Çeviri - Gonca Tokyol
Suriye yönetimi ve silahlı muhalif gruplardan temsilcilerin, Türkiye, İran, Rusya ve Birleşmiş Milletler'in katılımıyla gerçekleştirdikleri toplantıların yedincisi, Kazakistan’ın başkenti Astana’da bugün başladı.
Ürdün ve ABD’nin de gözlemci statüsünde katıldığı toplantıda, daha önceki görüşmelerde son haline ulaşılamayan tutukların serbest bırakılması ve mayın temizleme çalışmalarına yoğunlaşılacak. Türkiye ve muhalifler, tutukluların serbest bırakılmasına odaklanırken; Suriye ve Rusya ise önceliğin mayın temizleme çalışmaları olduğunu ifade ediyor.
Görüşmelerde, Rusya Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu ve Kuzey Afrika Birimi Başkanı Sergey Verşinin ve Tümgeneral Stanislav Gacimagomedov’un da bulunduğu Rusya heyetine Rusya Devlet Başkanlığı Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev başkanlık ediyor. Türkiye ekibinin başında Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sedat Önal bulunurken, İran heyetinin liderliğini ise Arap ve Afrika İlişkilerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Caberi Ensari yürütüyor. Suriye hükümetinden gelen delegasyonun başında ise Suriye’nin Birleşmiş Milletler Elçisi Beşar Caferi var. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’nın katılmadığı toplantıda, BM adına Milos Strugar bulunacak.
"Tutukluların iadesi için çalışma grubu oluşturulsun"
Görüşmelerde, Sputnik International’ın haberine göre masada tutukların serbest bırakılması ve mayın temizleme çalışmaları konusunda iki taslak belge olacak. Belgelerden ilkinde, Suriye hükümeti, muhalefet, BM ve Kızıl Haç’ın yer aldığı bir “çalışma grubu” kurulması önerilecek. Çalışma grubu, tarafların keyfi olarak tuttuğu tutukluların salıverilmesi, kayıp kişilerin bulunması ve cenazelerin iadesi başlıklarında Suriye hükümeti ve muhalifler arasındaki işbirliğini organize edecek. Aynı zamanda salıverilecek tutuklularla ilgili bir liste hazırlanacak ve salıverilmenin kim tarafından gerçekleştirileceğine karar vermek için tarafsız bir arabulucu seçilecek.
AA: Toplantıdan sonuç çıkma olasılığı düşük
Tutuklular konusu Şam ile muhaliflerin uzlaşmaya varamadığı başlıkların başında geliyor. Humus’un kuzeyini kapsayan gerginliği azaltma bölgesinde Suriye hükümeti ve muhalifler arasında 4 Ekim’de varılan ateşkeste, muhaliflerin Rus heyetine cezaevlerindeki 12 bin 147 mahkûmun isimlerinin bulunduğu bir liste verdiğini aktaran Anadolu Ajansı, “Şam’ın uzlaşıya yanaşmadığını ve bu nedenle toplantıdan sonuç çıkma olasılığının düşük olduğunu” ifade etti.
Hazırlanan diğer belge ise, BM Mayın Çalışmaları Servisi ve UNESCO’nun katılımıyla uluslararası bir koalisyon kurulmasını ve ülkenin mayınlardan temizlenmesi yönündeki çalışmaları üstlenmesini öneriyor.
Çatışmasızlık bölgelerine dair çalışmalar devam edecek
Öte yandan, görüşmelerde daha önce oluşturulan dört çatışmasızlık bölgesindeki son durum ve atılabilecek adımlar da ele alınacak. Rus temsilci Lavrentyev’in açıklamalarına göre, Dera&Kuneytra, Rastan&Talbise, Doğu Guta ve İdlib’de oluşturulan bölgelerdeki çatışmasızlığın “geri döndürülemez” şekilde güçlendirilmesi ve “anlaşmaların Suriye’nin geleceği için önemli bir noktaya evrilmesi” için çalışmalar sürdürülecek.
Suriye’deki savaşın sona erdirilmesine yönelik çalışmalar iki koldan ilerliyor. Astana görüşmelerinde çatışmalara ve askeri meselelere dair başlıklar ele alınırken, BM’nin arabuluculuğunda gerçekleşen Cenevre görüşmelerinde ise sorunun siyasi çözümüne odaklanılıyor.