İkinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan Yahudi soykırımının (Holokost) sembol isimlerinden biri olan Anne Frank ve ailesine Amsterdamlı Yahudi noter Arnold van den Bergh'in ihanet ettiğini öne süren kitap, Hollandalı yayıncı tarafından toplatıldı.
Yayıncı Ambo Anthos Salı akşamı bir grup tarihçinin "Anne Frank İhaneti" adlı kitaptaki bulguları eleştiren bir rapor hazırlaması üzerine, kitabın satışını durdurma kararı aldı.
Kitap ile ilgili olarak kamuoyundan tekrar özür dileyen Hollandalı yayıncı tarihçilerin raporuna dayanarak, kitabı derhal piyasadan çekmeye ve tekrar basmamaya karar verdiklerini açıkladı.
Anne Frank ve ailesinin Amsterdam'da saklandıkları yerin kim tarafından ihbar edildiği sorusuna yanıt arayan bir uluslararası soğuk vaka ekibi, modern teknikler kullanarak geçmişe ilişkin bir araştırma yapmıştı.
Emekli bir FBI müfettişinin başkanlık ettiği uluslararası araştırma ekibinin 6 yıl süren çalışmasında, "Amsterdam Yahudi Konseyi üyesi olan tanınmış noter Arnold van den Bergh'in, kendi ailesini korumak için Anne Frank ve ailesinin saklandığı evin adresini Nazilere verdiği" sonucuna varıldı.
Araştırmanın sonuçları Kanadalı yazar Rosemary Sullivan tarafından, "Anne Frank İhaneti" adıyla kitap hakine getirildi. Ocak ayında yayımlanan kitapta yer alan, Yahudi noter Arnold van den Bergh ile iddia, birçok kesim tarafından tepkiyle karşılandı.
Hollanda'daki çeşitli üniversiteler ile Savaş ve Soykırım Araştırmaları Enstitüsü'ne bağlı bir grup tarihçi, Yahudi noter van den Bergh'in hayatı ile ilgili iki aylık bir araştırma yaptı.
Sonuçları Salı akşamı van den Bergh'in torunu Mirjam de Gorter'e sunulan araştırmaya göre, Yahudi noteri "hain" ilan eden soruşturma, çok amatörce yapıldı.
Hollandalı tarihçiler uluslararası soğuk vaka ekibinin, van den Bergh'in savaşın son sekiz ayını nerede geçirdiğini tespit edemediklerini, bunu da saklanmadığının kanıtı olarak gösterdiğini ve bu nedenle de "özel statü için pazarlık ettiğini" düşündüğünü açıkladı.
'Önyargı ile hareket ettiler'
Hollandalı tarihçilere göre, uluslararası araştırma ekibi van den Bergh konusunda büyük bir önyargı ile hareket etti. Araştırmaya katılan tarihçi Laurien Vastenhout, "Van den Bergh'i aklayamayız. Sadece ne olup bittiğini bilmiyoruz" dedi.
Yahudi noterin son sekiz ayda ailesiyle birlikte Laren kasabasında saklandığını vurgulayan Hollandalı tarihçiler, Arnold van den Bergh'in itibarını yeniden iade etti ve hakkındaki tüm suçlamaların düşürülmesi gerektiğini vurguladı.
Yahudi noterin torunu Mirjam de Gorter Hollandalı kamu yayıncısı NOS'a, soğuk vaka ekibinin van der Bergh'in saklandığını bildiğini ama dikkate alınmadığını söyledi.
Büyükbabasının baş şüpheli olarak sunulacağını, kitabın piyasaya çıkmasından bir hafta önce duyduklarını belirten de Gorter, "Şoktaydık. Onun bunları yapabileceğinden değil, bunların yalan olduğunu bildiğimiz için şoktaydık. Böyle bir iddiayı dünyaya yaymaya cesaret ettikleri için çok üzüldük" dedi.
De Gorter dünyadaki tüm yayıncıların kitabı piyasadan kaldırmak için Ambo Anthos örneğini izlemesini istiyor.
Mirjam de Gorter, bu amaçla, kitabın dünya haklarının sahibi Amerikalı yayıncı HarperCollins Publishers'a ve ilgili tüm diğer yayıncılara başvurdu.
Van den Bergh'i "hain" ilan eden soğuk dava ekibinden baş araştırmacı Pieter van Twisk, Hollanda haber ajansı ANP'ye "Bizimki sadece bir teori, başka bir şey değil" dedi.
Hollandalı tarihçiler tarafından tezlerinin çürütüldüğünü söyleyen van Twisk, "Sonuçta iş yorumlamaya geliyor. Bizden farklı vurguluyorlar. O yaptı demiyoruz ama Van den Bergh bizim için en bariz şüpheli olmaya devam ediyor. Biz van den Bergh'i suçlamak için hiçbir zaman yola çıkmadık, ancak Hollandalı tarihçiler onu temize çıkarmak için yola çıktılar" diye konuştu.
Anne Frank kimdir?
Anne Frank ve ailesi Nazi toplama kamplarına gönderilmemek için, Amsterdam'ın Prinsengatcht semtindeki bir evin gizli bölmesinde saklandı.
Anne Frank'ın bu dönemde tuttuğu ve ölümünden sonra basılan günlüğü, Yahudi soykırımının en önemli simgelerinden biri oldu. 4 Ağustos 1944'te Naziler tarafından yakalanarak Auschwitz-Birkenau toplama kampına gönderilen Frank ailesini kimin ihbar ettiği hiçbir zaman öğrenilemedi.
Frank, 15 yaşındayken Şubat 1945'te Bergen-Belsen toplama kampında tifüsten öldü.
Toplama kampından sağ kurtulan tek aile üyesi olan baba Otto Frank, 6 milyon Yahudi'nin sistematik şekilde zulüm ve soykırıma uğramasının sembollerinden biri haline gelen günlüklerin yayınlanmasını sağladı.