Arjantin'in vadesi gelen 1,3 milyar dolarlık tahvil borcu nedeniyle iflasa düşmesi, gelişmekte olan ülkeleri de tedirgin ediyor. Piyasalar Arjantin'in bu duruma geleceğine önceden hazırlıklı olsa da, bundan sonra aralarında Türkiye'nin de bulunduğu gelişen ülkelerin uluslararası piyasalarda borçlanma konusunda daha fazla zorlukla karşılaşma tehlikesi artıyor.
En çok borç ödeyen ülke
En son 2001 yılında iflas eden ve 100 milyar dolar tutarındaki dış borcunu ödememe kararı alan Arjantin, o günden beri ekonomisini diriltmeye çalışıyor. Son 10 yılda 170 milyar doların üzerinde borç ödeyen Arjantin, IMF verilerine göre de şu anda dünyanın en fazla borç ödeyen ülkesi konumunda. New York'ta Arjantin ve alacaklıları arasında geçen müzakerelerin tıkanması sonrasında kameralar karşısına geçen Arjantin Ekonomi Bakanı Axel Kicillof, ülkenin iflasa düştüğünü açıkladı. Hemen ardından kredi derecelendirme kuruluşu Standars&Poor's Arjantin'in kredi reytingini CCC -/C'den "Selective Default"a (tercihli temerrüt) indirdi. Bu not derecesi, borçlarının faizleri ile birlikte ödeyemeyen ülkeler için kullanılıyor.
“Borçlanma şartları değişecek”
Arjantin'in iflasının gelişmekte olan ülkeleri nasıl etkileyeceğine dair Deutsche Welle'ye açıklamalarda bulunan Hürriyet Gazetesi yazarı ekonomist Uğur Gürses, “Kısa ve orta vadede Arjantin nedeniyle Türkiye gibi ülkelerde olumsuz bir etki yaşanmayacağını söyleyebiliriz. Ama ileriki zamanlarda borçlu ülkelerin daha fazla zorlanacağı, borç bulmanın ve yeniden yapılandırmanın kısıtlanacağı bir sistem olacaktır” diyor. Arjantin'in mevcut mali durumu ile uluslararası piyasalarda borç bulamayacağını dile getiren Gürses, “Bu bir teknik iflastır ve Arjantin bunu son 60-70 yılda defalarca yaptı. Bu hataların bedelini ödüyor. Evet, akbaba fonların varlığı bir gerçek ama Arjantin birçok kez bu yöntemi kullandı. Türkiye ise Osmanlı'dan beri hiç böyle bir duruma düşmedi. Borçlandı ama borçlarını ödedi” diye konuşuyor. Yine de önümüzdeki dönemin küresel borçlanma hukukunda yeni bir kapı açacağının altını çizen Uğur Gürses, “Sonuçta bu Türkiye gibi gelişen ülkeler için zorlu bir kapı olacak. Borçlanan ülkelerin işi kolay olmayacak artık” diyor.
“Sistemde tartışılan bir sorun”
Bir başka görüşe göre ise Arjantin'in iflası, Türkiye gibi ülkeler açısından şimdilik kayda değer bir önem arz etmiyor. Bahçeşehir Ekonomik Araştırmalar Merkezi (BETAM) Uzman Araştırmacısı Dr. Zümrüt İmamoğlu, “Arjantin, borç ödeyememe konusunda sabıkalı bir ülke” diyor. Uzun yıllar piyasaların dışında kalan ülkenin son birkaç yılda tekrar borçlanma şansına kavuştuğuna ancak yine temerrüde düştüğüne dikkat çeken İmamoğlu, “Bu aslında sistem açısından da ciddi bir sorunu gözler önüne seriyor. Borcunu ödemeyen ülkeye yaptırım uygulanamıyor. Ödeme koşuları ile ilgili yeni düzenlemelere ihtiyaç oluyor. Tıpkı Yunanistan örneğinde olduğu gibi” diye konuşuyor. ABD ikinci çeyrek büyüme verilerinin beklentileri aşarak yüzde 4 olarak açıklanması ve ABD Merkez Bankası Fed'in tahvil alım programı ile ilgili gelişmelerin Türkiye ve benzeri ülkeler açısından çok daha önemli olduğunu ifade eden İmamoğlu, “Şu an gelişmekte olan ülkeler Arjantin'e değil, ABD'ye tepki veriyor” diyor.