Bernd Debusmann Jr
BBC News, Washington
Beyaz Saray’dan ayrılmış olabilir ama Donald Trump Amerikan siyasetinde ağırlığını hissettirmeye devam ediyor. Peki ufukta yeni bir başkanlık seçimi belirmişken, ara seçim sonuçları onu nasıl etkiledi?
Trump, Ohio’da ona adeta tapan destekçilerine konuştuğu mitingde, 15 Kasım tarihini işaret etti ve ‘büyük bir açıklama’ yapacağını söyledi. Açıklama tarihi de Cumhuriyetçilerin oy patlaması yapacağı tahmin edilen ara seçimlerden tam bir hafta sonrası için belirlenmişti.
Birçok yorumcuya göre de bu seçimler onun parti seçmeni üzerindeki nüfuzunun testi anlamına geliyordu.
Ancak Cumhuriyetçi Parti'nin kurumsal renginden üretilen 'kırmızı dalga' beklentisi yerine gelen daha çok bir ‘dalgacık’ oldu.
Trump, bu büyük açıklamayı artık, desteklediği adaylar düşük performans göstermişken, ‘Amerika’yı yeniden yücelt’ hareketinin ömrü soru işaretleri altında iken yapacak.
Eski ABD Başkanı için belki de daha endişe verici olan şey Florida Valisi’nin ses getiren başarısı…
Ron DeSantis, Trump ile olan gerilimi ortaya saçılmışken kazandığı bu başarıyı, ‘nesillerce konuşulacak’ ifadesiyle kutladı.
Trump’ın karışık 'destek' paketi
Cumhuriyetçi adaylar, beklendiğinden daha başa baş geçen seçim yarışları ile karşı karşıya kalmışken, 44 yaşındaki DeSantis, Demokrat rakibine neredeyse 20 puan fark attı. Bunu yaparken de Latin kökenlerin oylarını toparladı. Karşılaştırma yaparsak, dört yıl önce yarım puandan az bir farkla Florida Valisi olmuştu.
Bu başarısı, 2024 adaylığı konusunda spekülasyonları daha da çoğaltacak. Zaten, DeSantis, Tampa şehrinde zafer konuşması yaparken kalabalıktan birileri ‘2 yıl daha’ tezahüratı yaparak, iki yıl sonraki başkanlık yarışını hatırlatıyordu.
Sıkı Trump tezahüratçıları da saf değiştirmeye başladı.
Onlardan biri olan sağ görüşlü yorumcu Mike Cernovich, “Trump’ın 2024’te şansı sıfır. Bu akşamdan sonra bu tartışmaya kapandı” şeklinde bir paylaşım yaptı. Cernovich, “Ya DeSantis ya da topyekün çöküşü kabul edin” yorumunu yapıyor.
Trump da DeSantis’in olası adaylığı için uyarı niteliğinde cümleler kurdu ve ‘hakkında bildikleri olduğunu, adaylığın ona zarar vereceğini’ iddia etti.
Cumhuriyetçi bir kamuoyu araştırmacısı ve stratejist olan Patrick Ruffini, BBC’ye yaptığı değerlendirmede, Trump’ı ‘yaralı bir hayvana’ benzetti.
Tüm gözler DeSantis’te…
Henüz seçim sonuçları netleşmiş değil ama giderek daha belirgin oluyor ki, Trump’ın elde ettiği sonuçlar en iyi ihtimalle 'karışık' olarak tanımlanabilir.
Desteklediği yüksek profilli Senato adaylarından bir tek Ohio’da JD Vance net şekilde kazandı.
Pennsylvania’da Mehmet Öz ve Michigan’da Tudor Dixon ise kaybetti. Bazı yerlerde ise sonuçlar halen belirlenebilmiş değil.
Seçim gecesi konuşan Trump, eğer desteklediği aday kazanırsa ‘tüm puanın kendisine yazılması gerektiğini’, kayıp halinde ise ‘hiçbir şekilde sorumlu tutulamayacağını’ savunmuştu.
Buna karşın Trump’ın halen Salı günü yapılan seçimlerde memnun olacak bir şeyleri olabilir.
Bunların başında Temsilciler Meclisi’ni Cumhuriyetçilere geçmesi ihtimalinin güçlenmesi geliyor.
Meclis partisine geçerse, Trump’ın Kongre baskını ile ilişkisini araştıran soruşturma kapanabilir.
Söz konusu komite, 14 Kasım için Trump’a yasal çağrı yaparak, ‘büyük açıklamasından’ bir gün önce ifade vermeye gelmesini talep etti.
Anketler halen Trump’ın Cumhuriyetçi parti seçmen tabanında popüler olduğunu gösteriyor. Bu DeSantis ya da başka bir olası Cumhuriyetçi adayın yüzleşmesi gereken bir gerçek.
The Atlantic’te editör olan David Frum “Trump’ın yerini almak isteyen biri Trump orada yokmuş gibi davranamaz” diyor:
“Karşı karşıya gelmemeye çalışmak bir seçenek olamaz. Çünkü Trump rakibi istesin ya da istemesin bunu yapacak. Karşılık vermekten başka seçenek bulunmuyor.”