2021 yılının asgari ücretinin belirlenmesine yönelik görüşmeler, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın ev sahipliğinde 4 Aralık Cuma günü başlayacak. Covid-19 tedbirleri nedeniyle internet ortamında yapılacak ilk toplantıya 5'er işçi, işveren ve devlet temsilcisi olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu katılacak. Komisyonda, işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) temsil ediyor.
Görüşmelerde ilk toplantı Bakanlık'ta yapılıyor. İşçi ve işveren taraflarının ev sahipliğinde yapılan iki toplantının ardından dördüncü ve son toplantı yine Bakanlık'ın ev sahipliğinde gerçekleştiriliyor.
Brüt 2 bin 943 lira, net 2 bin 324 lira olan asgari ücrete yapılacak zam oranı, yeni asgari ücreti belirleyecek. Merkez Bankası, 2020 yılı enflasyon tahminini yüzde 12,1 olarak revize etti. Eğer bu orana göre artış yapılırsa, brüt asgari ücret 3 bin 299 lira 10 kuruş, net 2 bin 605 lira 98 kuruş olacak.
Refah payı faktörü
Merkez Bankası'nın 2020 yılı enflasyon tahminine 3 puan refah payı eklenirse brüt asgari ücret 3 bin 387 lira 39 kuruş, net asgari ücret 2 bin 675 lira 72 kuruş olacak.
4 puan refah payı uygulanırsa asgari ücret brüt 3 bin 416 lira 82 kuruş, net 2 bin 698 lira 97 kuruş olarak hesaplanacak.
5 puan refah payı eklenmesi durumunda ise asgari ücret biraz daha yükselecek. Bu ihtimalde, brüt asgari ücret 3 bin 446 lira 25 kuruş, net asgari ücret 2 bin 722 lira 22 kuruş olacak.
"Kafamızda bir rakam var"
Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, bugün yaptığı açıklamada, "İşveren ve hükümetin, tebessüm ettirecek, 'evet' diyeceğimiz bir rakam getireceğini umut ediyoruz. Kafamızda bir rakam var. Komisyon üyeleri önümüzdeki günlerde Hak-İş ve DİSK'in kanaatini alıp açıklar" ifadelerini kullandı.
Asgari ücretin nasıl tespit edildiğinin toplumun geneli tarafından bilinmediğini dile getiren Atalay, şöyle konuştu:
"Asgari ücret, işçi, işveren ve hükümetten beşer kişinin olduğu 15 kişilik komisyon tarafından belirleniyor. İşveren ve hükümet, çoğunluğu sağlayıp istediği gibi asgari ücret rakamını belirliyor. Bu sene yönetimle 'Biz bu komisyona katılmasak mı?' diye de düşündük. Bu komisyon adaletli bir komisyon değil. Toplumun bir kısmı bunu anlamıyor. 'Sendikalar isterse belirli bir noktaya getirir.' diyor. Kamu sözleşmelerinde ya da özel sektör sözleşmesinde bir sürü yaptırım hakkımız var ama asgari ücrette böyle bir yaptırım hakkımız yok."
"Asgari ücretle geçinilmediğini herkes biliyor"
Asgari ücretin zaman içerisinde "geçim ücreti"ne dönüşmesini eleştiren Atalay, "Bugün asgari ücret net 2 bin 324 lira. Bu ücretle değil bir ay 15 gün bile geçinilmez. Komisyonda işveren ve hükümeti temsil eden üyeler, bugünden itibaren başlasınlar bakalım 2 bin 324 lirayla kaç gün idare edebiliyorlar? Onun için işveren ve hükümetin, insanları tebessüm ettirecek, bizim de 'evet' diyeceğimiz bir rakam getireceğini bekliyor ve umut ediyoruz. Böyle bir rakamı getirirlerse masada onlarla birlikte hareket ederiz" dedi.
Atalay, komisyondan talep edecekleri rakam konusunda Hak-İş ve DİSK'in de görüşlerini alacaklarına işaret ederek, şu bilgileri verdi:
"Hak-İş ve DİSK'in temsilcileriyle pazartesi günü görüştük. Dün de arkadaşlarımız uzmanlarıyla görüştü. Asgari ücrete dair 7-8 maddeden oluşan ilkeler belirlendi. Bununla ilgili yarın ortak bir açıklama yapacağız. Kafamızdan geçen bir rakam var. Komisyon üyeleri, önümüzdeki günlerde Hak-İş ve DİSK'in kanaatini de alıp kamuoyuna bunu açıklayacak."
DİSK'in geçen yıllardaki taleplerine yaklaşılamamıştı
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), yaptığı araştırmalar sonucunda her yıl asgari ücret için beklentilerini açıklıyor. 2020 yılı için DİSK'in talebi 3200 liraydı. Buna karşın komisyonun belirlediği rakam 2 bin 324 TL olmuştu.
DİSK, 2017 yılı için net 2000 TL, 2018 yılı için net 2300 TL, 2019 yılı için 2800 TL asgari ücret talep etmişti. Yıllara göre komisyonun açıkladığı fiyatlar ise 2017'de 1404 TL, 2018'de 1603 TL, 2019'da 2020 TL olmuştu.
Siyasi partilerden asgari ücret önerileri
Siyasi partilerden de Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısı öncesinde mesajlar geldi. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TBMM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada asgari ücretin 2021 yılı için en az net 3 bin 100 lira olması gerektiğini söylerken, "Uluslararası Çalışma Örgütü asgari ücret tespitinde işçinin ve ailesinin ihtiyaçları, genel ücret seviyesi, yaşam pahalılığı gibi yaşam standartlarının dikkate alınmasının gerektiğini belirtiyor" dedi.
Gündeme ilişkin basın toplantısı düzenleyen İyi Partili Lütfü Türkkan da partisinin asgari ücret önerisi anlatırken, "Brüt ücreti 3 bin liraya çıkarıp asgari ücretli çalışanımıza brüt kazancının tamamını ödeyelim. Çalışan vatandaşımızın eline, net 3 bin lira geçerken, işverene olan maliyeti ise 3 bin 458 lira olmaya devam etsin" dedi.
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu da, yoksuzluk sınırına dikkat çekti. Hükümetin acil olarak asgari ücret üzerindeki vergileri kaldırması gerektiğini belirten Karamollaoğlu, "Asgari ücret, 2 bin 482 lira olan açlık sınırının altında. Böyle bir garabet olmaz. Şu anda yapılması icap eden ilk ve en kolay yollardan bir tanesi asgari ücret üzerindeki vergilerin kaldırılmasıdır. O zaman asgari ücret 3 bin liraya yaklaşıyor. Ama bu yeterli olmaz. Yoksulluk sınırı tam 8 bin 85 lira. Çalışan bir insan hangi işte çalışırsa çalışsın kendi geçimini rahatlıkla sağlayabilmeli. O zaman hedef yoksulluk sınırı olmalıdır. Biz bunu söylediğimiz zaman bazılarının belki kan tepesine fırlıyor, '8 bin 85 lirayı kim, nasıl ödeyecek?' diye. Doğru bir anda bu gerçekleşmeyebilir ama hedefin bu olması elzem. O zaman hükümet 10, 15 ya da 20 sene sonra biz asgari ücreti yoksulluk sınırına getireceğiz diye bir hedef koymalı. Böyle bir hedef olmadan asgari ücreti belirlemek çalışana zulümdür" diye konuştu.