Berlin'de pazartesi akşamı tarihi yıkık kilisenin yakınlarında kurulan Noel panayırına, kaçırılan bir TIR’ın girmesi sonucu gerçekleşen terör saldırısıyla ilgili olarak aranan Tunuslu Anis Amri'nin bu yıl Alman polisi tarafından silah satın alabilmek için soygun planlama şüphesiyle izlendiği ortaya çıktı. Radikal İslamcı gruplarla bağlantısı olduğu iddiasıyla izlenen Amri hakkındaki gözetimin, "yalnızca uyuşturucu ticareti yaptığı, bir barda kavgaya karıştığı ve hakkında yetersiz delil bulunduğu gerekçesiyle kaldırıldığı" belirlendi. Almanya’ya sığınma başvurusu yapmasının ardından iki farklı suçlama ile gözaltına alınan ve her seferinde serbest bırakılan Amri’nin Almanya'ya gelmeden önce İtalya'da kundaklama suçundan dört yıl hapis yattığı da basında yer almıştı.
Amri’nin ailesinin de Tunus otoritelerince sorgulandığı biliniyor. Amri’nin babası, Tunus’taki bir radyo istasyonuna yaptığı açıklamada Tunus’tan Libya’ya giden Amri’nin beladan uzak kalamadığını, mülteci kampında kaldığı sırada bir okulu kundakladığı gerekçesiyle hapse girdiğini söyledi.ANS haber ajansı kundaklamanın ‘kafirlerle’ savaşın bir parçası olarak yapıldığını söyledi.
Associated Press’e konuşan abisi Abdelkader Amri, kardeşine polise teslim olması çağrısında bulundu. “Kardeşimin buna karıştığı ispatlanırsa kendimizi bundan ayıracağız” ifadelerini kullanan Abdelkader Amri, Arap Baharı’nın ardından Tunus’tan ayrılan Anis Amri'nin İtalya’da hapis, yattığı dönemde radikalleşmiş olabileceğini söyledi.
Anis Amri'nin Tunus'taki kuzeni Abdülkadir Amri Fransız haber ajansı AFP'ye, kuzeninin fotoğrafını medyada gördükten sonra gözlerine inanamadığını anlattı:
"Şok içindeyim. Onun bu suçu işlediğine inanamıyorum! Ama eğer gerçekten o yaptıysa en ağır cezayı hak ediyor."
Berlin’de gerçekleşen saldırıda 12 kişi hayatını kaybetmiş, 28 kişi yaralanmıştı. Polis saldırıdan saatler sonra olay yerinden bir mil ötede Pakistanlı bir sığınmacıyı gözaltına almış yaklaşık bir gün sonra, suçsuz olduğuna dair kanaat oluşması sebebiyle 23 yaşındaki sığınmacıyı serbest bırakmıştı. Ardından olay yerinde yapılan incelemelerde saldırıda kullanılan aracın içinde oturma izni belgesi bulunan Anis Amri hakkında yakalama kararı çıkarılmıştı. Alman yetkililer, Amri'yi ihbar edenlere 100 bin euro (yaklaşık 370 bin TL) ödül verileceğini açıkladı.
Saldırganın aracı ele geçirmek için Polonyalı sürücü Lukasz Urban'ı silah ve bıçak darbeleriyle öldürdüğü de ortaya çıkmıştı. Bu yüzden Amri'nin sürücüyle boğuşurken yaralanmış olabileceği belirtiliyor.
Polis baskınlarında 4 kişi gözaltına alındı
Alman polisi bu sabah, Amri'nin zaman zaman yaşadığı Dortmund'da bazı baskınlar düzenledi, iki apartmanda dört kişiyi gözaltına aldı. Basılan apartmanlardan birinde yaşayanlar Alman basınına, Amri'yi tanımadıklarını söyledi.
BBC’de yer alan habere göre, Polisin baskın yaptığı apartmanların biri tarlaların yakınlarında tek başına duran bir binanın basit, öğrenci yurdu gibi hazırlanmış. İki katında toplam 16 erkek göçmenin yaşadığı belirlendi.
Polisin Amri’nin yaşadığı iddiasıyla baskın yaptığı kampta kalan Irak ve Arnavutluk kökenli sığınmacılar, burada kısa süredir bulunduklarını, Anis Amri'yi tanımadıklarını söyledi. Amri'nin fotoğrafının gösterilmesi üzerine "Yüzü hiç tanıdık gelmedi" ifadelerini kullanan Arnavut Andi, "Ama diğer sığınmacı arkadaşlarla saldırı hakkında konuşuyorduk. Herkes çok üzgün ama kimse onu pek tanımıyordu".
Polisin baskın yaptığı binada koridorda duvarda bir gamalı haç grafitisi bulunuyor. Göçmen karşıtı duyguları yansıtan bu grafitinin bölgedeki halk tarafından iki ay önce yapıldığını söyleniyor.
Kampın, adını gizli tutmak isteyen gece yöneticisi ise Amri'yi görür görmez tanıdığını söyledi:
"Burası küçük bir yer. Burada kalan herkesi tanırım."
Görevli, Amri'nin kısa bir süre kaldıktan sonra ortadan kaybolduğunu söyledi.
Kampta aramak yapmak isteyen polislerin arama izni için yanlış belge hazırladıkları için arama yapamadan geri döndükleri de basında yer aldı.
Merkel terörle mücadele zirvesi topladı
Almanya Başbakanı Angela Merkel, saldırıyla ilgili gelişmeleri değerlendirmek için bir güvenlik zirvesi topladı.
Alman yargısı içindeki kaynaklar, Almanya'ya geçen yıl gelen Anis Amri'nin Mart'tan Eylül'e kadar gözetim altında tutulduğunu belirtiyor. Gözetimin gerekçesi ise "bir saldırıda kullanmak için otomatik silah alacak parayı edinmek amacıyla soygun planlama şüphesi.
Bu süre boyunca Amri'nin yalnızca bir parkta uyuşturucu ticareti yapması ve Berlin'de bir bar kavgasına karışması nedeniyle polisler Amri'yi takip etmeyi bırakmıştı.
Almanya İçişleri Bakanı Ralf Jaeger, güvenlik güçlerinin Amri hakkındaki bulgularını Kasım ayında Birleşik Terörle Mücadele Merkezi'ne ilettiğini söyledi.
Alman Suddeutsche Zeiting gazetesi ise şüphelinin Abu Walaa adıyla bilinen ve Kasım ayında tutuklanan Ahmet Abdülaziz A adlı bir vaizin etrafındaki ilişki ağının içinde olduğunu yazdı.
Polisin yayımladığı bir belgede ise Tunus doğumlu Amri'nin bazen kendini Mısırlı veya Lübnanlı olarak tanıttığını ve 6 farklı takma isim kullandığı belirtildi.
Alman basınındaki bilgilere göre savcılar, tırın Pazartesi öğleden sonra Kuzeybatı Berlin'deki bir endüstriyel bölgede park halindeyken kaçırıldığını söylüyor.
Tırın Polonyalı şoförü Lukasz Urban, İtalya'dan getirdiği çeliklerin teslimat günü Salı'ya ertelendiği için parkta beklemeye karar vermişti.
Aracın içindeki GPS'ten alınan verilerin, aracın önce park alanında "sanki biri tırı sürmeyi öğrenirmişçesine" küçük hareketler yaptığı, ardından yerel saatle 19:40'te yola çıktığını gösterdiği ortaya çıktı.
Saldırının ardından ölü, yaralı ve kayıp sayıları da netleşmeye başladı:
Tır şoförü Lukasz Urban'ın otopsi raporu, Urban'ın araç Noel pazarına girene kadar hayatta olduğunu ve saldırının sonlanmasının ardından silahla vurularak öldürüldüğünü izlenimi uyandırıyor.
Olay yerinde herhangi bir silah bulunmamıştı.
Alman polisi, kendilerine gelen yüzlerce ihbarı ve tırdaki DNA kalıntılarını incelemekte olduklarını açıkladı.