Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanlığı için düzenlenen ve 4 tur süren seçimlerde İtalyan üye Antonio Tajani, yurttaşı Gianni Pittella'ya karşı yarıştığı son turda 351 oy alarak AP'nin yeni başkanı seçildi.
Strazburg'da devam eden AP Genel Kurulu'nda sabahın erken saatlerinde 6 adayla başlayan oylamalarda, 4. tura kadar salt çoğunluk sağlanamadı.
Kurallar gereği 4. turda en çok oyu alan iki aday yarıştı. Hristiyan Demokratlar grubu (EPP) adayı Tajani, 351 oy alırken, Sosyal Demokratlar adına seçime katılan Pittella 282 oyda kaldı.
AP'de 751 sandalye bulunuyor ve ilk üç turda salt çoğunluğu alan aday başkan seçiliyor. Eğer adaylardan hiçbirisi salt çoğunluğa ulaşamazsa o zaman dördüncü turda en yüksek oyu alan yarışı kazanıyor.
Strazburg’da pazartesi günü başlayan AP Genel Kurulunda gündemin birinci maddesi olarak belirlenen yeni başkanın seçimi için üyeler sandık başına gitti. 7 adayın katıldığı oylama öncesi sürpriz bir gelişme yaşandı.
Avrupa Liberaller ve Demokratlar İttifakı (ALDE) adayı Belçikalı Guy Verhofstadt’ın, EPP ve ALDE’nin Avrupa Birliği (AB) yanlısı bir koalisyon kurduğu belirtilerek adaylıktan çekildiği açıklandı. Verhofstadt’ın ve ALDE grubunun seçimlerde Tajani’yi destekleyeceği ilan edildi.
Adayların kısa tanıtımı ve her adayın üçer dakikalık Genel Kurula hitabından sonra oy verme işlemine geçildi. İlk tur oylamada Tajani 274 oy alırken, en yakın rakibi Sosyalist aday Pittella 183 oyda kaldı. Böylece adaylardan hiçbiri mutlak çoğunluğa ulaşamadığı için ikinci tur oylamaya geçildi. İkinci ve üçüncü turda da hiçbir aday salt çoğunluğu sağlayamadığı için kurallar gereği son turda en çok oyu alan iki aday yarıştı.
AP’nin yeni Başkanı Tajani, oylama öncesi yaptığı konuşmada, Avrupa’nın değişmesi gerektiğini belirterek, “AP Başkanı herkese yakın ve diyaloğa açık olmalıdır. Avrupa Birliği fikrine inanıyorum. Ben Parlamento başkanı olacağım, bir başbakan değil. Halka daha yakın olmak zorundayız. Kendimizi Brüksel’de fildişi kulelere hapsetmemeliyiz” ifadelerini kullandı. Tajani, İngiltere’nin gelecekte AB için önemli bir ortak olacağının da altını çizdi.
Sonuçların açıklanmasından sonra teşekkür konuşması için kürsüye davet edilen Tajani, zaferini İtalya'da geçen yıl meydana gelen depremde hayatını kaybedenlere adadığını belirterek, Avrupa için birlik çağrısı yaptı.
Avrupa için 'Yeniden birlik' vurgusu
AP başkanlığı seçimleri sırasında sürpriz gelişmeler de yaşandı. Daha önce İtalyan Beş Yıldız Hareketi lideri Beppe Grillo ile ortaklık için görüşüp başkanlığa adaylığını açıklayan Liberallerin lideri Verhofstadt, oylamaya saatler kala, Hristiyan Demokrat aday Tajani lehine adaylıktan çekildiğini açıkladı. Sosyal Demokratlar, Verhofstadt’ın eski İtalya Başbakanı Berlusconi’ye yakınlığıyla bilinen Tajani’ye desteğini ilan etmesini, “Verhofstadt Grillo’dan Berlusconi’ye savruldu” açıklamalarıyla eleştirdi.
AP’deki en büyük siyasi grup EPP’nin Başkanı Manfred Weber ise oylamalar sırasında yaptığı basın toplantısında, yeni ve güçlü bir Avrupa için koalisyona gittiklerini açıkladı. AB’de mutlaka reforma gidilmesi gerektiğine değinen Weber, ABD Başkanlığı koltuğuna oturacak olan Donald Trump’ın sözlerini hatırlatarak, “Trump önce ABD diyorsa biz de önce Avrupa demeliyiz” ifadelerini kullandı.
AP Başkanı'nın görevleri
AP Başkanı, Parlamento’nun resmi temsilcisi olarak tüm çalışmaları yönetiyor, Genel Kurula başkanlık ediyor.
Başkan aynı zamanda hukuki ve dış ilişkilerde AP’nin temsilcisi olarak görülüyor. AB bütçesine onay veren Başkan, AB kanunlarını, yürürlüğe girebilmesi için Konsey Başkanı ile birlikte imzalıyor.AP üyeleri 5 yıllık bir süreyle seçilirken, AP Başkanı her 2,5 yılda değişiyor.
AP ayrıca Avrupa Birliği kurumları arasında üyeleri doğrudan halk tarafından seçilen tek kurum olma özelliğine sahip. AP’de nüfus oranlarına göre 28 AB üyesi ülkeyi temsilen 751 milletvekili görev yapıyor.
Antonio Tajani kimdir?
1953 doğumlu Antonio Tajani, hukuk eğitimi aldı. Uzun yıllar gazetecilik yaptı. Aynı zamanda havacılık uzmanı olan Tajani, İtalyan merkez sağının son döneme damgasını vuran partisi Forza Italia’nın da kurucuları arasındadır. Parti Başkanı ve Başbakan Silvio Berlusconi’nin sözcülüğünü yapan Tajani, ilk kez 1994 yılında Avrupa Parlamentosu üyeliğine seçildi. 2008-2014 yılları arasında Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı ve Sanayi ve Girişimcilikten Sorumlu Komiseri görevlerini yürüten Tajani, 2014’te AP 1. Başkan Yardımcılığına seçildi.
Tajani, Fransızca, İngilizce ve İspanyolca biliyor.
Bu kez AP içinde büyük tartışma yarattı
AP başkanlığı için parlamentodaki en büyük iki grubun 2014'te gizli bir anlaşma yaptıklarının ortaya çıkması tartışmalara neden olmuştu.
Avrupa Halkların Partisi'nin (EPP) ardından Parlamento'daki en büyük ikinci grup olan merkez soldaki Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) grubu, EPP ile liberallerin eski Başkan Martin Schulz'un seçildiği dönemde yaptığı anlaşmayı bozdu.
EPP Grubu Başkanı Manfred Weber, grup üyelerine, "güç paylaşımına" ilişkin 2014 yılında diğer parti gruplarıyla varılan anlaşmanın kopyasını göndermişti. Bugüne kadar sır olarak kalan anlaşmaya göre, S&D adayı 2014-2019 döneminin ilk yarısında, EPP adayı da ikinci yarısında başkanlığı üstlenecekti. ALDE Başkanı Verhofstadt'ın da AP yönetiminde belirli pozisyonlar karşılığında anlaşmaya destek verdiği ortaya çıkmıştı.
S&D, Schulz'un yeniden seçildiği 2014'teki oylamada EPP ve liberallerin desteğini almış, bir sonraki seçimlerde EPP adayını destekleme sözü vermesine rağmen bu seçimlerde Pittella'yı desteklemeye karar vermişti.