Avrupa Birliği'nin (AB) Uyuşturucu Raporu'na göre 15 ile 64 yaşları arasındaki 93 milyon Avrupalı hayatında en az bir kez uyuşturucu kullanmış. 2015 yılında uyuşturucu suçlarınınsa 1,5 milyonu aştığı bildirildi. Avrupa'da uyuşturucu olarak en çok marihuana kullanılıyor. 100 sayfalık raporda nargile benzeri bong, vaporizatör ve esrarlı sigaranın yaygın olduğuna da yer veriliyor. Hollanda, İspanya, Portekiz ve Çek Cumhuriyeti'ndeki liberal uygulamalar sayesinde marihuanaya ulaşmak çok kolay. Litvanya, Slovakya ve Yunanistan'da ise uyuşturucu bulunduranlar ağır cezaya çarptırılabiliyor. Bir kilo esrarla yakalanan 10 yıla kadar hüküm giyebiliyor.
620 sentetik uyuşturucu çeşidi
Psiko-aktif madde (NPS) olarak adlandırılan suni uyuşturucular uzmanları daha çok kaygılandırıyor. Malum uyuşturucuların kimyasal çeşitlemeleri olan NPS'ler sayesinde yasaklar baypas edilebiliyor ve ‘yasal uyuşturucu' olarak adlandırılan bu maddeler özel satış yerlerinde ve internet üzerinden satın alınabiliyordu. AB ülkelerinde 620 çeşit sentetik uyuşturucu kullanıldığı saptanmış. Uzmanların tek tesellisi yeni NPS türlerinin azalmakta oluşu. AB'nin erken uyarı uzmanları 2015 yılında NPS ailesine 98 yeni sentetik maddenin daha eklendiğini ancak bu sayının 2016'da 66'ya düştüğünü ortaya çıkardı.
‘European Monitoring Center for Drugs and Drug Addiction' (EMCDDA) adlı izleme merkezinden Andrew Cunningham, sentetik uyuşturucu türlerinin eski hızla artmamasında bu maddelerin birçok ülkede yasaklanmış olup yasal yollardan değil de sadece karaborsadan tedarik edilebilmesinin önemli rol oynadığını söylüyor. Marihuana, kokain ve amfetamin gibi uyarıcı madde türevlerinin satışı Almanya'da da yasaklandı. Çin, bu maddelerin seri imalatının yapıldığı atölyelerde üretilen 100 sentetik maddeyi yasakladı. Ancak uzmanlar çeşit olarak azalmış olsa bile psiko-aktif uyuşturucuya ulaşmanın son derece kolay olduğuna dikkat çekiyor.
Doğal marihuana sentetikler kadar zararlı değil
Sentetik kanabinoidlerin doğal üründen çok daha tehlikeli olduğunu belirten Cunningham, 2016 yılında Avrupa ülkelerinde 30 kişinin bu sentetikten öldüğünü, doğal marihuananın ise ölümcül olmadığını söylüyor. Hollanda'nın doğal marihuanayı serbest bırakması bu uyuşturucunun sentetik türevlerinin alıcı bulmamasında önemli rol oynuyor. Sentetik afyonlu maddeler de eroin etkisini taklit etmekle birlikte eroinden katbekat güçlü olduğundan ‘en tehlikeliler' sınıfına giriyor. Bu maddeler tıpta ağrı kesici olarak ve en küçük dozda yara bandına enjekte edilmiş olarak kullanılıyor.
Uyuşturucudan ölenler artıyor
2015 yılında aşırı dozda doğal ya da sentetik uyuşturucudan ölenlerin sayısı bir önceki yıla göre yüzde 6 oranında artarak 8 bin 400'ün üzerine çıktı. EMCDDA'nın kamu sağlığı sorumlusu Julian Vincente, 2008 yılında doruğa çıktıktan sonra sürekli azalan ölü sayısının aniden tırmanmaya başlamasının son derece endişe verici olduğunu söyledi. Ölümler Almanya'da da artıyor. AB uyuşturucu izleme merkezi bu nedenle bağımlılarla ailelerine hayat kurtaran Naloxon panzehirinin verilmesini öneriyor.
Uyuşturucu ticaretinin internete ve özellikle sadece özel arama motorları üzerinden ulaşılabilen ‘darknet'e kaymakta oluşu da ayrı bir endişe kaynağı. ‘Darknet' üzerinden yapılan ticaretin hacmi henüz büyük değil. Ancak ‘darknet'in bazı uyuşturuculara daha fazla kullanıcı tarafından ulaşılmasını kolaylaştırdığı belirtiliyor. Bu konuda Europol ile birlikte kapsamlı araştırma yapan EMCDDA'nın ‘Darnet'te uyuşturucu ticareti' adlı raporu ekim ayında yayınlanacak.
© Deutsche Welle Türkçe
Matthias von Hein