 576 milyon 774 bin 765 TL ödedi. Şimdi bu teşviklerin devam edip etmeyeceği de merak konusu.
4- Temel lise öğrencileri
Liselerin son sınıflarından üniversiteye hazırlanmak için adeta göç edercesine temel liseye kayıt yaptıran öğrencilerin tekrar eski okullarına dönüp dönemeyeceği de önemli bir sorun. Köklü liselerin yöneticileri, daha önce temel liseye kaptırdıkları öğrencilerinin, kontejan olması ve puanlarının uyması halinde geri dönebileceği sinyalini veriyor. Ancak, bunun için nakil döneminin beklenmesi gerektiğini söylüyorlar.
5- Kayıt ücretleri
Liseye yeni başlayacak olan öğrenciler, birkaç ay önceden temel liselere kayıt yaptırarak ücret ödemeye başladı. Velilerin cebinden yıllık 7 ile 15 bin lira arasında değişen ücretler çıktı. Temel liseye kayıt yaptırıp şimdi yeniden devlet okuluna geçmek isteyen öğrencilerin, ödenen ücretleri geri alıp almayacağı belli değil. Bazı dershaneler ücretlerin geri ödeneceğini söylerken, bazıları yorum yapmıyor.
6- Devlete başvuran dershane öğretmenleri
Milli Eğitim Bakanlığı dönüşüm kapsamında dershane öğretmenlerini devlet kadrosuna alacağını açıklamış, bunun için başvuruların 1 Temmuz-1 Ağustos arasında yapılacağını vurgulamıştı. 1 Ocak 2014 itibariyle toplam 6 yıllık sigorta primi ödeyen dershane öğretmenlerinin bir kısmı bunun için başvurdu. Bu öğretmenlerin ne olacağı merak konusu.
7- Liselerde açılan kurslar
Dönüşüm sürecinde birçok devlet okulu ve özel lise, öğrencilerini üniversite sınavına hazırlamak için farklı yöntem izledi. Bir kısmı daha önce dershanede çalışan bir grup öğretmenle dışardan destek alma yolunu seçerken, bir kısmı da kadrolu öğretmen aldı. Bazı okullar bu yeni yapılanma için veliden ek ücret istedi. Şimdi velilerden alınan bu paraların nasıl ödeneceği merak ediliyor. Ayrıca alınan öğretmenlerin bu durumda ne olacağı da belirsiz.
8- Dershaneye dönüşmek isteyenler
Bu süreçte hiçbir adım atmayan dershaneler, en şanslı olanlar gibi görünüyor. Çünkü bunlar dönüşüm için başvurmadı. Okulları için masraf ya da tadilat yapmadı, sadece öğretmenlerini gönderirken tazminatlarını ödedi. Şimdi dershane olarak faaliyetlerini sürdürüp sürdürmeyecekleri gerekçeli karar sonrasında belli olacak.
9- Bakanlığın takviye kursları
Milli Eğitim Bakanlığı, kapanan dershanelerin boşluğunu, devlet okullarında açtığı takviye kurslarıyla doldurmayı planlıyordu. Dersverecek öğretmenlerin saat ücretlerini de 10 liradan 20 TL’ye çıkardı. Şimdi bu kursların devam edip etmeyeceği belli değil.
10- Hukuki boşluk
Bütün sorunların aşılması için top Milli Eğitim Bakanlığı’nda. Bakanlığın, gerekçeli kararın ardından dershaneleri yasal zemine oturtacak yeni bir düzenleme yapması şart. Ancak yasal düzenleme için TBMM onayı da gerekiyor.
Yanıt bekleyen sorular
- Temel liseler bu kararın ardından öğrenci kaydı yapabilecek mi?
- Teşvikler devam edecek mi?
- Takviye kursları kalkacak mı?
- Temel liselerin durumu bundan sonra ne olacak?
- Milli Eğitim Bakanlığı, yeni yol haritasını ne zaman belirleyecek?
- Bakanlığın belirleyeceği yol haritasına göre yasa teklifi ne zaman hazırlanacak?
- Kanun teklifi ne zaman TBMM’ye sunularak yürürlüğe girecek?
- Milli Eğitim Bakanlığı, yeni düzenlemede dershane açma şartlarını zorlaştıracak mı?