Avrupa Konseyi İşkence ve Kötü Muameleyi Önleme Komitesi (CPT), 2011 yılında Yunanistan hakkında bir bildiri yayımlamış, cezaevi koşulları ve kaçak göçmenlere yönelik uygulamaların Avrupa standartlarında olmadığı konusunda Atina’yı uyarmış ve ivedi önlem alması talebinde bulunmuştu. CPT, alınan önlemleri yerinde gözlemlemek amacıyla 2013 yılında Yunanistan’ı bir kez daha ziyaret etti.
Bu ziyaret sırasında 25 polis merkezi, sınır karakolu ve kaçak yabancılar için öngörülmüş “misafirhane” içinde incelemelerde bulundu. Bu mekanlarda tutulan kaçak göçmen, tutuklu ve mahkumlarla görüştü. Bu gözlemlere ilişkin raporunu da bu sabah yayımladı. CPT raporunda 2011 yılına oranla hiçbir şeyin değişmediği not edilerek, Yunanistan'daki durum “içler acısı” olarak tanımlanıyor. Polisin kötü muamele uyguladığı, cezaevi ve kaçak yabancılar için hazırlanmış merkezlerin normal kapasitesinin çok üstünde dolup taştığı, materyal ve hijyen koşullarının da yetersiz olduğu vurgulanıyor.
Ziyaret sırasında polisin kötü muamelesi hakkında çok sayıda şikayet aldığını not eden CPT, bu şikayetlerin büyük ölçüde yakalanma ve tutukluluk sırasında yumruk, tokat, cop ve sopa darbesi şeklinde tanımlandığını aktardı. Kötü muamelenin kimi zaman sözlü ve ırkçı karakterli olduğuna dikkat çeken CPT, Yunan hükümetinin geçmişten bu yana kötü muameleyi “ciddi bir sorun” olarak ele almamış olmasını da eleştirdi. Raporda kötü muameleye birçok örnek de sıralanıyor. Bunlardan birinde, kaçak konumdaki bir yabancı göçmene, Kypseli polis karakolunun tuvaletlerinde kar maskeli polisler tarafından, soyularak ve ayakları bağlanarak basınçlı su ve sopayla işkence yapılmasının anlatıldığı sahne de var.
'Hükümet derhal önlem almalı'
Yunan Barolar Birliği üyelerinin polis tarafından gerçekleştirilen kötü muamele şikayetlerine vurdumduymaz davrandığının altını çizen CPT, Yunan hükümetinden bu tür davranışların önüne geçilmesi için derhal önlem almasını istiyor. Yakalanan kişilerin parmaklıklara kelepçelenmesi uygulamasına son verilmesi, sorgulanan kişilerin haklarının kendilerine net olarak bildirilmesi ve sorguların elektronik kayıt altına alınması isteniyor.
Yunan polisi bünyesindeki ırkçılıkla mücadele için özel programlar hazırlanması çağrısında bulunan CPT, bu amaçla Atina’ya AB ve Avrupa Konseyi’nden yardım alması önerisinde bulunuyor. Yunanistan’a bu konuda benzer eleştiriler daha önce Avrupa İnsan Hakları Komiseri tarafından hazırlanan raporlarda da gündeme getirilmişti. Atina daha önce bu konularda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) önünde hakkında açılan davalarda birçok kez mahkum olmuştu.
Cezeavleri dolup taşıyor
CPT raporunda gündeme getirilen konulardan biri de Yunan cezaevlerinin kapasitelerinin üzerinde dolu olması. CPT verilerine göre Yunan cezaevleri şu anda kapasitelerinin yüzde 200 ile 300’ü üzerinde tutuklu veya mahkumla dolu. CPT bu konuda örnek olarak, 840 tutuklu ve mahkum için öngörülmüş Korydallos Cezaevi’nde 2 bin 300 kişinin bulunmasını gösteriyor.
Bu cezaevinde 9,5 metrekarelik tek kişilik hücrelerde 3 hatta 4 kişinin kaldığını belirtiyor. Bazı mahkumların yerde ve tuvaletlerde uyumak zorunda kaldığı hatırlatılıyor. Bazı hapishanelerde sıcak su ve ısıtma bulunmadığına işaret ediliyor. Raporda, Yunan cezaevi personeli sayısının yetersiz olduğu da kaydedilmekte.